________________
૧૭૮
જૈન દષ્ટિએ કર્મ, અપયશનામકર્મ (૧૫૧). આ અસ્થિરષકમાં સ્થાવરદશક પૈકીની છેલ્લી છ પ્રકૃતિ લેવાની છે અને અસ્થિર અને અશુભ નામકર્મ (૧૪૯ અને ૧૪૭)ની જ વિવક્ષા કરવી હોય તે ત્યાં “અસ્થિર દ્વિક એ શબ્દપ્રયોગ થાય છે. સૂક્ષ્મવિક
સૂકમનામકર્મ (૧૪૩), અપર્યાપ્ત નામકર્મ (૧૪૪), અને સાધારણનામકર્મ (૧૪૫)–આ ત્રણેની એક સાથે ઉક્તિ કરવાની હોય ત્યાં “સૂક્ષ્મત્રિક' શબ્દ પ્રયોગ કરવામાં આવે છે. સ્થાવરચતુષ્ક
ઉપર ત્રણચતુષ્ક આવ્યું, તેની સામે સ્થાવરચતુષ્કમાં સ્થાવરનામકર્મ (૧૪૨), સૂક્ષ્મનામકર્મ (૧૪૩), અપર્યાપ્તનામકર્મ (૧૪૪) અને સાધારણનામકર્મ (૧૪૫ એ ચાર પ્રકૃતિને સમાવેશ કરવામાં આવે છે. સૌભાગ્યત્રિક
આમાં સૌભાગ્યનામકર્મ (૧૩૮), સુસ્વરનામકર્મ (૧૩૯) અને આયનામક(૧૪૦)ને સમાવેશ કરવામાં આવે છે. વણ ચતુષ્ક
વર્ણચતુષ્ક’ શબ્દપ્રયોગ કર્યો હોય ત્યાં નામકર્મની પિંડ. પ્રકૃતિ પૈકી ૯મી વર્ણ, ૧૦મી ગંધ, ૧૧મી રસ અને ૧૨મી સ્પર્શ એમ એક એક મળીને ચાર પિંડપ્રકૃતિ સમજવી. એમાં પિટાભાગને ઉલ્લેખ નહિ આવે. એમાં સમુચ્ચયે વર્ણ, ગંધ, રસ, સ્પર્શને જ ઉલ્લેખ થશે તે ધ્યાનમાં રાખવું. અગુરુલઘુચતુષ્ક
આ શબ્દપ્રયોગમાં પ્રત્યેકનામકર્મપ્રકૃતિ પૈકી ચારને સમા વેશ કરવામાં આવે છે. અગુરુલઘુનામકર્મ (૧૨૮), ઉપઘાતનામકર્મ (૧૩૧), પરાઘાતનામકમ (૧૨૪) અને ઉછુવાસનામકર્મ (૧૨૫). ભાષાસંક્ષેપને અંગે આ પરિભાષા ખૂબ ઉપયોગી
