________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પિોપટીયું જ્ઞાન
હાલમાં અભ્યાસકો આપણી દ્રષ્ટિ તળે ઘણાં તરી આવે છે, પણ ઉપર જણાવેલ શુદ્ધ રાનના અર્થી તો બહુ થોડા નજરે પડે છે. અભ્યાસ અગર જ્ઞાન એવા પ્રકારનું હોવું જોઈએ કે જે પોતાના આત્મા સાથે એક્યતા ધરાવતું હોય; નહિ કે ફક્ત પરીક્ષામાં પાસ થવા અગર સભાઓમાં લેકચર આપી માન મેળવવા ખાતર કરેલ હોય. પરીક્ષામાં પાસ થવા અગર સભાઓમાં માન મેળવવા ખાતર કરેલ વિદ્યાભ્યાસ તે પિટીઆ જ્ઞાનની તુલના કરે છે. જેમ પોપટ ગમે તેવી કેળવણી પામ્ય હોય છતાં તે તેનું અંતરનું રહસ્ય પદ રીતિએ જાણી શકતો નથી. તેને જેમ મનુ બોલાવે છે તે પ્રમાણે તે બોલે છે. દાખલા તરીકે તેને આપણે રામ કહેવાનું કહીએ તો તે રામ, રામ, બોલશે પણ રામ કર્યું છે? રામનું નામ લેવાથી શું થાય ? વિગેરે કાંઈ પણ ભેદ સમજી શકતો નથી, તેથી વપતે રામની મૂત્તિ અગર છબી ઉપર અનેક પ્રકારની આશાતના પણ નીડરપણે તે કરશે. આનું કારણ ફક્ત તેની અજ્ઞાનતા છે. જેમ પોપટ પટેલ હોવા છતાં તેની અજ્ઞાનતા પ્રસંગે જાહેર થાય છે તેવીજ રીતે મનુષ્ય ગમે તેવા વિદ્યાભ્યાસ કરે પણ જ્યાં સુધી શુદ્ધ કેળવણયુક્ત જ્ઞાન પ્રાપ્ત ન કરે ત્યાં સુધી મેળવેલ દરેક વિદ્યા પિપટીઆ જ્ઞાન બરાબર લેખાય છે. આ અમૂલ્ય અંદગી તેવું પિોપટીયું જ્ઞાન મેળવવામાં વ્યર્થ ગુમાવવા કરતાં તેની અંદર સાચી કેળવણીયુક્ત નિર્મળ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા માટે પ્રયત્ન કરવા યોગ્ય છે.
ચાં તારક કેળવણી દરેક શુભાશુભ વસ્તુની ખોજ કરાવે છે, ને નવા નવા વિચારો હદયમાં પ્રગટાવી સન્માર્ગે ચાલવા પ્રેરણા કરે છે. વળી રસ્તામાં નડતા અગવડરૂપી કાંટા કાંકરા હોય તેને શુદ્ધ જ્ઞાનવડે જોઈ દૂર કરવા સતત પ્રયત્ન કરે છે. તેની સોબતમાં રહેનારને પણ તેવા શુદ્ધ માર્ગે દોરવવા કોશિષ કરે છે. તે પોતે સમજે છે કે આ મનુષ્યજીદગી ફરી ફરી મળવી મહા દુર્લભ છે. તો આ અવસરે પ્રમાદ કરી પોપટીયું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં પોતાનો અમૂલ્ય અવસર એળે ગુમાવે તે મોટી ભૂલ છે. - પૂર્વ પુરૂ પોતાનાં નામે અમર રાખી સ્વર્ગ અને અપવગન અધિકારી થયા છે તે શુદ્ધ જ્ઞાનનો પ્રભાવ સમજવો.
શુદ્ધ જ્ઞાનને સામાન્ય અર્થ એજ થાય છે કે–બરાબર સમજીને જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું. તેનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા માટે નમ્રતાની ખાસ જરૂર છે.
દરેક વિદ્યાર્થી તેમજ વિદ્યાગુરૂઓને મારી નમ્ર વિજ્ઞપ્તિ છે કે–આધુનિક જમાનામાં ચાલતા પોપટીયા જ્ઞાન પ્રવાહ અટકાવી શુદ્ધ જ્ઞાન શીખવા તથા શીખવવા પ્રયતન કરશે. એટલું કહીને વિરમું છું.
For Private And Personal Use Only
