________________
સાંસાર ચાલ્યો જાય છે,
રાની ચાલુ ઐતિહાસિક
સરાજ શ્રી મોહનલાલ સનીલાલદી
"
વંદરાજ શ્રી એ
'ત્યાગ
*
"9 એ
એમ ક ાલાલ
વહી ગયેલી વાતો જંગલમાં કરપણે ત્યજાયેલી પ્રષિદરા પૂવપુયાઈ, શીલ તથા નવકારમંત્રના પ્રભાવે અનેક વિપત્તિઓ પર વિજય મેળવી પોતાના જ જન્મભૂમિના સ્થાનરૂપ વનમાં. રહેલા આશ્રમમાં આવી ચઢે છે. પિતાને બાલ્યકાલ તેને યાદ આવે છે. શ્રી ઋષભદેવ ભગવંતનાં જિનમંદિરમાં તે ભકિતપૂર્વક આરાધના કરે છે, ને પિતાના જીવનમાં કમજન્ય પરિણામને વિચારતી તે શાંતિપૂર્વક ત્યાં રહી છે. આ બાજુ દુષ્ટ ગિની સલસા કાવેરીનગરીની રાજકુમારી રૂક્ષમણીને ઋષિદત્તાને કનકરથ યુવરાજથી વિખૂટી પાડી, તેને વધ કરવામાં આવ્યો છે, એ સમાચાર આપીને રૂક્ષમણું રાજકુમારી પાસેથી ભેટ-સેવાદે મેળવે છે. કાવેરીના મહારાજના આ સમાચારની સત્યતા માટે રથમદનનગરી તરફ પોતાના બે દૂતાને ગુપ્તપણે રવાના કરે છે. હવે વાંચો આગળ:
પ્રકરણ ૨૪
પચ્યા હેય છે કે જૂની વાતને ભૂલે નહિ તે તેઓને
વ્યવહાર સ્થભિત બની જાય. ન મિત્ર
રાજા જુલ્મનાર હોય, જુલ્મનો કોરડે વિંઝતો
હાય, લેકને એની સામે પુરેપુરો રોષ હોય પરંતુ બીજા પંદર દિવસ ચાલ્યા ગયા.
એક જ વાર એ રાજા લોકો સમક્ષ આશ્વાસન અને કાવેરીનગરીને મહારાજા સુંદરપાણિએ મેકલેલા આશાનું મધુર ચિત્ર રજુ કરે છે એટલે લોકો તરત હત આવી ગયા હતા અને તેઓએ જણાવ્યું હતું મનમાં સંચિત થયેલા રોષને ભૂલી જાય છે અને એ કે: મહારાજા હેમરથે નરમાંસ ભક્ષવા અર્થે કરાતી જ જુલ્મણારનો જયનાદ બોલાવવા માંડે છે. હત્યાના અપરાધ અંગે પોતાની પુત્રવધૂ દેવી ઋષિ
જનતાના માનસનો આ એક સ્વભાવ છે અને દત્તાનો વધ કરાવ્યો છે.'
આ સ્વભાવ કોઈ પણ સમયે પરિવર્તિત થતે જ આ સમાચાર સમગ્ર રાજભવન માટે આનંદ
નથી. જનતાના ગજવામાંથી સો રૂપિયા ખુંચવી જનક થઈ પડ્યા હતા, કારણ કે રૂક્ષ્મણી કનેકરથ લેતો રાજા જ્યારે એક જ રૂપિયો પાછો આપે છે ને સિવાય અન્ય કોઈને વરવા તૈયાર નહતી.
આશાનું એક ગુલાબ બિછાવે છે એટલે લોકો બીજા મંત્રીઓ સાથે વિચાર કરીને મહારાજા સુંદર નવ્વાણું રૂપિયાનો સવાલ અભરાઈ પર ચડાવી પાણિએ પાંચ માણસોનું એક પ્રતિનિધિમંડળ દેતા હોય છે. આના લીધે જ લોકસ્મૃતિને વિશાખ યુવરાજ કનકરણના લગ્ન નક્કી કરવા માટે રવાના વાદળસમી ગણાવી છે. વાદળાંઓ દેખાય અને વેરાઈ કરી દીધું હતું.
જય. અહીં રથમઈન નગરીમાં યુવરાજ કનકરથ ત્યારે મહારાજા હંમરથે યુવરાજને સમજાવવાને અને શોકાતર રહેતો હતે. નગરીમાં તે આ પ્રકન ભુંસાઈ સ્થિર કરવાનો પોતાનો પ્રયત્ન ચાલુ જ રાખ્યો હતો. ગયો હતો, કારણ કે લોકોની સ્મરણશકિત અ૫ એમાં એમને સારી એવી સફળતા પણ મળી હતી. હેય છે. લોકો પોતાના વ્યવહારમાં એટલા રચા- યુવરાજે ઉત્તમ અને ભજનો ત્યાગ કર્યો હતો તેમાં
-
વારાણા) છCS
