________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
+++,
-
ક મત કર તું
જત
ન
મશાનભૂમિ એક શિક્ષણ શાળા છે. અનેક મનુષ્યો અનેક પ્રસંગે મશાનભૂમિએ જાય છે અને ત્યાં ઓછો વધતો વખત વ્યતીત કરી પછા ઘેર આવે છે. તેમાં કેટલાક અમુક પ્રકારનું શિક્ષણ લઈને આવે છે, કેટલાક તેથી જુદા પ્રકારનું શિક્ષણ લઈને આવે છે અને કેટલાક જેવા ગયા હતા તેવા પાછા આવે છે. આ શિક્ષણ આપનાર પરલોકગામી મૃતક છે. તે મૂંગી રીતે શિક્ષણ આપે છે. આ શિક્ષણનો ઉચ્ચાર મનુષ્યો જુદી જુદી રીતે કરે છે.
કેટલાક કહે છે કે-આ પરલોકગામી મનુષ્ય ભલે હતા, પરદુઃખભંજક હતું, અન્યને દુ:ખી જોઈને દુ:ખી થનાર હતો અને અન્યના દુ:ખ નિવારણ માટે બનતો પ્રયાસ કરનારો હતો. એણે લક્ષ્મીને અસ્થિર માની હતી અને તેથી તેનો ઉપગ પોપકારમાં કરતા હતા. આવા એક મનુષ્યનાં ઉચારણને બીજાઓ પણ અનુસરે છે અને તેની વાતને પુષ્ટિ આપે છે. - કેટલાક બીજા પ્રત્યેકગામી મનુષ્યના દેહને જોઇને કહે છે કે-આ માણસ બહુ નાદાન હતા, દુરાચારી હતો અને અન્યને કષ્ટમાં નાખનારે હતો. પાપજનક કાર્યો માં મશગૂલ રહેનારો હતો, પરોપકારનું તો તેને મરણ જ નહોતું. આવા મનુષ્ય આ જગતમાં જન્મીને લાવેલી પૂંછનો નિરર્થક વ્યય કરી નવું પેદા કર્યા વિના ખાલી હાથે ચાલ્યા જાય છે. આ પ્રમાણે કહેનારને પણ કેટલીક મનુષ્ય પુષ્ટિ આપે છે અને એવા દેષિત મનુષ્યને પણ હૃદયથી ધિક્કાર આપે છે.
કેટલાક મનુષ્ય પરમગામીના દેહને જોઈને કહે છે કે-આ માણસ તન્ન સાદો હતો, સદાચારી હતો. પિતાના કાર્યમાં સાવધાન હતો, અન્ય કોઈને ઉપાધિ કરતો ન હતો તેમજ પિતાની પાસે દ્રવ્ય ન હોવાથી ભલે હૃદય આદ્ર હોવા છતાં પરોપકારી કાર્ય કરી શકતો નહોતો. આવા મનુષ્યોને દ્રવ્યાદિકનું સાધન મળી જાય તો જરૂર પોપકાર કરી પોતાના આત્માને નિર્મળ કરે છે. "
આમ ફમશાનરૂપી શિક્ષણશાળામાં આવનારા મનુષ્ય પોતાની બુદ્ધિના પ્રમાણમાં જુદા જુદા પ્રમાણુનું શિક્ષણ લઈ જાય છે.
કેટલાક તે આપણે ફમશાનમાં આવ્યાં છીએ તેમને વિચાર કર્યા વિના અને એક વખતુ પિતાની પણ આવી અણધારી સ્થિતિ બનવાની છે તેવું જાણ્યા છતાં અનેક પ્રકારના પાસપા મારે છે અને મળેલા અમૂય વખતને નકામો ગુમાવે છે. આ શિક્ષણના સંબંધમાં મહાપુરુએ ઘણું લખ્યું છે. અહીં તે તેને કે સાર જ આપીને સંતોષ માનવામાં આવે છે.
તે કુવરજી પેસવું તેના કરતાં ઊંટે સેઇના કાણામાંથી પસાર થઈ જવું વધારે સહેલું છે. આ ઉક્તિનું રહસ્ય વિચારવામાં આવશે તે ઉપર જણાવેલા આખા વિલાસને સાર સમજવામાં આવી જશે. જીવન એ તે માટે કોયડે છે: એ છોડતાં આવડે એની બલિહારી છે. પણુ એ છેડવો અશકયું નથી. એની ચાવી સ્વપરવિવેચન છે અને એની સિદ્ધિમાં ૨નની મલિનતા દૂર થતી જાય છે. પણ બાજી હાય સે પાવે ! મૌક્તિક '
For Private And Personal Use Only
