________________
૨૨ : અનુભવની એરણ પરથી : તેમને આ છોકરો રાણી કહીને બોલાવતા તેઓ ગરીબ પણ સદાચારી છે. તેમને એક પાંચ આ ઇકરાને અવાજ અને ર્તનું રૂપ જઈ પડતાં વર્ષને છેક હતું જેને લાડમાં લકે બચ્ચ પડતાં રહી ગયાં. આ છોકરા રૂપમાં, રંગમાં, કહેતા. આજ ગામમાં યદુનાથસિંહ નામના ખૂબ બેલચાલમાં જાગીરદાર ઠાકુર ગજેન્દ્રસીડ જે જ મેટા રેકટર છે. બચુ બીમાર પડયે બે છે. રાણીએ આ છોકરાને બોલાવી અનેક પ્રશ્ન દીવસમાં બીમારીએ ઉગ્ર રૂપ ધારણ કર્યું. બચુની પૂછયા જે બધાયના ઉત્તરે કરાએ સંતોષ- સ્થિતિ ખરાબ થતાં લોકોએ તેના માતા પિતાને જનક રીતે આપતાં રાણીએ બ્રાહ્મણને પુષ્કળ સલાહ આપી કે ડોકટર યદુનાથને બતાવે તે દાન આપ્યું અને તેને રહેવા માટે સ્વર્ગીય જ આ બાળક બચી શકે. યદુનાથ ડોકટર સારા, ગજેન્દ્રસીંહને બંધ પડેલ ઓરડે સાફ કરાવ્યું. પણ તેમની એક દિવસની ફી સો રૂપીઆ હતી. રાણીના કહેવા પ્રમાણે સ્વર્ગીય ગજેન્દ્રસીડ અને શ્રી નારાયણ પાસે સે શું પાંચ રૂપીઆ પણ છોકરા અવધેશમાં જરા પણ ફેર નથી. તેમના નહતા. છતાં પુત્રનાં જીવનની આશા તેને ડે. કહેવા પ્રમાણે મારા પતિ બાળક રૂપમાં પાછા યદુનાથના દરવાજા સુધી ખેંચી ગઈ છે. યદુનાથ આવ્યા છે એમ મને લાગે છે. આ પાક મળ્યા. તેમણે કહ્યું કે પહેલાં સે રૂપીઆ મક રાણીના અતિથિ તરીકે રૂઆબથી રહે છે. પણ પછી વિગત કહે. શ્રી નારાથણે તેમને હાથ આ જન્મના માતા-પિતા સાથે રહેવા તીયાર જેડી પોતાની તમામ હકીક્ત કહી સંભળાવી નથી. છોકરાએ કહેલી તમામ વાતે સત્ય હોવાથી અને છેક સાર થતાં આખી જિંદગી ગુલામી કટાહરની પ્રજા તેને રાજા કહે છે. અને ભગ- કરી તમારા સે રૂપીઆ ભરીશ એવું વચન વાને પ્રસન્ન થઈ અમારો ઉદ્ધાર કરવા અમારા આવું કંગાલે કી બાતકા ક્યા ભરેલા. મેં રાને પુનઃ અમારી પાસે મોકલ્યા છે એમ સે લીયે બીના દવા નહી દે સકતા.” નિરાશ માને છે. રાણી પણ ખૂબ પ્રસન્ન છે. ગામની શ્રી નારાયણ ઘેર આવ્યું તે તેની પત્ની ડોકટપ્રજા જેમ જમીનદારને નજરાણું આપી તેની રના ઘેર જઈ તેમના પગ પકડીને પુત્રની જિંદગી હાજરી બરતી હતી તેવી જ રીતે આ કરાની બચાવવા પ્રાર્થના કરવા લાગી. ડેક્ટર એક હાજરી ભરે અને આ છોકરે મોટાઓની છટાથી બે ન થયા પૈસાની માગણી ચાલુ રાખી. જતી બધું સ્વીકારે છે. ત્યારે આ બાજુ તેના ગરીબ વખતે શ્રી નારાયણની પત્ની કહી ગઈ કે, ડેક માતા-પિતા છોકરાના વિચિત્ર સ્વભાવથી પરેશાન કટર સાહેબ આજે આપને પૈસાનું ગુમાન છે છે. અને તેઓ નિરાશ થઈ પિતાને ઘેર શાહજ- પણ જ્યારે તમારા પર આવે વખત આવશે હાંપુરમાં આવી ગયા છે. પૂર્વ જન્મની વાત ત્યારે જ તમે સમજશે કે માતાપિતા માટે કહેનાર આ ચાર વર્ષના જમીનદારને જોવા લેકે પુત્રની જિંદગી શું હોય છે? બે દિવસ પછી દૂર દૂરથી આવે છે. :
ગરીબી અને દવાના અભાવે શ્રી નારાયણને પુત્ર મરણ પામે. માતાપિતા લેહીના આંસુએ
૨ડીને ચૂપ થઈ ગયાં. ગરીબની હાય કદી ખાલી જતી નથી
બીજી બાજુ ફેકટર સાહેબને ૧૮ વર્ષને બરેલી -ગરીની હાય કોઈ વખત કે એકને એક પુત્ર નરેશ શિકાર રમવા માટે બદલે લે છે, તેને પ્રત્યક્ષ દાખલે હમણાં બ. પીલીભી ગય હતે. ડોકટરનાં મનમાં કોઈ લીમાં મળે છે. આ ગામમાં શ્રીનારાયણ નામને અજ્ઞાત આશંકાએ પ્રવેશ કરતાં ડોકટરે શિકાર એક માણસ અને તેની પત્ની રહે છે. દંપતી ડી જલદી ઘેર આવવા પુત્રને તારથી જણાવ્યું.
