________________
--
વના પ્રકાર.
૧ સંજ્ઞી પંચેદ્રિને દશ પ્રાણ પુરા હોય તેમાં ત્રિજ ચ મનુષ્ય, દેવતાને નારકીના સમાસ થાય છે તે ગજ કહેવાય. ૨ અસંજ્ઞીપચંદ્ર તે સમુòિમ મનવગર નવ પ્રાણ હાય તે મનુષ્ય ત્થા ત્રિયંચ હાય તેની વ્યાખ્યા નવ તત્વમાં આવી છે.
એ સાત પ્રકાર જીવના છે તેના પર્યાપ્તાને અપર્યાપ્તા એવા બે ભેદ છે તેથી સાત પ્રકારના બે ભેદ્દે ચૌદ પ્રકાર થયા. તેનું વિશેષ વર્ણન આગળ આવી ગયું છે.
સુક્ષ્મ અકે દ્રી=આંખે દેખાય નહીં તે. માદર એકે દ્રી= આંખે દેખી શકાય તેવા.
પર્યાપ્તા=આહાર પ્રમુખના પુગળ ગ્રહણ પરિણામ ન હેતુ જે આત્માની શક્તિ વિશેષ તેને પર્યાપ્તી કહે છે તે છ પ્રકારની છે. ૧ આહાર પર્યાપ્તી, ૨ શરીર પર્યામી. ૩ ઇંદ્રિય પર્યાપ્તી. ( એ ત્રણ પર્યાપ્તી પુરી કર્યા વિના કાઇ મરણ પામે નહીં. ૪ શ્વાસા શ્વાસ પર્યાપ્તી, ૫ ભાષા પર્યાતી, ૬ મન પર્યાપ્તી જે જીવને જેટલી પર્યાપ્તી કરવાની છે તે જીવ ઉપજવાને પહેલે સમયે તેટલી પર્યાપ્તી સમકાળે કરવા માંડે. અનુક્રમે પહેલી આહાર પર્યાપ્તી પ્રથમ સમયે જ કરે પછી બીજી શરીર પર્યાપ્તી યાદિ અસંખ્યાત સમય પ્રમાણુ અંતર મહુરતે કરે. તે એકેદ્રિને ચાર, વિગલે નેિ પાંચ, અસંજ્ઞી પંચેનેિ પાંચ ( અસંજ્ઞી ત્રિજંચને પાંચ