________________
૧૭૦
જૈન દષ્ટિએ કમ નીયના પ્રકાર જ છે. બંધ તે મિથ્યાત્વને જ થાય, તેમાં તરતમતા થાય ત્યારે ઉદય વખતે તેને મિશ્ર અથવા સમ્યક્ત્વમેહનીય એવે વિભાગ પડે. એટલે બંધ વખતે માત્ર ૧૨૦ પ્રકૃતિ ગણવાની
બાંધેલા કર્મો અંદર પડ્યા રહે, ઉદયમાં આવવાને વખત બાકી હોય, તેને સ્થિતિકાળ પાક્યો ન હોય, તે કર્મો “સત્તામાં પડી રહેલાં કહેવાય છે.
અંદર પડી રહેલાં કર્મોની નજરે ૧૪૮ અથવા ૧૫૮ કર્મની ગણતરી કરવાની છે.
અને કેટલીક વખત કર્મને ખેંચી લાવી ભેગવી શકાય છે. તેને કર્મની ઉદીરણા કહેવામાં આવે છે. તેને વિશેષ પરિચય યથાસ્થાને થશે. એની વિચારણાને અંગે પણ ઉદય પ્રમાણે ૧૨૨ પ્રકૃતિ : ગણવાની છે. પુય-પાપ પ્રકૃતિનું વિશ્લેષણ
હવે એક બીજી ગણતરી કરી જઈએ. પુણ્ય તત્વની ૪૨ પ્રકૃતિ કહી છે અને પાપ તત્વની ૮૨ પ્રકૃતિ કહી છે. એટલે એને સરવાળે ૧૨૪ થાય. તેમાં ગણતરી કેવી રીતે થઈ છે તે અહીં જોઈ લઈએ. તેની ગણતરી કરવાથી કર્મપ્રકૃતિને પરિચય સુસ્પષ્ટ થશે. સુખને અનુભવ કરાવે તે પુણ્ય પ્રકૃતિ, દુઃખને. અનુભવ કરાવે તે પાપ પ્રકૃતિ. પુણ્ય પ્રકૃતિ
પાપ પ્રકૃતિ
જ્ઞાનાવરણીયની પાંચ ૧. મતિજ્ઞાનાવરણીય ૨. શ્રુતજ્ઞાનાવરણીય ૩. અવધિજ્ઞાનાવરણીય ૪. મન:પર્યવજ્ઞાનાવરણીય ૫. કેવલજ્ઞાનાવરણીય
