Book Title: Jinendra Archana
Author(s): Akhil Bansal
Publisher: Todarmal Granthamala Jaipur

View full book text
Previous | Next

Page 132
________________ ये सेमर तरु दल जुत असिपत्र, असि ज्यौं देह विदारैं तत्र । मेरु-समान लोह गलि जाय, ऐसी शीत उष्णता थाय ।। १० ।। तिल-तिल करें देह के खण्ड, असुर भिड़ावैं दुष्ट प्रचण्ड | सिंधु - नीर तैं प्यास न जाय, तो पण एक न बूँद लहाय ॥। ११ ॥ तीन लोक को नाज जु खाय, मिटै न भूख कणा न लहाय । दुःख बहु सागर लौं सहे, करम-जोग तैं नरगति लहै ।। १२ ।। जननी उदर बस्यो नव मास, अंग सकुचतैं पायो त्रास । निकसत जे दुख पाये घोर, तिनको कहत न आवे ओर ।। १३ ।। बालपने में ज्ञान न लह्यौ, तरुण समय तरुणीरत रह्यौ । अर्द्धमृतक-सम बूढ़ापनो, कैसे रूप लखै आपनो ।। १४ ।। कभी अकाम - निर्जरा करै, भवनत्रिक में सुरतन धेरै । विषयचाह - दावानल दह्यो, मरत विलाप करत दुख सह्यो ।। १५ ।। जो विमानवासी हू थाय, सम्यग्दर्शन बिन दुख पाय । तहँ तैं चय थावर-तन धरै, यों परिवर्तन पूरे करै ।। १६ ।। दूसरी ढाल (पद्धरि छन्द) ऐसे मिथ्यादृग - ज्ञान - चरण-वश, भ्रमत भरत दुख जन्म-मरण । तैं इनको जिये सुजान, सुन, तिन संक्षेप कहूँ बखान ॥। १ ।। जीवादि प्रयोजनभूत तत्त्व, सरधै तिन माहिं विपर्ययत्व । चेतन को है उपयोग रूप, बिनमूरत चिन्मूरत अनूप ।। २ ।। पुद्गल - नभ-धर्म-अधर्म-काल, इनतैं न्यारी है जीव चाल । ताक न जान विपरीत मान, करि करै देह में निज पिछान || ३ || मैं सुखी - दुखी मैं रंक राव, मेरो धन गृह गोधन प्रभाव । मेरे सुत ति मैं सबल दीन, बेरूप सुभग मूरख प्रवीन ॥४ ॥ २६२////// जिनेन्द्र अर्चना 132 तन उपजत अपनी उपज जान, तन नशत आपको नाश मान । रागादि प्रकट ये दुःखदैन, तिन ही को सेवत गिनत चैन ॥ ५ ॥ शुभ-अशुभ बंध के फल मँझार, रति-अरति करै निजपद बिसार । आतमहित हेतु विराग ज्ञान, ते लखेँ आपको कष्टदान || ६ || रोकी न चाह निज शक्ति खोय, शिवरूप निराकुलता न जोय । याही प्रतीतिजुत कछुक ज्ञान, सो दुखदायक अज्ञान जान ।। ७ ।। इन जुत विषयनि में जो प्रवृत्त, ताको जानों मिथ्याचरित्त । यों मिथ्यात्वादि निसर्ग जेह, अब जे गृहीत सुनिये सु ते ॥ ८ ॥ जो कुगुरु कुदेव कुधर्म सेव, पोषै चिर दर्शनमोह एव । अन्तर रागादिक धरै जेह, बाहर धन अम्बर तैं सनेह ।। ९ ।। धार कुलिंग लहि महत भाव, ते कुगुरु जन्म- जल उपल नाव । जे राग-द्वेष मल करि मलीन, वनिता गदादिजुत चिह्न चीन ।। १० ।। ते हैं कुदेव तिनकी जु सेव, शठ करत न तिन भव-भ्रमण छेव । रागादि भावहिंसा समेत, दर्वित त्रस थावर मरण खेत ।। ११ ।। क्रिया तिन्हें जानहु धर्म, तिन सरधै जीव लहै अशर्म । याकूँ गृहीत मिथ्यात्व जान, अब सुन गृहीत जो है कुज्ञान ।। १२ ।। एकान्तवाद - दूषित समस्त, विषयादिक पोषक अप्रशस्त । कपिलादि-रचित श्रुत को अभ्यास, सो है कुबोध बहु देन त्रास ।। १३ ।। जो ख्याति-लाभ पूजादि चाह, धरि करत विविध-विध देह- दाह । आतम-अनात्म के ज्ञानहीन, जे जे करनी तन करन छीन ।। १४ ।। ते सब मिथ्याचारित्र त्याग, अब आतम के हित पन्थ लाग । जगजाल-भ्रमण को देह त्याग, अब 'दौलत' निज आतम सुपारा ।। १५ ।। जिनेन्द्र अर्चना २६३

Loading...

Page Navigation
1 ... 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172