________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 262 શ્રી જેન ધમ પ્રકાશ [ ભાદ્રપદ પિતાની ભક્તિ અને પ્રજાની સેવા એ એમનું મુખ્ય કર્તવ્ય છે, પ્રજાના સુખે સુખી અને દુઃખે દુઃખી દેખાય છે. વિદર્ભની પ્રજા આજે નળ અને દમયંતીના નામની માળા ફેરવી રહી છે તેમજ ઈશ્વરની આરાધના કરી રહી છે, જે આરાધના પ્રભુ હવે તુર્તામાં જ સફળ કરશે. દમયંતી મહારાજ ! મારા બંને બાળકે આટલા લાંબા સમયમાં કાંઇ શિક્ષણ પામ્યા છે કે સુદેવ—અખંડ સૌભાગ્યવંતા બહેન! એ બંને બાળકે તે કોઈ દેવી શકિતવાળાં છે. ઈદ્રસેને તમામ પ્રકારની વિદ્યા અને કળા કૌશલય પ્રાપ્ત કર્યા છે. તેમજ ઇન્દ્રસેનાએ પણ આર્ય કન્યાને યોગ્ય ઉત્તમ પ્રકારની લાક્ષણિક કેળવણી ને ચારિત્રનું જ્ઞાન મેળવ્યું છે. આર્ય સંસ્કૃતિના નમૂનારૂપ બંને બાળકે શોભી રહ્યાં છે. રૂપ, ગુણ અને અપૂર્વ બુદ્ધિબળ હેવાથી ચારે તરફ પ્રશંસા થઈ રહી છે, રાજા રાણી આ બાળકોને પળવાર પણ વીલાં મૂકતાં નથી. દમયંતી– હળવેથી લજિજતું વદને ) મહારાજ ! નૈષધપતિના કાંઈ સમાચાર આજ સુધીમાં સપડ્યા છે કે ? સૂદેવ—જગદેવી ! તમારા માતાપિતાએ તમારા વનવાસના ખબર સાંભળ્યા પછી ચારે દિશામાં માણસને ભ્રમણ કરવા એકલી દીધા છે, પરંતુ કોઈ તરફથી તેમના સમાચાર મળ્યા નથી. બ્રમણ કરનાર માણસમાંનાં કેટલાક તે હજી સ્વદેશ પાછા ફર્યા નથી. એટલે રાજા, રાણી અને પ્રજાજન આજે બહુ જ ચિંતાતુર છે. મને લાગે છે કે દુ:ખને પશુ અંત હોય એટલે પ્રભુકૃપાએ મહારાજા નળના સમાચાર પણ યથાવસરે આવી પહોંચશે. બહાર ગયેલા દૂતે હજુ બધા આવી શક્યા નથી જેથી ધારણા રહે છે કે કોઈ સારા સમાચાર લઈને જરૂર પાછા ફરશે. દમયંતી-(વગત) અરે એ સમાચાર તે ક્યાંથી હોય ? ગુપ્તવાસ સિવાય તો બાર વરસ પસાર થાય જ નહિ, મને છોડવાનું કારણું પણું મહારાજાને ગુપ્ત વનવાસનું જ હોવું જોઈએ એ સત્યવાદી વચનનિક આત્માને મારો ઢોલ ન જ હોય, પરંતુ આવેલી આપત્તિમાંથી નીકળવું એ જ ભાવના ઉ વી હોય. આવા પુરુષસિંહરૂ૫ આત્માં પોતાની અર્ધાગનાને કદી તજે નહિ, પરંતુ ગુપ્તવાસનો ભય જ તેમને મુંઝવત હશે. આજે કેવા અગોચર સ્થાનમાં તેમને આમા વિહરતે હશે, કેવાં સુખ દુઃખ અનુભવતા હશે ? તે કોણ જાણી શકે ? સોનાના છત્રો જેના શિર પર શોભી રહ્યાં હતાં તે આમા આજે વનવાસનાં કેવાં દુઃખો ભોગવતા હશે ? શું ખાવાપીવાનું કે પહેરવા ઓઢવાનું મળ્યું હશે ? વિધાતા! તારો કાપ હવે કયાં સુધી ચાલશે ? કળિ! કળિ ! તે તે હદ કરી. આમ વાતચીત ચાલે છે, રાજમાતા, ઈંદુમતી ને સુનંદા હવે તે દમયંતીને પળવાર પણ પોતાનાથી અલગ રાખતા નથી, અને એટલે વાત્સલ્યભાવ બતાવે છે કે તેનું વર્ણન થઈ શકે નહિ. માતા પિતાને પુત્ર પુત્રી પર વાત્સલ્ય ભાવ હોય છે, પરંતુ આ વાત્સલ્ય ભાવમાં બીજા ઘણા ધર્મભાવ ભરેલા હોવાથી આ ભાવ દમયંતીનું ભારે રક્ષણ કરી રહ્યો છે. દમયંતીનું વચન આજે દેવવાણી જેવું લાગે છે, અકેકું વચન પડતાંની સાથે આખું કુટુંબ ઝીલવાને તૈયાર રહે છે. ગઈ કાલની દાસી આજે માનનીય દેવી તરીકે પૂજાય છે. અહા ! હા! કમદેવ ! તારી ગતિ વિચિત્ર જ, હવે દમયંતી શું બેલશે એ સાંભળવાને સિાની જિજ્ઞાસા વૃદ્ધિ પામતી જાય છે. | (ચાલુ) For Private And Personal Use Only