________________
૧૮૨
જૈન દષ્ટિએ કમ ઉચ્ચ-નીચ ગોવકર્મનાં બંધસ્થાન
જ્ઞાની ગુરુની સેવા કરનાર, મહાવ્રત-અણુવ્રતને ધારણ કરનાર, નિરભિમાની, ગુણને પક્ષપાતી, જાતિ, કુળ, બળ, રૂપ, શ્રત, એશ્વર્ય, લાભ અને તપમાંથી કેઈ પણ પ્રકારના મદ-અભિમાન, વગરને, અન્યને સૂત્રસિદ્ધાંત ભણાવવાની અને પોતે ભણવાની.. રુચિવાળો, જ્ઞાનની અંતઃકરણથી મહત્તા કરનાર, સાચી દલીલ કરી શંકા નિરાકરણ કરનાર ઉરચત્રકમને બંધ કરે. અભિમાની હોય, ગુરુની નિંદા કરનારે, સમાજસેવાને વિષેધ કરનાર, પારકાના ગુણને ઢાંકી દઈ અવગુણને આગળ કરનાર, બેટી સાક્ષી આપનાર, જૂઠા દસ્તાવેજ બનાવનાર, વગર જોયેલી કે વગર સાંભળેલી વાત લેકમાં ચલાવનાર, ચાડચૂગલી કરનાર અથવા વિકથામાં વખત ગાળનાર પ્રાણું નીચગોત્રકર્મ બાંધે. અત્તરાયકર્મનાં બંધસ્થાન
હિંસાપરાયણ પ્રાણી, જિનપૂજામાં વિદત કરનાર, આગમની આજ્ઞાને લેપ કરનાર, પારકી નિંદા કરનાર, જીવવધ કરનાર, રાંકદીન ઉપર કેપ કરનાર, હલકાં કામની પ્રશંસા કરનાર, ધર્મ માગને લેપ કરનાર, પરમાર્થની વાત કરનારની હાંસી–મશ્કરી કરનાર, ભણનારને અંતરાય કરનાર, કઈ દાન આપતું હોય તેને અટકાવનાર કે વારનાર, પિતાની નચેના દાસ, નેકર કે સ્ટાફની જરૂરિયાત પૂરી ન પાડનાર, થાપણ ઓળવનાર, પિપટ–મેનને પાંજરામાં પૂરનાર અંતરાયકર્મ બાંધે. કપિલા જેમ પિતાનું કે પારકાનું દાન ન આપી શકનારા અને એવા ધનની ચકી કરનાર પરભવમાં વસ્તુ મળે કે ધન મળે તે પણ વાપરી શકે નહિ, કોઈ ટીપ મંડાવા આવે ત્યારે દીન થઈ જાય, છતે પૈસે સમજ હોવા છતાં વાપરી ન શકે એ દાનાંતરાય સમજ. અઢાર પાપસ્થાનકમાંથી કોઈ પણ સ્થાનક સેવતાં પ્રાણી અંતરાય કર્મ બાંધે. અંત. રાયકર્મ બાંધેલ હોય તે વસ્તુ હોવા છતાં વાપરી કે આપી ન