________________
યેાગાવ ચક્ર, ક્રિયાવ ચક ને લાવચક
“ આતમજ્ઞાની શ્રમણ કહાવે, બીજા ના દ્રવ્યલિગી રે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશે, આનધન મત સ’ગી રે. ” વાસુપૂજયજિન–શ્રી આન ંદઘનજી.
અંક ૧૧ મા]
૨૮૫
“ આત્મજ્ઞાન ત્યાં મુનિપણું, તે સાચા ગુરુ હેષ; આકી કુલગુરુ કલ્પના, આત્મા નહિ જોય. 11 શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીપ્રણીત આત્મસિદ્ધિ
દર્શન-સમાગમ
બીજી—આવા સત્પુરુષ સદ્ગુરુ વિદ્યમાન હાય, પણ તેના દર્શનજોગ જો ન થાય, સમાગમ–પરિચય ન થાય, તેા શુ કામ આવે ? આંગણામાં કલ્પવૃક્ષ ઊગ્યું હાય, પણ તેને લાભ ન લેવાય તે શું કામનું? અચિંત્ય ચિંતામણિરત્ન હાથ લાગ્યું હાય, પણ તેને સેવી ચિંતિત લાભ ન ઉઠાવાય તે શું કામનું ? કામદુધા કામધેનુ મળી હાય, પણ તેની આરાધના ન થાય તે શું કામનું ? સાક્ષાત્ પરમામૃતના મેઘ વરસતા હાય, પણ તેને ઝીલવામાં ન આવે તે શું કામનું ? માટે સંતના દર્શન-સમાગમની તેટલી જ આવશ્યકતા છે.
પરિચય પાતક વાતક સાધુ શું રે, અકુશલ અપચય ચેત; ગ્રંથ અધ્યાતમ શ્રવણ મનન કરી રે, પિશીલન નય હેત. ” શ્રી આનદુઘનજી
સ્વરૂપનું તથાદન
ત્રીજું–ખાહ્યથી સંતના દર્શન-સમાગમ થાય, પણ અંતરથી સંતનું તથાપ્રકારે સંતસ્વરૂપે દર્શન ન થાય, સત્સ્વરૂપે આળખાણુ ન થાય, તે તેના ખાદ્ય સમાગમ-યાગ પણ અયેાગરૂપ થાય છે, નિષ્ફળ થાય છે અથવા સત્પુરુષ મળ્યા હાય, પણ તેનુ આંતરદર્શન-આળખાણ થઇ શકે એવી પેાતાનામાં ચેાગ્યતા ન હાય, તા યાગ ન મળ્યા બરાબર થાય છે.
આ ત્રણમાં પણ ત્રીજો મુદ્દો સૌથી વધારે મહત્વના છે, કારણ કે સત્પુરુષ હાય, તેના બાહ્ય દન–સમાગમ પણ થયા હાય, પણ તેનું તથાસ્વરૂપે * આત્મ દર્શન' ન થયું હાય, તેા શું કામનું ? કારણ કે તથાસ્વરૂપે દર્શન વિના સત્પુરુષના ચાગ અયેાગ થાય છે, અફળ જાય છે. એમ તેા આ જીવે અનેક વાર તીથ કર જેવા પરમ સત્પુરુષના દર્શન કર્યા હશે, પણ આ જીવની યેાગ્યતાની ખામીને લીધે તે સત્પુરુષનું તથાદન ન થયું, તેથી તે યાગ અફળ ગયા; માટે સત્પુરુષના યાગની ખરેખરી રહસ્ય-ચાવી (Master-key) તેનુ' તથાસ્વરૂપે દર્શન કરવુ –એળખાણુ થવી તે છે. અને એમ થાય ત્યારે જ અવ ચક ચેાગ થાય છે. ( અપૂર્ણ )
+ -
