________________
વિરાધનામાંથી બચવું ઉચિત છે. વળી જમ્યા બાદ એંઠા થાળી વગેરે કોઈ કુંડમાં રાખેલ પાણીમાં નાખીને ન ધોવા. ઘણે સ્થળે એવી પ્રથા જોવા મળે છે કે કુંડમાં પાણી રાખેલ હોય તેમાં જમનારા થાળી વગેરે ધોઈ નાખે. આથી તો કુંડના પાણીમાં અસંખ્ય સંમૂર્છિમ મનુષ્યની હિંસાની પરંપરા ઊભી થાય છે.
૧૨) હૉટલ-લારી વગેરે ઉપર કોઈ પણ ભોજન ન લેવું. કેમ કે ત્યાં સંમૂર્છિમ મનુષ્યોની વિરાધના ઘણી હોય છે.
૧૩) સ્થંડિલ (સંડાસ) બહાર ખુલ્લામાં જ જવાય તો સારૂં. વર્તમાનમાં પાતાળ કુવાવાળા સંડાસોથી હિંસકતા વધી છે. મનુષ્યની વિષ્ટા પાતાળ કુવામાં એકઠી થાય છે અને સંડાસ ગયા બાદ અડધી ડોલ જેટલું પાણી પણ અંદર નાંખવું પડે છે. અંદર તડકો વગેરે ન મળવાથી અને પાણી પણ સાથે હોવાથી વિષ્ટા સૂકાતી નથી. બે ઘડી બાદ અનેક વર્ષો સુધી અસંખ્ય સંમૂર્છિમ મનુષ્યોના જન્મ અને મરણની પરંપરા ચાલે છે. વળી તેમાં અનેક પ્રકારના ત્રસ જીવો પણ ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. માટે વર્તમાન કાળના સંડાસો એટલે જીવહિંસાની ફેક્ટરી છે. સંડાસનું પાપ ઘણું જ મોટું છે. પાપભીરૂ આત્માઓએ આ પાપથી કોઈ પણ હિસાબે બચવું જોઈએ.
૧૪) મૂતરડી વગેરેમાં જઈને પેશાબ ન કરવો. જ્યાં પેશાબ બે ઘડીમાં સૂકાઈ જાય તેવા સ્થાનનો ઉપયોગ કરવો ઉચિત છે.
૧૫) પિત્ત કે વૉમિટ વગેરે થાય ત્યારે તેને ધૂળ કે રખ્યા સાથે બરાબર મિશ્ર કરી દેવા. ૧૬) ગળામાં કફ થયો હોય અને વારે-વારે કફ નીકળતો હોય તો જ્યાં ત્યાં થૂંકવું નહીં. એક નાની કૂંડીમાં રખ્યા રાખી તેમાં કફ કાઢવો અને પછી સળી દ્વારા તે કફને રખ્યામાં મિશ્ર કરી દેવો.
૧૭) ઘણી વ્યક્તિઓને પાનપરાગ, તમાકુ, માવો કે પાન વગેરે ખાવાની કુટેવ હોય છે. આવી વ્યક્તિઓને હાલતાં-ચાલતાં રસ્તામાં પિચકારી મારવાની પણ કુટેવ હોય છે. જો તે પિચકારી (ફૂંક) નીચે કીડી આદિ આવે તો મરી જાય અને બે ઘડીએ ન સૂકાય તો સંમૂર્છિમ મનુષ્યની વિરાધના થાય. માટે પાનપરાગાદિ ખાવાનું કે પિચકારી મારવાનું છોડી દેવું જોઈએ.
૧૮) લોહી, પરૂ વગેરે શરીરથી છૂટા પડે તો બે ઘડીમાં સૂકાઈ જવા જોઈએ. તે માટે રખ્યાદિમાં મિશ્ર કરી દેવા.
ટુંકમાં, આપણાં (માનવના) શરીરમાંથી છૂટી પડતી કોઈ પણ પ્રકારની અશુચિમાં (શરીરમાં તમામ અશુચિ જ છે. શરીર એટલે અશુચિનો પિંડ.) બે ઘડી બાદ સંમૂર્છિમ મનુષ્યો પેદા થવાનો સંભવ છે. માટે આ વિરાધના ન લાગે તેની
(૩૯)
પાપભીરૂ આત્માએ ખૂબ જ ચીવટપૂર્વક કાળજી લેવી જોઈએ. મૃત્યુ બાદ મડદામાં પણ બે ઘડી બાદ અસંખ્ય સંમૂર્છિમ મનુષ્યો પેદા થઈ જાય છે. માટે ઘણાં પાપભીરૂ આત્માઓ મૃતદેહનો જલ્દી નિકાલ કરાવતા હોય છે.
વત્સ : ગુરૂજી ! મહાવિદેહમાં કેટલાં તીર્થંકરો વિચરી રહ્યાં છે ?
ગુરૂજી : વત્સ ! હાલમાં દરેક મહાવિદેહમાં ૪-૪ તીર્થંકરો વિચરી રહ્યાં છે. તેથી પાંચ મહાવિદેહ × ૪ તીર્થંકર ભગવાન = ૨૦ તીર્થંકરો વિચરી રહ્યાં છે. તેમના નામ નીચે
મુજબ છે ઃ જંબુદ્રીપમાં ધાતકી ખંડમાં
પુષ્કરાર્ધદ્વીપમાં
--
શ્રી સુપ્રભ, શ્રી વિશાલ, શ્રી વજધર, શ્રી ચન્દ્રાનન
શ્રી ચન્દ્રબાહુ, શ્રી ભુજંગ, શ્રી ઈશ્વરદેવ, શ્રી નમિપ્રભ, શ્રી વીરસેન, શ્રી મહાભદ્ર, શ્રી દેવયશા, શ્રી અજિતવીર્ય. સ્વાધ્યાય
......
......
પ્રશ્ન-૧. ખાલી જગ્યા પૂરો ઃ (૧) પુષ્કર દ્વીપની મધ્યમાં વલયાકારે ...... પર્વત આવેલ છે. (૨) મનુષ્યોને ઉત્પન્ન થવાના ક્ષેત્રો ...... છે, તેમાં ...... જંબુદ્રીપમાં, . ધાતકી ખંડમાં, ...... પુષ્કરાર્ધ દ્વીપમાં અને ...... લવણ સમુદ્રમાં આવેલ છે. (૩) .. મનુષ્યો અપર્યાપ્તા જ હોય. (૪) સંમૂર્છિમ મનુષ્યની અવગાહના . હોય છે. (૫) સંમૂર્ણિમ મનુષ્યને ...... ઈન્દ્રિય હોય છે, પણ . . હોતું નથી. (૬) ગર્ભજ મનુષ્યને .... ઈન્દ્રિય હોય છે, પણ હોય છે. (૭) શરીર એટલે ....... નો પિંડ. (૮) ....... ની અશુચિમાં શરીરથી છૂટા પડ્યા પછી ...... બાદ ...... ઉત્પન્ન થાય છે. (૯) મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં હાલ
......
તીર્થંકર ભગવંતો વિચરે છે.
......
શ્રી સીમંધર, શ્રી યુગમંધર, શ્રી બાહુ, શ્રી સુબાહુ
શ્રી સુજાત, શ્રી સ્વયંપ્રભ, શ્રી ઋષભાનન, શ્રી અનંતવીર્ય,
--
પ્રશ્ન-૨. ટુંકમાં જવાબ આપો : (૧) મનુષ્ય લોકમાં કયા કયા દ્વીપ આવેલા છે ? (૨) અઢી દ્વીપ મનુષ્ય લોક તરીકે શા માટે ઓળખાય છે ? (૩) મનુષ્યલોક કેટલાં યોજનનો છે ? કેવી રીતે ? (૪) જંબૂદ્વીપમાં કેટલાં ક્ષેત્રો છે તે નામ સાથે લખો. (૫) ૫૬ અંતર્દીપ ક્યાં આવેલ છે ? (૬) ધાતકી ખંડમાં કેટલા ક્ષેત્રો છે, તે નામ સાથે લખો. (૭) અભ્યન્તર પુષ્કવરાર્ધ દ્વીપમાં કેટલાં ક્ષેત્રો છે, તે નામ સાથે લખો. (૮) કર્મભૂમિ કોને કહેવાય ? કેટલી છે તે નામ સાથે લખો. (૯) અકર્મભૂમિ કોને કહેવાય ? કેટલી છે તે નામ સાથે લખો. (૧૦) મનુષ્યના કુલ કેટલા ભેદ છે ? કયા કયા ? (૧૧) સંમૂર્છિમ મનુષ્ય કેમ દેખાતાં નથી ? (૧૨) સંમૂર્છિમ મનુષ્યો ક્યાં અને ક્યારે ઉત્પન્ન થાય ? (૧૩) સંશી અને અસંશીની વ્યાખ્યા લખો. (૧૪) કયા જીવો સંજ્ઞી છે અને કયા જીવો અસંજ્ઞી છે ? શા માટે ? (૧૫) જંબુદ્રીપમાં કેટલા મહાવિદેહ ક્ષેત્ર છે અને તેમાં કયા કયા તીર્થંકર ભગવંતો વિચરે છે ? (૧૬) ધાતકી ખંડમાં કેટલા મહાવિદેહ ક્ષેત્ર છે અને તેમાં કયા કયા તીર્થંકર ભગવંતો વિચરે છે ? (૧૭) પુષ્કરાર્ધ દ્વીપમાં
(૪૦)
