________________
શું પૃથ્વી ગોળ છે ?
(હાસ્ય નિબંધ)
શ્રી કિશોરકાંત દલસુખલાલ ગાંધી થ્વી ગોળ છે' આ વાકય કનુના પ્રશ્ન કયા સાહેબ સમક્ષ રજુ કર્યો. પહેલાં મગજમાં વિચારોની પરંપરા ખડી કરી દેતું. તે કયા સાહેબે પણ સાબીતીઓની કોઈ પરિચિત સ્વજનને જોઈને આપણું મુખ પરંપરા રજૂ કરી. કનુ હજુ પ્રશ્નને નિકાલ મલકાઈ ઉઠે છે, તેમ આ વાકય સાંભળી કનુના લાવી શકયો નથી એમ લાગવાથી કયા મુખ પર અવનવા ભાવ દેખાતાં. અંગ્રેજી સાહેબે કહ્યું, “પૃથ્વી ગોળ છે તે કઈ જઈ ત્રીજા ધોરણમાં આ વાકય સાંભળવા –કનુના આવ્યું નથી, પણ મહાન બુદ્ધિશાળી કણે પહેલી જ વાર ભાગ્યશાળી બન્યા . માણસોની તે ક૯૫ના છે. કનુને જોઈને જવાબ સાહેબની કાળી સીસમની સેટની બીકથી મળી ગયું. તેને લાગ્યું કે, પૃથ્વી ગોળ હોય તથા તે સેટીના હથેળી સાથેના સમાગમથી કે ન હોય, પરંતુ ભૂગોળ માંહેની બધી “પૃથ્વી ગોળ છે તેની સાબીતીઓ કનની વાતે કલિપત જ છે. જીભના ટેરવા પર હતી. સાતમા ધોરણની S. S. C. ની પરીક્ષા આપવા કનુ ભાવનગર પરીક્ષામાં પૂછાયેલા આ જ પ્રશ્નનો જવાબ ગયા. પહેલું પેપર ભરોળનું હતું અને તેમાં લખીને કનુ સારા માર્ક લાવ્યો હતો. પણ પહેલો પ્રશ્ન પણ “પૃથ્વી ગોળ છે તેની તેના મગજમાં હંમેશા પ્રશ્ન ઉઠતે “પૃથ્વી
2. જી. સાબીતીઓ આપે તે જ હતે. કનુને ઘડીભર ગળ છે? કેણુ જઈને જઈ આવ્યું છે કે, તે થઈ ગયું કે, “જે વસ્તુના સત્યાસત્ય વિષે પૃથ્વી ગોળ છે.” આ પ્રશ્નનો જવાબ શંકા છે, તે વસ્તુને સત્ય કેમ કહી શકાય ? આપતી હોય તેમ પેલી ભૂગોળમાં આપેલી પણ કનુને અત્યારે સત્યાસત્યને વિચાર સાબીતીઓ તેની નજર સમક્ષ ખડી, થતી કર
કરવાનું ન હતું પરંતુ અત્યારે તે તેને માકને પણ આ સાબીતીઓ તે તેને નિરસ
ટેટલ વધારવાનું હતું. ભૂગોળમાં આપેલી લાગતી હતી. કનુ મનમાં બબડી ઉઠતે,
સાબીતીઓનો શબ્દ શબ્દ તેણે લખી નાખે. સંબઈથી કઈ ટીમર પૃથ્વી પ્રદક્ષિણા કપિત જ લાગતી હતી.
પણ તેને પિતાને તે આ બધી સાબીતીઓ કરવા માટે પૂર્વાભિમુખ ઉપડે તો તે સ્ટીમર
મેટ્રીકની પરીક્ષાનું પરિણામ બહાર પડયું. જાપાન, અમેરિકા અને યુરેપને પ્રવાસ કરી
સવારમાં મેં ફૂલછાબ જોયું. કનુને સીટનંબર પૂર્વાભિમુખે જ મુંબઈના બારામાં દાખલ
છાપવાની “ફૂલછાબ ના તંત્રીએ હિંમત થાય. પૃથ્વી ગેળ છે? તે આ પ્રવાસ સાબીત
નહતી કરી. પરિણામની રાહ જોઈને બેઠેલે - કનુ મેટીકમાં આવ્યું. બધા વિષયમાં માટે ઉપડી ગયે. કનુના ગયા પછી થોડા
કનુ પરિણામ બહાર પડતાં જ મુંબઈ નેકરી તેણે સારી પ્રગતિ કરી હતી. પણ ભૂગોળને દિવસે કનુના માક આવી ગયાં. કનુને ભૂગોળપહેલે પ્રશ્ન “પૃથ્વી ગોળ છે?” તે હજુ માં ડીસ્ટીકશન હતું. થોડા દિવસ પછી તેને મુંઝવતે હતે. મેટ્રીકમાં ભૂગોળશિક્ષક કનને પત્ર આવ્યું. કg માક મંગાવતે હવે તરિકે “
કયા સાહેબ” હતાં. કનુએ આ તેણે પત્રમાં લખ્યું છે;
