Jain Dharm Prakash 1923 Pustak 039 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

શ્રી હિતશિક્ષાના રાસનું રહસ્ય.
16 श्री हितशिक्षाना रासद् रहस्य.
( અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૫૧ થી) " કર્મયોગે મેટા મેટા પણ ચૂકે છે–ચૂક્યા છે, તેના દૃષ્ટાંત તેવી ભૂલે ન કરવા માટે રસના કર્તાએ બતાવ્યા છે. તેમને ઉદ્દેશ મેટાની ભૂલ કાઢવાને નથી, એ તે એકાંત ગુણગ્રાહી છે, પણ વાચકવર્ગને ચેતાવવા માટે હિતશિક્ષાને અંગે એક હકીકતને દૃઢ કરવા આ વાત લખી છે.
૧ પ્રથમ સીતાના પતિ રામ ચૂક્યા છે જે સુવર્ણ મૃગ દેખીને સીતાના કહેવાથી તે લેવા દોડ્યા. પિતે જગતના કર્તા કહેવાય છે, તે એટલું ધ્યાનમાં ન રહ્યું કે મેં સુવર્ણ મૃગ બનાવ્યું નથી તેથી આમાં કાંઈક કપટ છે, પરંતુ આવેશમાં એવા મોટા પણ ચૂકી ગયા. - ર બીજી સતા ચૂકી. જુઓ ! રામચંદ્ર મઢી કર્યા પછી આડી રેખા કરી દીધી હતી કે તેની અંદર સિંહાદિ સ્થાપદ અથવા બીજુ કાઈ આવી શકે નહીં. સતાએ તે રેખાની બહાર પગલું ભર્યું તે રાવણ ઉપાડી શક્યો. એ બાબતમાં પતિની આજ્ઞાને પૂર્ણપણે પાળનારી છતાં સીતા ચૂકી.
૩ શ્રી લક્ષ્મણ ચૂકે, કે જે સિંહનાદ સાંભળીને રામની મદદે સતાને રેઢી મૂકીને દેડ્યો. એના ધ્યાનમાં એમ ન રહ્યું કે મારા બંધુ સીતાપતિ રામ હારે તે ખરી. સિંહનાદ તે રાવણે કર્યો હતો, કેમકે લક્ષ્મણની હાજરીમાં સીતાને લઈ જઈ શકાય તેમ ન હતું. અહીં સ્નેહના આવેશમાં લક્ષ્મણ ચૂક્યો.
- ૪ થો હનુમંત વીર ચૂકે. તે સીતાની શોધ કરતે કરતે લંકાના અશોક વનમાં પહોંચ્યા, સીતાને મળે, તેની સાથે બધી વાત કરી, રામચંદ્રની નિશાની આપી ને તેની લીધી, પણ તેને ઉપાડીને રામચંદ્ર પાર લઇ ન ગ, બે લઈ ગયા હતા તો લડાઈની મોટી ધામધુમ કરવી ન પડત.
પ પાંચમા તમસ્વામી ચૂક્યા. આણંદ શ્રાવકને અવધિજ્ઞાન થયું. તેણે ગતમસ્વામીને કહ્યું કે- હું અવધિજ્ઞાનથી આટલું દેખું છું. ” તેના જવાબમાં ગૌતમસ્વામીએ “શ્રાવક એટલું ન દેખે એમ કહ્યું, પણ ઉપયોગ - ઇને તે સંબંધી વિચાર ન કર્યો, પછી મહાવીર પરમાત્મા પાસે ગયા ને પૂછશું. તેમણે “આણંદની રાત બરાબર છે એમ કહ્યું, એટલે તે પાછા ત્યાં જઈને મિછામિ દુક્કડ / આવ્યા, પણ એકવાર ચૂકયા ખરા.
૯ છો ખરાજા ચૂકે કે જેને પિતાની રાણી કલાવતીના શિયળ છે. સંબંધી પાકી ખાત્રી થયેલી હતી છતાં તેણે ભાઈને મોકલેલા બેરખા - પહેર્યા હતા ને આજ કરતી હતી, તે જોઈ પરપુરૂષના મોકલેલાની શંકા કરી