________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨૩
અંક મ ]
ચેરના હાથમાં ચાવી ચોરોથી રક્ષણ કર્યું. ખડે પગે પહેરો ભરતા રહ્યા અને દુશ્મન મટી. પૂરેપૂરી સજજનતા દાખવી.
મનુષ્યમાં કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, દ્વેષ વિગેરે અનેક દુર્ગુણ વાસ કરે છે અને આ બધા દુર્ગુણોથી બચવા માટે અને તે પ્રગટ જ ન થાય તે માટે નાના પ્રકારની યોજ. નાઓ, યુક્તિઓ, અનુષ્ઠાને અને ભાવનાઓ બતાવેલી છે. તેનો ઉપયોગ કરવાના પ્રયોગો પણ ઘણાં કરે છે, છતાં આ દુર્ગુણો તે પરંપરાએ અનેક માર્ગે આવી ઊભા જ રહે છે. અને કોઈક વિરલ મનુષ્ય તેમનાથી વિમુકત રહી શકે છે. આ શત્રુઓને જે યોગ્ય કામગિરી આંપવામાં આવે તે તેઓની જે અસાધારણ શક્તિ છે તેને આપણે સારા કાર્યમાં ઉપૌોગ કરી શકીએ. એજનમાં શક્તિ હોય છે. તેનો ઉપયોગ એગ્ય રીતે કરવામાં આવતું હોય તે મારી સેવા થઈ શકે છે. તેવી જ રીતે આ વિકાર શત્રુઓને બીજા મુકામે લગાડવામાં આવે તો તેને નુકશાનને બદલે લાલે આપી શકે,
- વિકારોથી સર્વથા નિવૃત્ત થવાનું સદ્દભાગ્ય જે મહાન આત્માઓને મળે તેમના ભાગ્યને પાર નથી, પણ જ્યાં સુધી તેવું ભાગ્ય આપણુને ન મળે ત્યાં સુધી આપણે વિકારોને પણ કામે લગાડવાનું ઠીક છે કે કેમ તે-જોઇએ.
સર્વના માથે કામ એ વિકાર છે તે ભલભલાઓને તે પોતાના ઊંચા પદથી નીચે પટકે છે. તેને કોઈપણ કાર્ય માં રોકવાથી તેનું જોર ઓછું થતું હોય તો તે છવાજોગ છે, માટે જે તીવ્ર વાસના કોમભેગમાં હોય છે તે જ વાસના ઈશ્વરભજનમાં હોય; તેવી જ તાલાવેલી ઇશ્વરભજનમાં હોય તે કેવું સારું? ઈશ્વરભજનમાં કામને જોડી દેવાથી તેના દ્વારા થતો ઉપાધિ મટીને તે ગુણકત થઈ પડશે. એટલે અવગુણકર્તા વિકારને જ ગુણી કરવાનો
એ એક ઉત્તમ માર્ગ છે. તેવી જ રીતે ઇદ્રિયદમન કરવામાં ક્રોધ કરવો એ પણ પ્રશસ્ત જ કે થઈ પડશે. ભલે ક્રોધ કાયમ રહે પણ પિતાની ઇન્દ્રિયો તોફાની બની આત્માને અવગુણકર્તા હોય તેને શિક્ષા કરવામાં ક્રોધને ઉપયોગ કરવો તે કેટલું સારું ? આવા કાર્ય માં એ વિકારને રાકવાથી તેને અવગુણુ કરવાને સ્વભાવ ઊલટો ગુણકર્તા થઈ પડવાને..
પ્રભુના વચન સાંભળવા અને તેને હદય સાથે સ્વીકૃત કરી લેવાનો લોભ હોય તે તે શું નુકસાન કરી શકવાનો? ભલે લૅભ કાયમ રહે પણ તે પ્રભુવચને શ્રવણ અને ગ્રહણ કરવામાં ખૂબ સારા ભાવ ભજવી ગુણકર્તા થઈ પડશે, માટે લાભને પણ કાર્ય સોંપવામાં યુક્તિ વાપરવાથી તે હાનિકર્તા થવાને બદલે ગુણકર્તા થઈ પડે તેમ છે.
• ' એવી જ રીતે દરેક વિકારેને જે યોગ્ય યુક્તિથી વાળવામાં આવે તો તેમને સ્વભાવ પલટાઈ તે આત્માને સહાયકર્તા થઈ પડવાનો સંભવ છે. . એટલા માટે જ ઈકિયાના બધા વિષયને એવું માર્ગદર્શન કરાવવા માટે પ્રભુપૂજાની
યોજના પૂર્વચાર્યોએ કરી ને તે પરંપરા અબાધિત રાખેલી છે. નાકને સુગંધ ગમે છે. તે - સવિકાર લાવનાને પોષક છે તેને પ્રભુપૂજામાં જોડવાથી તે વિકાર રહિત થઈ પ્રશસ્ત અને નિવૃત્તિમય થઈ જાય છે. પ્રભુને સુગંધી દ્રવ્યથી-ધૂપ ફૂલ વિગેરેથી પૂજતા પૂજકને સ્વા
For Private And Personal Use Only
