________________
૨૪ શ્રી જૈન ધર્મના તત્વને ટુંકસાર ગુણ સેનને સ્ત્રીઓના સમુહમાં ચોરીમાં ફરતાં કેવળ જ્ઞાન થયું, ભરત ચક્રવતીને આરિસ્સા ભુવનમાં કેવળ જ્ઞાન થયું, ચિલાતી પુત્રને લેહીના બરડેલે શરીરે કેવળ જ્ઞાન થયું. ત્યારે ગૌતમ સ્વામી જેવા મહાન વિધવાન પુર્ણ જ્ઞાની ગુરૂ કે જેના હાથથી દિક્ષા લેનાર અવશ્ય મેવ તેજ ભાવમાં મેક્ષે જાય એવા મહાન ગણધરા ચાર્યને વીર ભગવાનપરના મેહથી કેવળ જ્ઞાનમાં વિલંબ થયો બાહુ બળ જેવા મહાન
દ્ધાએ કર્મ શત્રુને હણવા બાર મહીના સુધી કાર્યોત્સર્ગ કર્યો પણ અહંકારને સંઘરવાથી કેવળ જ્ઞાન અટક્યું આમ થવાનું તાત્પર્ય એજ છે કે–જેની અંતરંગ વાત થઈ છે કષાયનાં દળિયાને જેણે સત્તામાંથી ઉમૂળ કરી નાંખ્યાં છે તેજ તાત્કાલીક આત્માની અનંત લબ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી શકે છે પણ જે જીવમાં કષાયને કિચીત પ્રદેશ પણ જીવતે છે તેવા અંતરંગ વૃતિ વાળાને પણ લાયક જ્ઞાન દર્શનને વિલંબ થાય છે તે હે ચેતન તારી શું દશા? સદાકાળ મિથ્યાત્વ કષાય જનિત દળીયાને સંચય કરી રહ્યો છું, બહિદ્રષ્ટિ કે મિશ્રદ્રષ્ટી એ વતી રહ્યો છું તે તારે છેડે કયારે આવશે ? અંતરંગ વૃતીવાળા આત્મજ્ઞાની પચંદ્રિના વિષય ભેગ છતાં જળ પંકજવત સદાકાળ ન્યારા વર્તે છે જેમ ચીકટ પદાર્થો ખાવા છતાં જીભને ચકાસ ચેટતી નથી તેવી રીતે સમકદ્રષ્ટિ આત્મજ્ઞાની જીવે
