________________
૧૨૮ ]
* [ અષાંત, પરિશિષ્ટ પર્વમાં કલિકાળ સર્વજ્ઞ ભગવાન સાંભળવાને માટે પણ સ્ત્રીઓ તૈયાર નથી, ત્યાં બીજો શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ જણાવે છે કે પતિ કરવાની વાત હોય જ કયાંથી? સનસ્કૂત્તિ જ્ઞાનઃ સનત્પત્તિ સાવઃ |
બાવીશમાં તિર્થાધિપતિ શ્રી નેમનાથ ભગવાન सकृत् कथा प्रदीयन्ते, त्रीण्येतानि सकृत् सकृत् ॥
ભેગાવલિ કર્મના અભાવે જ્યારે રાજુલ સાથે પાણી અર્થ: રાજાઓ તથા સાધુ પુરૂષે જે એક હણ ન કરતાં જાન લઈ પાછા ફરે છે, ત્યારે રાજુવખત બોલે છે તેનું પાલન કરે છે. અને કન્યા પણ અમે તેનાં માતપિતા કહે છે કે, ગભરાઈશ નહિ, એક જ વખત અપાય છે. ઉપરની ત્રણ વસ્તુ માત્ર અન્ય કોઈ શ્રેષ્ટ રાજપુત્ર સાથે તારું લગ્ન કરીશું. એક જ વખત હોય છે. •
તે સમયે જે કે, રાજુલ હજુ લગ્નગ્રન્થીથી જોડાઈ શ્રી ચંદકેવલી ચરિત્રમાં પુ.
-મેથી, એટલે તે ઈચ્છે તો બીજો પતિ કરી શકે છે; મહારાજ ચોથા અધ્યાયની ૪૬૨ મી ગાથામાં કર- છતાં તે કહે છે કે, સતી સ્ત્રીઓ જેને મનથી પણ માવે છે કે –
પતિ તરીકે સ્વીકારે છે તેને મન તે જ સાચે પતિ
- છે. બાકીના ભાઈ–બાપ તુલ્ય છે. સારી સત્ વજી, નિા ગઢ સંત . . આ દષ્ટાંત જૈન સમાજથી કયાં અજાણ્યું છે ? સંગનાનાં સત્ વાવયં, સ્ત્રીનામુપચમ: સત્ # આવી ઉત્કૃષ્ટ સતીનું નામ ભજનારી વિધવા બહેનો
અર્થ અગ્નિમાં લાકડાંની થાલી, કણેકમાં પાણી, જે કાર્ય રાજુલે કર્યું તે કાર્યને પસંદ કરી તેમના અને સજ્જનોનું વાક્ય આ ત્રણ વસ્તુ જેમ એક જ , પવિત્ર પંથે વિચરી શીલનું સંરક્ષણ કરી અને વાર હોય છે તેમ સ્ત્રીઓનું લગ્ન પણ એક જ વખત જન્મ મરણનાં દુઃખોમાંથી પોતાના અને મુક્ત *
કરે એજ ઉચિત માર્ગ છે. વળી ૪૫૫ ભી ગાથામાં તેઓશ્રી ત્યાં સુધી જણાવે પૂજ્ય વિજય લક્ષ્મી સૂરીશ્વરજી મહારાજ પર્યુષણ
' . હિકા વ્યાખ્યાનમાં સશલ્ય તપ ન કરવા સબંધી રમેઢાવો ચામૃત, શાસ્થાપિ ચ«É
લમણા આર્યાનું દષ્ટાંત આપે છે. આ લક્ષમણું આ તાઃ સજીવ મર્તા, ચાન પરસ્ત્રી ઘરથે સા પં' એવીશીથી, રાશીમી ચાવીશી ઉપર થએલ એક
અર્થ: બ્રાન્તિથી પણ જેને હસ્તમેળાપ જેની રાજપુત્રી છે. લગ્ન સમયે જ તેનો પતિ ચોરીજમાં થે થઇ ગયો હોય. તેણીનો તેજ ભર્તા હોઈ શકે છે. મરણ પામે છે. ત્યારે તે પોતે બીજો પતિ ન કરતાં તે બીજા માટે પરસ્ત્રી ગણાય, (તો પછી એક પતિ : સંસારનો ત્યાગ કરી સાધ્વી બની જાય છે. આથી એ મરી ગયા પછી બીજ પતિની વાત જ કયાં રહી?) સાબીત થાય છે કે, ખાનદાન કુળની બાલિકાઓ એક
કલ્પસૂત્રની ટીકામાં આવતું રાજા દધિવાહનની પતિનાં મરણ પછી બીજો પતિ સ્વીકારતી નથી. એ સ્ત્રી ધારણીનું દૃષ્ટાંત પણ એ વાતનો નિષેધ કરે છે. સુંદર પ્રથા અસંખ્યાતા વર્ષો પહેલાં પણ હતી. બનાવ એ બન્યો છે કે, રાજા દધિવાહન અને શતા- . જબુસ્વામીની સાથે માત્ર સગપણમાં જોડાયેલી નયુની લડાઈમાં દધિવાહન હારી જાય છે, ત્યારે તેમની આઠ પુત્રીઓને તેમના માતપિતા કહે છે કે, જંબુ તો રાણી અને પુત્રી વસુમતિ (ચંદનબાળા) કોઈ એક દીક્ષા લેનાર છે, માટે તમારો વિવાહ બીજા સાથે બદમાસના પંજામાં સપડાઈ જાય છે. ચંદનબાળાને કરીએ ત્યારે તેઓ જવાબ આપે છે કે, જે જબુ વેચી દે છે અને ધારણીને કહે છે કે, હું તને મારી કરશે તે કરવા અમો તૈયાર છીએ, પણ તેના સિવાય સ્ત્રી બનાર્વીશ. આ તેના કર્ણકટક શબ્દો સાંભળ- બીજો પતિ તે આ ભવમાં કદી કરશું નહિ. જ્યાં બીજે તાંની સાથે જ જીહા કચડીને મરણને વધાવી લે છે. પતિ કરવાને અવકાશ છે ત્યાં પણ સતીઓ અન્ય . પરંતુ તેનાં પાપી વચનને આધીન થતી નથી. જે પતિએને ઈચ્છતી નથી તો પછી એક પતિના મરણ શાસનમાં, હું તને મારી પત્ની બનાવીશ એ શબ્દો બાદ બીજા પતિ માટે સ્વપ્ન પણ ઈરછા, કરે જ કેમ ?
