________________
૧૧૮ શ્રી જૈન ધર્મના તત્વોનો ટુંકસાર
૨ રતિ=સુખ જેના ઉદયથી સકારણ કે નિ:કારણ ઇંદ્રિય અનુકુળ વિષય પામે તે રતિ કષાય.
૩ અરતિ=દુ:ખ જેના ઉદયથી સકારણ કે નિ:કારણ ઇંદ્રિય પ્રતિકુળ વિષયે મળવાથી જે ચિતોગ થાય તે અરતિ,
૪ ભય=બીક ઈહલોક પરલેકાદિ ભય તે ભય સાત પ્રકારના છે, મનુષ્યને ભય, ત્રાપ્રસર્યાદિ ત્થા ભૂત પ્રેતાદિની બીક, ચેરાદિ ભય, વીજળી બંદુકના શબ્દને ભય, આજીવિકાને ભય, મરવાનો ભય, અપયશને ભય એ સાત પ્રકારના ભય ત્થા બીજા પણ સકારણ નિ:કારણ ભય ઉપજે તે ભય મેહની.
પ શેક=ઈચ્છા વિયેગાદિ કારણ મળે યા કારણ વિના જે રૂદનાદિ હોય તે.
૬ દુર્ગચ્છા દુર્ગધ કુરૂપ પદાર્થ દેખી સકારણ નિષ્કારણ સુગ ઉપજે તેથી નાક મચ કેડે, શું કે ઈત્યાદિ ચિન્હ કરે તે દુગછા જુગુપ્સા.
એ છે ને કષાય કહ્યા હવે ત્રણ વેદ કહે છે.
૭ પુરૂષદ સ્ત્રીનું દર્શન, આલીંગન, મિથુનાદિકની ઈચ્છા થાય તે પુરુષવેદના ઉદયે તૃણખલાના અગ્નિની પેઠે અભિલાષા થાય જેમ તૃણખલાના અગ્નિની જવાળા એકવાર ઉઠે પછી તરત સમાઈ જાય તેમ પુરૂષ સ્ત્રી સેવન
