________________
કર્મની ઉત્તર પ્રવૃતિઓ
૧૬૯ આપણા હેમચંદભાઈ દાન આપવામાં ઘણા મિસ્કીન છે. પિતે ધનવાન છે, ભેગી છે અને સાધારણ શક્તિશાળી છે. તેને આ પાંચ પ્રકૃતિએ કેમ લાગે તે સમજી લેવું. કુલ પ્રકૃતિ સમુચ્ચયે
આવી રીતે કર્મની ૧૪૮ અથવા ૧૫૮ પ્રકૃતિ થઈ. તેના પર થોડું અવલોકન કરી ગણતરી કરી જઈએ. જ્ઞાનાવરણીય
આયુ દર્શનાવરણીય ૯
નામ ૧૦૩ વેદનીય ૨
ગેત્ર ૨ મેહનીય ૨૮ અંતરાય ૫
૧૫૮
બંધ-ઉદય-ઉદીરણ-સત્તાએ પ્રકૃતિ
આમાં નામકર્મની ૧૦૩ પ્રકૃતિ ગણવામાં આવી છે, તેમાંની ૧૫ બંધન પ્રકૃતિ અને પ સંઘાતનને જુદી ગણવાની રહેતી નથી. જે શરીર હોય તેનાં બંધન જરૂર હોય એટલે આ ૨૦ પ્રકૃતિને કાઢી નાંખીએ. વર્ણ, રસ, ગંધ, સ્પર્શને ૨૦ની સંખ્યામાં ન ગણતાં માત્ર એક એક ગણને ચારની સંખ્યામાં મૂકીએ તે ૧૬ની સંખ્યા ઓછી કરી શકાય. ૧૫૮માંથી આ છત્રીશને બાદ કરીએ તે
બાકી ૧૨૨ પ્રકૃતિ રહે. કર્મના ઉદયની વિચારણા વખતે આ એ રીતની ૧૨૨ પ્રકૃતિને હિસાબ કરવામાં આવ્યા છે. એટલે
જ્ઞાનાવરણીય ૫ દર્શનાવરણીય ૯ વેદનીય ૨ મેંહનીય ૨૮ આયુ ૪ નામ ૬૭ ગોત્ર ૨ અંતરાય પણ
એ રીતે કર્મના ઉદય વખતે ૧૨૨ પ્રકૃતિ વિચારવાની રહે છે.
અને બંધમાં સમ્યકત્વ મેહનીય અને મિશ્રમેહનીય કર્મને અંધ જુદો ગણવાની જરૂર નથી, કારણ કે તે પણ મિથ્યાત્વમેહ
