Jain Dharm Prakash 1950 Pustak 066 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

અંકે ૧૧ મ ]
શાંતતાવાદી જગત
૨૫૩
સિદ્ધાંતોને અમલ જગતમાં થાય તે તેથી જેન તત્વજ્ઞાનનું મોટું ગૌરવ છે. જગતને સચોટ કાર્ય સાધક માર્ગની ભૂખ લાગેલી છે, કાંઇ ને કાંઈ કરવા માટે જગત તલસી રહેલું છે એ વસ્તુને આપણે વિચાર કરવાની જરૂર છે. જેને તત્વજ્ઞાન અને જૈન સિદ્ધાંત અમુક વર્ગ માટે જ છે અગર હોઈ શકે એવી કપના રાખવી એ તે પ્રત્યક્ષ આત્મવંચના છે. જેનનામ નહી ધારણુ કરનાર પણ જૈન સિદ્ધાંતનો અંશતઃ પણે અમલ કરે તે આપણે તેથી સમાધાન થવું જોઈએ, મિથ્યાત્વી કહી અને આપણે તિરસ્કાર કે ઉપેક્ષા કરીએ એ વસ્તુ જૈન સિદ્ધાંત સાથે સુસંગત હોય એમ અમને નથી લાગતું. યથાર્થ જ્ઞાન જેમને નથી એવી આપણી માન્યતા હોય એવાઓના સંપર્કમાં આપણે આવી તેમના સંદેહા ભાંગવા આપણે યથાશક્તિ પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. રખેને આપણે જ પોતાનું ગુમાવી બેસી એવી સંકુચિત અને સ્વાભિમાનશૂન્ય ભાવના આપણે છેવી જ રહી. એમાં તે આપણા મુખે જ આપણી નબળાઈ કબૂલ કરવા જેવું છે.
જગતના દરેક પ્રમુખ રાષ્ટ્રો પિતે ‘શાંતિના ઉપાસક છીએ, જગતના સુખમાં વધારો કરવા ચાહીએ છીએ,’ એમ કહે છે. મનથી એમ ઇરછે પણ છે. પણ આમ વિચાર કરતા અન્ય રાષ્ટ્રો માટે તેમના મનમાં અવિશ્વાસ રહેલું હોય છે. રખેને આપણી નબળાઇને લાભ લઈ બીજા રાષ્ટ્રો અમને ભરખી જશે, એવી માન્યતામાં ને માન્યતામાં પોતે અશાંતિ ભગવે છે. શાંતતાની વાત કરતી વેળા પણ પિતાની શક્તિ વધારવાનો પ્રયત્ન કર્યો જ જાય છે. કોઈને કોઈ ઉપર વિશ્વાસ નથી અને તેથી જ સંધર્ષ વધી પડે છે. શાંતિના સ ઉપાસકે છતાં શાંતિ લાવી શકતા નથી. એવી અશાંતિના સમયમાં જ જૈન સિદ્ધતિને ઉદારભાવે આખા જગત માટે ઉપયોગ થાય તે માગ આપણે શોધ જોઈએ.
જૈન પાસે જગતમાં શાંતિ થાય અને ટકે એવા સિદ્ધાંતો છે. પૂર્ણ ત્યાગી એવા સંત મહાત્માઓ છે, પંડિતે પણ છે. ફકત એ સિદ્ધાંતે આખા જગત ઉપર ઉપકાર કરવાની ઉદાર ભાવના સાથે નવા રૂપમાં, જગત જાણે અને અપનાવે એવી ભાષામાં છૂટથી પ્રચાર કરવા માટે કમર કસવી જોઈએ. એ સિદ્ધાંતને યશ મળી પરસ્પર સંહાર કરવાની ભાવનાને ધક્કો લાગી શાંતતાન અને અહિંસાને માર્ગ બધાઓ અમલમાં લાવવા પ્રયત્ન કરશે એમાં શંકા નથી. ખામી છે આપણા આત્મવિશ્વાસની.
આપણી ધર્મવિષયક સંકુચિત ભાવનાને લીધે આપણે પ્રભુને ધર્મ બધાઓને સમજાવી શકતા નથી એ આપણી નબળાઈ છે. જાણે જૈનધર્મ એ અમુક વર્ગના લોકો માટે જ છે. બીજાએ તે તેથી વંચિત જ રહેવા જોઈએ. રખેને આપણે ધર્મ બીજાઓ જાણી જાય તેથી . બહુ બહુ તે આપણે આપણો ધર્મ ગુમાવી બેસીશું. આપણે તે આપણે ધર્મ ગુપ્ત જ રાખવો જોઈએ. બહુ બહુ તો એનું બાહ્ય પ્રદર્શન કરવું જોઈએ-આવી આવી અનેક ક૯૫નાઓ હૃદયમાં ધારણ કરી આપણે જૈનધર્મના વારસદાર હોવા છતાં તેને એક નાના કુંડાળામાં ગાંધી રાખે પસંદ કર્યો છે. જ્યારે બીજાએ જૈન સિદ્ધાંતે જાણે છે ત્યારે તેઓ તેની મુક્ત કઠે
સ્તુતિ કરે છે, અને જેનધામ એ નક્કર તત્વજ્ઞાનના પાયા ઉપર રિથર રહે છે એમ ખુલ્લા દિલે કહે છે, ત્યારે આપણે વેપારી બુદ્ધિથી તેને તીજોરીમાં સંગ્રહી રાખવું પસંદ કરેલ છે.