________________
અંક ૧૧ મા |
યાગભ્રષ્ટ માનવી—
જે ચેાગીને એવી સિદ્ધિ વહેલી મળી જાય છે ત્યારે તે તેના અભૂતપૂર્વ અનુભવના વિકાસમાં તણાઈ મગજનુ સમતાલપણું ખાઈ બેસે છે. અને કવખતે જ તે સિદ્ધિઓને લાલ સામાન્ય કાર્ય માટે કરવા લલચાય છે ત્યારે તેની સિદ્ધિએ નિરુપયેાગી તે શું પણ ઊલટી તેને વિષાતક થઇ પડે છે. એટલા માટે જ પૂરા જાણકાર અનુભવી અને બધું જીરવી શકે અને એવી ઘટનાનેા દુરુપયેાગ અટકાવી શકે એવા યાગીઓની જ જરૂર હેાય છે, એથી જ સંત યાગીની લાયકાત અનંતગણી વધી ાય છે. ત્યારે આપણે જોઇ ગયા કે ચમકાર એ વસ્તુ સ્વતંત્ર નથી પણ જોનારની વધારે કે ઓછી આવડત કે જ્ઞાનની લાયકી ઉપર તેના આધાર રહેલા છે. પેાતાને વિજ્ઞાનવાદી કે નક્કર વસ્તુને જ માનનારા ચમત્કારને તુચ્છતાની નજરથી જુએ કે ચમત્કારિક દેખાતી વસ્તુએને ઉલ્લેખ કરી તે ભેાળા લેાકેાને ભરમાવવા કાઇ ધૂતે લખેલ લેખ છે એમ માને છે, ત્યારે જે વિજ્ઞાનને તે ક્રાંકા રાખે છે તે વિજ્ઞાનની જ તે વગાવણી કરે છે એમ માનવામાં હરકત જશુાતી નથી, માટે કોઇ ચમત્કાર કે મંત્ર માટે પેાતાની માન્યતા કે પેાતાના મત ઉચ્ચારતી વેળા એવા વિજ્ઞાનવાદીએએ જરા ચેાભી જવુ જોઇએ. જે વસ્તુને તે અત્યારે ચમત્કાર કે ભ્રમણા માને છે તે જ વસ્તુ નક્કર, સત્ય અને નિસસિદ્ધ તરીકે વિજ્ઞાનવાદીઓ જ તેમની નજર સામે ખડી કરશે. એ વાત તેઓએ ધ્યાનમાં રાખવી જોઇએ,
માના સદુપયોગ—
મંત્રવિદ્યા અને ચમત્કાર
૨૭૫
ચમત્કાર ઉપજાવનારા કે ચમત્કારના દયાભાવથી લાગે પયાગી કાર્યો કરી બતાવનારા મહાત્મા તે ઐહિક લાલ કે લાલચથી તદ્દન પર હતા. તેમને પેાતાના સ્વાના પ્રશ્ન પણ ન હતા એટલું જ નહીં પણ કીતિ' કે મેટાઇને પણ તેએ તુચ્છ લેખતા હતા. કેટલા એક એવા ગ્રંથકાર કે મત્રદ્રષ્ટાઓના નામેા પણુ જડતા નથી. તેમનેા કાનિય કરવા કે સ્થાનનિર્દેશ કરવા એ ઇતિહાસકારાને પણ એક મેટા કાયડા થઈ પડે છે. રાગ કે ઉપદ્રવ નિવારવા માટે મંત્ર કે ત ંત્રના ઉપયોગ પ્રાચીન કાળમાં થતા હતા. એવા પ્રયત્ન કે કાર્ય પ્રણાલીને હાલમાં વિજ્ઞાનવાદીએ હસી જ કાઢે એમાં નવાઈ નથી. પશુ મંત્રના ઉચ્ચાર સાથે તેમાં શારીરિક માનસિક ને બૌદ્ધિક બધી જ શક્તિઓને પરાવી દેવાથી વાયુમંડળમાં અમુક જાતના ક’પચક્રો ગતિમાન થાય અને તેથી રામાએ કે ઉપદ્રવના કારણેા નાશ પામે એમાં સંદેહ રાખવા જેવુ શું છે એ સમજાતુ નથી, અણુએ અને તેથી પણુ સૂક્ષ્મતર અને સુક્ષ્મતમ અણુઓની શકિતને હાલના કાળમાં નહીં માનનારાઓને વિજ્ઞાનવાદા કેમ ગણવામાં આવે ? હાલના સ્થૂલ ગણાતા પરમાણુએની વિનાશક ભયંકર શકિતની શાધ થઇ છે અને તેથી પણ વધુ વિનાશક અને સ ંહારક શકિતઓની શેાધનાં ભણુકારા વાગી રહ્યા છે. તેની સાથે જ તે શક્તિઓના ઉપકારક રીતે ઉપયોગ થઇ શકે કે કેમ તેની પણ શેાધખાળ ખૂબ ચિવટાઈથી થઈ રહી છે. પણ વિશ્વમાં તેથી સમ એવી જે વાસના લાગણીઓ છે તેની શેાધખેાળ જ્યારે વિજ્ઞાનવાદીઓના હાથમાં આવશે ત્યારે એ ચમકારાના નવા નવા પ્રદેશે। દુનિયા આગળ ખુલ્લા થશે. તેની સાથે એ યાદ રાખવાની
કે
