________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૭૨
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ આ
કે
લેકે દાવો છે તેને અનુસરવાના કરે છે, પણ પ્રાયે સાધે છે રાગદેષ! વીતરાગે જયારે વિશ્વબંધુતાની વિશાલ ભાવના ઉપદેશી છે ત્યારે આ પતતાને સંકુચિત સંપ્રદાયગ૭-વાડા બાંધીને બેસી ગયા છે વીતરાગે જ્યારે કષાય-કલેશ દૂર કરવાના કહ્યા છે ત્યારે આ મહાનુભાવે પ્રાયે કષાયથી રાસાયેલ છતાં વીતરાગધર્મના સંરક્ષક હોવાને દા. કરતા રહી તે જ કષાયોને પુષ્ટ કરે છે ! તવંશૂન્ય નાના નાના ક્ષુદ્ર મતભેદે ને નિ:સત્વ નિર્માલ્ય ચર્ચાઓને નિમિત્તે મોટા મોટા ઝઘડા-ટા-ફસાદ ઉપસ્થિત કરે છે ! ખોટા વિતંડાવાદ ઊભા કરી સમય ને શક્તિનો અપવ્યય કરી સમાજની ક્ષીણુતા કરે છે ! વાતરાગનું નામ પણ જ્યારે શાંતિ ફેલાવે છે ત્યારે આ વીતરાગના કહેવાતા અનુયાયીઓની સાક્ષાત્ હાજરી પણ કવચિત અશાંતિ પ્રસારે છે ! વીતરાગ ધર્મના અનુયાયીઓમાં તે વીતરાગતાનું જ વલણ હોય, નહિં તો તે અનુયાયી શાના ? નામ માત્ર અનુયાયી હોય તે ભલે. હા ! કેાઈ શાંત વૃત્તિવાળા મહાનુભાવે સાચા મુમુક્ષુ આત્માઓ પણ છે, પરંતુ તે વિરલાઓ બહુ અ૯પ માટે આવી વર્તમાન પુરુષપરંપરા પાસેથી દિવ્ય નયનની અપેક્ષા રાખવી તે પ્રાયઃ અજાગલસ્તન જેવી વ્યર્થ છે, માટે જ મારે સખેદ કહેવું પડે છે કે- “પુરુષપરંપરા અનુભવ જેવતાં રે, અંધ અંધ પલાય; વસ્તુ વિચારે જે આગામે કરી રે, ચરણ ધરણ નહિં હાય...
પથડે નિહાળું રે બીજા જિનતણે રે.” આ બધું હું મારા જાતિ અનુભવથી કહું છું, કારણ કે હું તેઓની મળે પૂર્વે ધણા વખત વી-છું, તેઓના નિકટ પરિચયમાં આવ્યો છું. તેઓના આચાર, વિચાર, દશા આદિ મેં જોયા છે, અને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના મૂળ પરમાર્થ માથીઅધ્યાત્મપરિણતિમય મોક્ષમાર્ગથી તેઓ પ્રાયે કેટલાં દૂર-સુદૂર છે તે સખેદ અનુભવ્યું છે. તે પરમ શાંતિપ્રદ શાંતિ માર્ગનું તેમને તાવિક લક્ષ નથી, એટલે તેઓ કાં તે તથારૂપ આત્મપરિતિમય ક્રિયા વગરના શુષ્ક જ્ઞાનમાં તણાઈ ગયા છે, અને કાં તે અંતરંગ ભાવરૂપ ૨પ વિનાના બાહ્ય ક્રિયાકાંડમાં જડપણે રાચતા રહી પ્રાયઃ ક્રિયાજડતાથી ગ્રસ્ત થયાં છે. તેઓમાં મેં જેટલી લોકને રીઝવવા માટેની વાસના દીઠી તેટલી સ્વાત્માને બૂઝવવાની ભાવના ન દીઠી. તેઓમાં મેં જેટલી ધામધૂમની ધમાલ ને બાહ્ય આડંબરની વિપુલતા દીઠી, તેટલી જ્ઞાનમાર્ગ માટેની પિપાસા કે આત્મધર્મ આરાધના પ્રત્યેની વૃત્તિ ને દીઠી ! પિતાના પૂજા--સત્કાર-માનદિની જેટલી ખેવના દીઠી તેટલી આત્માર્થ માટેની તમન્ના ન દીઠી ! તેમાં પ્રાયઃ દિવ્ય નયનના અભાવથી મેં કેવળ દૃષ્ટિગંધપણું દીઠું. આમ સામાન્યપણે બાહુલ્યથી મેં જે પરિસ્થિતિ નિહાળી તે અષપણે કેવળ કરુણાભાવથી કહી દેખાડી, એમાં પવિત્ર જિનશાસન પ્રત્યેની અંતરાઝ સિવાય કોઈ અન્ય હેતુ નથી.
(અપૂર્ણ ) - ડૉ. ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા . B, 8, 9,
For Private And Personal Use Only
