________________
ભ ય ને ભૂલી જા એ.
શ્રી માણેકલાલ ચુનીલાલ શાહ ભય મનુષ્યની આસપાસ કટુતા ફેલાવે કરકસરથી તથા દીર્ઘદ્રષ્ટિથી ચલાવે છે તેને છે. તે માનસિક નૈતિક અને આધ્યાત્મિક ખરેખરી નિષ્ફળતા ક્વચિત જ મળે. પરંતુ પ્રવૃત્તિને નાશ કરે છે. અને કેટલીકવાર મનુષ્ય જ્યારે નિરાશ થાય છે. ત્યારે તે હિંમત મૃત્યુ પણ નિપજાવે છે. તે સર્વ શકિત મૂકી દે છે, દ્રઢતાને ત્યાગ કરે છે. ગભરાઈ અને વિકાસનો નાશ કરે છે.
જાય છે. વિજય પ્રાપ્ત કરવા માટે સંપૂર્ણ ભય શું છે? તે કઈ વસ્તુ નથી. તે આવશ્યક એવે પ્રયત્ન કરવાની સ્થિતિમાં એક માનસિક ભ્રમ છે. તેની પાછળ કાંઈ રહેતું નથી. અને સર્વ બાબતમાં પતિત જ સત્ય રહેલું નથી. બાળક માટે જેવું કલ્પિત થાય છે. ભૂત હોય છે, તે અર્ધા બુદ્ધિમાન માણસને આપણે આપણું સમગ્ર જીવનમાં અકસ્માવૃથા ભય હોય છે.
તના ભયથી રસ્તાઓમાં ઘોડાગાડીથી છુંદાઈ લય અથવા એના સંખ્યાબ ધ બાળકોમાં જવાના ડરથી, રેલ્વેના અકસ્માતના ભયથી, એક પણ સારું તત્વ નથી. તે હંમેશાં સર્વ દરિયાઈ અકસ્માતેતા ભયથી, વીજળીના ભયથી સ્થળે અખંડિત શાપરૂપ છે. ભયમાં કેઈ ધરતીકંપના ભયથી સર્વ પ્રકારના ભયથી સત્ય રહેલું નથી, તે પણ એવા લોકે જોઈએ આપણે કેટલા બધા પીડાઈએ છીએ! આપણુછીએ કે, જેઓ કાલ્પનિક રાક્ષસના દાસ માંના ઘણા જણાએ પુષ્કળ પ્રવાસ કરવા છતાં હોય છે. તે આપણા સમગ્ર જીવનને શિથિલ in an ની કળ -
એક આંગળી સરખી ગુમાવી નથી. છતાં પણ
૨ કરી નાખે છે. તે પાચનક્રિયાને બાધિત કરીને આખા જીવન સુધી આપણે ભયરૂપી સક્ષસથી પિષણ થતું અટકાવીને અને શારીરિક તથા કેટલા બધા ડરી જઈએ છીએ ! ભય રાખવાની માનસિક શકિત ઘટાડીને રક્ત શોષી લે છે. આ કુટેવ જીવનને ટૂંકુ કરે છે, કારણ કે તે તથા આરોગ્યને નાશ કરે છે. આશાને છુંદી સમસ્ત શારીરિક-ક્રિયાઓને હરકત કરે છે. નાખે છે. સાહસને નાશ કરે છે. અને માન- તે પ્રત્યક્ષ શરીરનાં તમાં રાસાયણિક ફેરસિક પ્રવૃત્તિને એટલી મંદ કરી નાખે છે કે, ફાર કરે છે. ભયના ભેગે અકાળે વૃદ્ધ થાય કોઈપણ ફળ ઉપજાવી શકતી નથી. છે, એટલું જ નહિ પણ અકાળે મૃત્યુ પણ
ધર્મગ્રંથ જણાવે છે કે – “ભગ્ન હૃદય પામે છે. * અસ્થિઓને સૂકવી નાખે છે” આ એક જાણીતી માટે આપણી દરેક શાળામાં હિંમતનું વાત છે. નિરાશા-ઉદાસીનતા શરીરની રસ- શિક્ષણ અપાવું જોઈએ. કારણ કે મનુષ્ય ગ્રંથીઓની ક્રિયામાં ભારે વિક્ષેપ નાખે છે; સફળતા અને સુખ માટે જે જે પ્રયત્ન કરે અને વસ્તુતઃ શિરા સમુચ્ચયને સૂકવી નાખે છે. છે, તે હિંમત ઉપર આધાર રાખે છે. વળી
માણસ જે ભયને વશ થવાને બદલે બીજી સર્વ માનસિક–શક્તિઓના બળમાં પિતાના મનમાં આગ્રહપૂર્વક, આબાદી ધારણુ પ્રચંડ વૃદ્ધિ કરે છે. ઘણું છે અને નિર્મા કરે, ઉત્સાહમય આશામય વલણ અખત્યાર બતાઓને બદલે હિંમતથી વળે છે. જેમ કરે અને પિતાને વ્યાપાર પ્રવૃત્તિપૂર્વક, તમે વેદના કરનાર દુરાચારોને ત્યાગ કરે
