________________
લાકકહેવતામાં સુભાષિતા :
[ ગતાંકથી ચાલુ ]
स याति वचनीयत्वं, पापी पापेन पच्यते; मुख्यमार्ग परित्यज्य, स्वमार्ग कुरुते यकः ३१
મુખ્ય માને ત્યજી જે પેાતાના માને ઉભા કરે છે તે આત્મા નિંદાને ચેાગ્ય અને છે, કારણકે પાપી પેાતાના પાપથી પીડાય છે. ૩૧ स्वयं पापी परं निन्दन्, कथं शुद्धो भविष्यति? यथा काकः स्वयं कृष्णो, नीलीकुण्डे वसन् सदा ३२
પાતે પાપી હેાવા છતાં ખીજાની નિંઢા કરતા તે કેવીરીતે શુદ્ધ થશે? પાતે કાળા હાવા છતાં હુંમેશાં ગળીના વાસણમાં બેઠેલા કાગડા કઈરીતે સ્વચ્છ અની શકે? ૩૨ यत्र तत्र गतो जन्तुः, पीडामाप्नोति पापवान् कर्पास इव सर्वत्र, मध्यग्रन्थि कदर्थितः ३३
-
વચમાં રહેલા ગાંઠવાળા કપાસની જેમ પાપ કરનારા આત્મા જ્યાં ત્યાં કદર્શીતા પામે છે. ૩૩ સુધીતોઽવ જ જાજો,રાજ્ઞŻસલમાનુયાત્? સવ: રાસ્તથા મિથ્થા નો પુતિમાTM भवेत् ३८ કાગડાને દુધે ધાવા છતાં શું રાજહંસ અને ? તેજ રીતે તપથી કૃશ થયેલા મિથ્યાર્દષ્ટિ સતિને પામતા નથી. ૩૪ मेधाविवर्जितः पूर्व, मानेन च कदर्शित. अतोव चपलो यद्वद्वानरो वृश्चिकाशितः ३५
એકતા બુદ્ધિરહિત અને તેમાં માનથી ઘેરાયેલા એટલે પૂછવું જ શું? મૂળ અત્યન્ત ચપલ વાનરની જાત અને અધુરામાં પુરૂ વીંછી કરડવા. ૩૫
पूर्व जाति विद्दिनस्तदनु, क्रोधान्धतां च संप्राप्तः उम्र इवावकरस्थो, नीचो नालोकितः केन ? ३६
પહેલાં જાતિ વિનાના અને તેમાં ક્રોધથી આંધળેા અન્યા, આવી સ્થિતિના નીચ એળખાયા વગર રહે ? ઊંટ અને ઉકરડાના ટેકરા ઉપર ઉભું. પછી છુપું રહે ખરૂ? ૩૬
પૂર્વ મુનિરાજશ્રી મહિમાવિજયજી મ૦
'
જૈન ઉપાશ્રય : નંદશ્માર
ये वदन्ति दया धर्म, हिंसाधर्मं स्वशास्त्रतः तेषां स्वमातृवन्ध्यात्ववाक्यवद् वचनं वृथा. ३७
જે પેાતાના શાસ્ત્રથી હિંસાને પણ યાધમ તરીકે ઓળખાવે છે, તેઓનુ` તે વચન પેાતાની માતાને વાંઝણી કહેવા જેવુ' ફાગટ છે. ૩૭ भूपतिः कुरुतेऽनीति, प्रजायाः का गतिस्तदा ? आचार्यः कुरुतेऽकार्य, तदा शिष्यस्य का गतिः ३८
જ્યારે આચાર્ય. અકાર્યને કરે ત્યારે શિષ્યનું કાણુ શરણુ? રાજા અનીતિને આચરે ત્યારે પ્રજાને કાનુ” શરણું ? ૩૮ आराधित. शिवाय स्यात्, भवाय च विराधित: श्री जिनस्तेन सत्योकती, राजा मित्रं न कस्यचित्. ३९ શ્રી જિનેશ્વરદેવની આરાધના મેાક્ષને માટે થાય છે અને વિરાધના સંસારને માટે થાય છે, ખરેખર એ સાચું છે કે, રાજા કાઇના હાતા નથી. ૩૯
तपो भरे कृते नैव सिद्धिरज्ञानिनां भवेत्, નવનીતન્ય મંત્તિસ્થેન વિઘોસ્ટને
ઘણા તપ કરવા છતાં અજ્ઞાની આત્માને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થતી નથી, આંધળા આદમી દહીં વલાવવા એસે એથી માંખણુ મળે ? ૪૦ औषधेन विना व्याधिर्गतो भाग्यानुभावत; પુત્રન્તુ વિનઽનાયું, થયા યાતો મૃદાદદિ: ૨૨
ભાગ્યના પ્રભાવે ઔષધ વગર વ્યાધિ ચાલ્યા જાય છે, તેા જાણવું કે, કુપુત્ર વગર મહેનતે ઘર છેાડી ચાલ્યા ગયા. ૪૧ सूर्यप्रति रजः क्षितं, स्वचक्षुषि पतिष्यति; गुरुं प्रति कृताऽवंशा, सा तथा तस्य भाविनी. ४२
જેમ સૂર્યને સામે ધૂળ નાંખવાથી પેાતાની આંખામાં પડે છે તેમ ગુરૂની સાથે કરેલી અવજ્ઞા પણ તેવી રીતે શિષ્યને પેાતાના અન માટે થાય છે. ૪૨
४०
