________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ. વ્યના કર્મ માત્રનું પરમ લક્ષ્ય કર્મ દ્વારા મુક્તિ છે. મુનિના ઉદ્દેશથી દુર કરવું એ ધર્મ છે.
પ્રથમ જ કહી ગયા છીએ કે વિચારની બાબતમાં આપણામાં જેટલી વિદાતા છે તેટલી જ આચારની બાબતમાં એકતા છે. અદ્વૈતાનુભવને મુક્તિ
. એવા સંસ્કાર જેમાંથી જતા રહ્યા છે એવા નિર્વાણની વાસનાને મુક્તિ જાતિ અથવા ભગવાનના અનિર્વચનીય પ્રેમસ્વરૂપ ભક્તિ દ્વારા મુક્તિ ગણે,
નિશેદને લીધે મુક્તિનો અમુક આદર્શ અમુક માણસને આકર્ષણ કરે, " તે મુકિતને માર્ગે જવાના ઉપાયમાં તો એક પ્રકારની એકતા જ છે. તે એકતા બીજી કોઈ નહિ પણ કર્મમાત્રને જ નિવૃત્તિ તરફ વાળવાની છે.
ડીની પાર જવાનો ઉપાય સીડી જ છે, તેમ ભારતવર્ષમાં કમની પાર જકોને ઉપાય કમજ છે. આપણાં સઘળાં શાસ્ત્ર પુરાણોમાં આ જ ઉદેશ છે અને આપણે સમાજ આજ ભાવના ઉપર સ્થપાયેલે છે.
યુરોપ કર્મને કર્મમાંથી મુક્તિ મેળવવાની નીસરણી બનાવતું નથી, કને િજ લક્ષ્ય માને છે. આ કારણને લીધે જ યુરોપમાં કમ સંગ્રામને અન્ત આવ્યા નથી ત્યાં ધીમે ધીમે પ્રવૃત્તિ એટલી વિવિધ અને વધારે થઈ ગઈ છે કે કુતકાય હવાનો જ સને ઉદ્દેશ હોય છે. સુરોપનો ઇતિહાસ તે કર્મને ઇતિહાસ છે.
સુરેપ કર્મને મહત્વ આપે છે તેનો અર્થ એ કે-કર્મ કરવાના સંબંહમાં એ સ્વતંત્રતા ઇ છે છે. મારી મરજીમાં જે આવશે તે હું કરીશ, તે સ્વત
જયાં અન્યની કર્મ કરવાની સ્વતંત્રતાને હણે ત્યાં માત્ર કાયદાનું પ્રયોજન છે. કાયદાના શાસન સિવાય આવા સમાજમાં પ્રત્યેકની યથેચ્છ સ્વતંત્રતા રહી પાકતી નથી. તેથીજ યુરોપીય સમાજનાં સઘળા શાસન અથવા શાસનનો અલાવ દરેક મનુષ્યની ઈચ્છાને સ્વતંત્ર કરવા માટે જ કપેલો છે.
ભારતવર્ષે પણ સ્વતંત્રતા છે છે, પરંતુ તે રવતંત્રતા કર્મના બંધનથી મુક્ત થવાની છે. આપણે જાણીએ છીએ કે આપણે જેને સંસાર કહીએ છીએ તમાં વસ્તુતઃ કમ પતેજ કર્યા છે, મનુષ્ય તો માત્ર તેનું વાહન છે. જન્મથી તે મૃત્યુ પર્યત આપણે એક વાસના પછી બીજી વાવનાને, એક કર્યા પછી બીજ કમને વહન કરી રહ્યા છીએ. બધાને આવાનો પણ સમય મળતો નથી; અને વતામાં તો કર્મનો ભાર બીજ કેની કાંધે તાપી મૃત્યુમાં સરી પડીએ છીએ. આમ વાસનામાં ધકેલાઈ અમી જીદગી સુધી અન્વહીન કર્મ કર્યા જવાનું જે કિરામ દાસત્વ છે તેનો જાતક ઉછેર કરવા ચડાય છે.
. એન. દવે લીધેજ-આ દળની ભિતીને લીધે જ યુરોપ વારને જોઈએ તેટલી સ્વતંત્રતા આપે છે અને આપણે વાવના બની શકે તેટહતી ચાંદુ માં રાખીએ છીએ. વાસના કદી પણ શનિ આપતી નથી, પરિણામ
For Private And Personal Use Only
