________________
૧૮.
લાઘવકારી પરિભાષા અનંતાનુબંધીચતુષ્ક
મેહનીય કર્મના કષાયે પૈકી અનંતાનુબંધી ક્રોધ (૨૦), અનંતાનુબંધી માન (૨૧), અનંતાનુબંધી માયા (૨૨) અને અનંતાનુબંધી લેભ(૨૩)નું સમુચ્ચયે સૂચન “અનંતાનુબંધી ચતુષ્કથી થાય છે, એમ સમજવું. મધ્યસંસ્થાનચતુષ્ક અથવા મધ્યાકૃતિચતુષ્ક
આમાં આઠમી સંસ્થાન પિંડપ્રકૃતિની છ પ્રકૃતિમાંથી વરચેની ચાર પ્રકૃતિ સમજવી. એમાં પ્રથમની અને છેલ્લી પ્રકૃતિને બાદ કરતાં ન્યધ સંસ્થાન નામકર્મ (૯૩), સાદિ સંસ્થાન નામકર્મ (૯૪), કુજ સંસ્થાન નામકર્મ (૫), અને વામન સંસ્થાન નામકર્મને સમાવેશ થાય. મધ્યસંઘયણચતુષ્ક
ઉપરની રીતે સાતમી સંઘયણ પિડપ્રકૃતિની વચગાળની ચાર પ્રકૃતિને સમાવેશ આમાં થાય—ઋષભનારા સંઘયણ નામકર્મ (૮૭), નારી સંઘયણ નામકર્મ (૮૮), અર્ધનારા સંઘયણ નામકર્મ (૮૯) અને કીલિકા સંઘયણ નામકર્મ (૯૦). નિદ્રાદ્ધિક
આ શબ્દપ્રયોગથી બીજા દર્શનાવરણીય કર્મના પટાભેદો પૈકી નિદ્રા (૧૦) અને પ્રચલા(૧૨)ને સમુચ્ચય કરવામાં આવે છે.
આવી પરિભાષા ગ્રંથસંક્ષેપના ઇરાદાથી વાપરવામાં આવી છે, એ ઘણી ઉપયોગી છે, સ્મરણશક્તિને ઉત્તેજન આપનાર છે અને વિષયની સ્પષ્ટતા કરનાર હોવાથી બહુ ઉપયેગી ભાગ ભજવે છે.
