________________
પ્રકરણ સાતમું
લાધવકારી પરિભાષા કર્મના અત્યંત બહોળા વિષયને સંક્ષિપ્ત કરવા માટે કેટલીક પરિભાષા વાપરવામાં આવી છે. એનાથી વારંવાર પુનરાવૃત્તિ કરવી પડતી નથી અને મનમાં વિચારની સપષ્ટતા થાય છે. આ કર્મને વિષય સમજવા માટે આ સંક્ષિપ્ત પરિભાષા સમજી લઈ ધ્યાનમાં રાખવાની ખાસ જરૂર છે. કર્મના વિષયને વિશેષ પરિચય કરવામાં આ સંક્ષિપ્ત પરિભાષા ખૂબ ઉપયોગી છે. ત્ર ચતુષ્ક (સદશક પૈકી ચાર પ્રકૃતિ)
ત્રસનામકર્મ (૧૩૨), બાદરનામકર્મ (૧૩૩), પર્યાપ્તનામકર્મ (૧૩૪), અને પ્રત્યેકનામકર્મ (૧૩૫) એ ચાર પ્રકૃતિને સમુરચય બતાવવું હોય ત્યારે ગ્રંથલાઘવ માટે ત્રણચતુષ્ક’ શબ્દને ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સ્થિરષક
( સ્થિરનામકર્મ (૧૩૬), શુભનામકર્મ (૧૩૭), સૌભાગ્યનામકર્મ (૧૩૮), સુસ્વરનામકર્મ (૧૩૯), આયનામકર્મ (૧૪૦) અને યશકીર્તિનામકર્મ (૧૪૧) આ છ કર્મપ્રકૃિતિને સમુચ્ચય બતાવવા સ્થિષિક’ શબ્દને ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. અસ્થિરષદ્રક - અસ્થિરષકમાં છ પ્રકૃતિને સમાવેશ કરવામાં આવે છે – અસ્થિરનામકર્મ (૧૪૬), અશુભનામકર્મ (૧૪૭), દુર્ભાગ્યનામકર્મ (૧૪૮), દુઃસ્વરનામકર્મ (૧૪૯), અનાદેયનામકર્મ (૧૫૦) અને
૧. આ સંખ્યા સમુચ્ચયમાં ચાલી આવતી કસમાં લખેલી છે તે
જ છે.
૧૨
*
