Jain Dharm Prakash 1943 Pustak 058 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

૩૮૪ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ ફાળુન પૂર્વોક્ત રીતે ઇન્દ્રભૂતિ વિગેરે આઠે જણને દીક્ષિત થયેલા સાંભળી નવમાં અચલજાતા નામના પંડિતે વિચાર્યું કે-જે પ્રભુ વીરના ઈન્દ્રભૂતિ વિગેરે આઠે જણ શિષ્ય થયા તે મારે પણ પૂજ્ય જ છે; માટે હું પણ તેમની પાસે જાઉં અને મારો સંશય દૂર કરું.” આ પ્રમાણે વિચારી પંડિત અચલબ્રાતા પિતાના ત્રણ સો શિષ્યો સાથે પ્રભુ પાસે આવ્યા. પ્રભુએ તેમને કહ્યું કે “હે અલભ્રાતા! તને એ સંશય છે કે–પુણ્ય અને પાપ છે કે નહિ ? આ સંશય તને પરસ્પર વિરુદ્ધ ભાસતા વેદપદેથી થયે છે –
ગુરુ પર્વ fi સર્વ ય મૂતં ચ માણ” આ વેદપદેથી તું જાણે છે કે–પુણ્ય-પાપ નથી. તે વેદપદેને અર્થ તું આ પ્રમાણે કરે છે–આ પ્રત્યક્ષ જણાતું ચેતન-અચેતનમય પદાર્થ સ્વરૂપ જે થયું અને જે થશે તે સર્વ પુરુષ જ છે એટલે આત્મા જ છે; અર્થાત્ આત્મા સિવાય પુણ્ય-પાપ નામના પદાર્થ નથી. પણ વળી “gઃ પુન્થન કર્મળા, પાર પાપન વર્મા -પુણ્યકર્મ એટલે શુભ કર્મ કરીને પ્રાણુ પુણ્યશાળી થાય છે અને પાપકર્મ એટલે અશુભ કર્મ કરીને પાપી બને છે.” એ વેદપદેથી પુણ્ય-પાપની સત્તા જણાય છે. આવી રીતે તેને પરસ્પર વિરુદ્ધ ભાસતા વેદપદેથી તું સંશયમાં પડયો છે કે પુણ્ય-પાપ છે કે નથી ? પરંતુ હું અચલભ્રાતા ! આ તારો સંશય અયુક્ત છે, કેમ કે “સર્વ વત્ મૂર્ત વચ માધ્યમ-એટલે આ પ્રત્યક્ષ જણાતું ચેતન–અચેતન પદાર્થ સ્વરૂપ જે ભૂતકાળમાં થયું અને ભવિષ્ય કાળમાં થશે તે સર્વ આત્મા જ છે.” એ વેદપદમાં આત્માની સ્તુતિ કરી છે, પણ તેથી પુણ્ય-પાપ નથી એમ સમજવાનું નથી. જેમ “વિષ્ણુમથું કા' ઈત્યાદિ વેદપદોમાં આખા જગતને વિમય કહ્યું છે, પણ એ વેદપદો વિષ્ણુનો મહિમા જણાવનારાં છે, તેથી વિષ્ણુ સિવાયની બીજી વસ્તુને અભાવ સમજવાને નથી; તેમ “જે થયું અને જે થશે તે સર્વ આત્મા જ છે” એ વેદપમાં આત્માને મહિમા જણાવ્યા છે, તેથી “આત્મા સિવાય પુણ્ય-પાપ નથી” એમ સમજવાનું નથી. વળી દરેક પ્રાણી જે સુખ-દુ:ખ અનુભવે છે તેનું કાંઈ પણ કારણ અવશ્ય હોવું જ જોઈએ, કેમ કે કારણ વિના કાર્ય સંભવે નહિ, અને તે કારણ તરીકે પુણ્ય-પાપને જરૂર માનવા જ જોઈએ.
આ પ્રમાણે પ્રભુનાં વચન સાંભળી અલભ્રાતાને જે સંશય હતો તે નષ્ટ થયે. તેમને નિર્ણય થયો કે પુશ્ય-પાપ છે. સંશય નષ્ટ થતાં તેમણે પિતાના ત્રણ સો શિખ્યા સાથે તે જ વખતે પરમાત્મા પાસે ૪૭ મા વર્ષની શરૂઆતમાં દીક્ષા લીધી અને ગણધર પદવી પામ્યા. ૧૨ વર્ષ છવસ્થપણામાં રહી ૫૯ માં વર્ષની શરૂઆતમાં કેવલજ્ઞાન પામ્યા. ૧૪ વર્ષ સુધી કેવલીપણે વિચરી સર્વાયુ ૭૨ વર્ષનું પૂર્ણ કરી સનાતન શાંતિમય સિદ્ધિપદને પામ્યા. બાકીની બીના પ્રથમ ગણધરની માફક જાણવી.