________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુસ્તકો અને તેના વાંચનની જરૂરિયાત. પુસ્તકો અને તેના વાંચનની જરૂરિયાત.
(સંગ્રહ કચંપકલાલ જમનાદાસ મસાલીઆ ) દરેક મનુષ્યના માનસિક અને નૈતિક સદ્ગુણોનો સમુદાય તેને અન્ય મનુષ્યથી જુદે પાડે છે. એ ગુણેના સમુદાયથી તેનું વ્યક્તિત્વ બનેલું હોય છે. એ ગુણોમાં જે અગત્યના છે તે નૈતિક ગુણ છે. દરેક માણસની નીતિ તેના પિતાનાજ હાથમાં છે. નીતિમાન થવા સારૂ અકકલ કે કુદરતી શક્તિઓની જરૂર નથી, માત્ર શુદ્ધ હૃદયની આવશ્યકતા છે.
આપણે નીતિરૂપ ગુણ મેળવવાનાં મૂળ કારણો જોઈશું તે તેના પાયા તરીકે આપણને મુખ્યત્વે કરીને ઉત્તમ પુસ્તકે, સંસ્થાઓ અને સમાજ દેખાશે. આપણે અત્યારે પુસ્તક વિષે વિચારવાનું હોવાથી બીજી બાબતોને ભવિષ્ય માટે રાખશું.
અરેસ્મસપુસ્તકને જીવનની જરૂરની વસ્તુઓ કહેતો અને કપડાંઓને શેખની વસ્તુઓ કહેતે પશ્ચિમની જડવાદની પ્રબળ અસરને લઈને આજ કાલ શું જોવામાં આવે છે ? વેપાર રોજગાર કરવો, પહેરવું એઢવું અને હરવું ફરવું તેમજ મજા મનાય છે અને પુસ્તક વાંચન તે માણસને વેદપાઠી અવ્યવહારિક માણસ જે બનાવે એમ કહેવાય છે. ” આ પ્રકારના શબ્દ સર્વસામાન્ય થઈ પડ્યા. છે. ઘણા શિષ્ય માણસ સારાં સારાં પુસ્તક તરફ બેદરકાર રહે છે, આ શોચનીય છે. જે માણસ જીંદગીની તકે અમૂલ્ય ગણે છે, ને જેને મન જીંદગી સારાં કૃત્ય કરવાને અને સારા વિચારે અનુભવવાને એક થાપણરૂપ છે તે તો જુદી જ રીતે વર્તશે. મૃત્યુથી તે શી શી વસ્તુઓ ખાશે તેના જવાબમાં “બેસ્ટર’ પુસ્તકને પણ ગણાવે છે. ઘણી વસ્તુઓ મૃત્યુ આવે તજવી પડશે અને સાથે પુસ્તક પણ તજવા પડશે, એ વાત તેના શોકનું કારણ હતી. પુસ્તકે સન્મિત્રની ગરજ સારે છે. પુસ્તકોની જેને મૈત્રી હોય છે તેને જંગલમાં પણ મંગળ થાય છે. પુસ્તકે સાચા મિત્ર છે. આપણા મિત્રે આપણને ખુશ કરવા તરફ વૃત્તિ વિશેષ રાખે છે; કડવું મનવનારા અને ખરું કહેનારા મિત્રો જવલ્લે જ મળે છે. જે કાર્ય પિતાને મિત્રેથી ન થઈ શકે તે કાર્ય પુસ્તકો કરે છે. પુસ્તક વાચકને જે કંઈ કહે છે તે નિડરપણે કહે છે. વાચક રાય હે વ રંક , મિત્ર છે વા દુમન હે, સ્ત્રી હો વા પુરૂષ હો, ગમે તે હો તેની દરકાર વિના હમેશાં પિતાને જે કંઈ કહેવું હોય તે નિડરપણે કહેનારા મિત્રે તો ફક્ત પુસ્તક છે. પુસ્તકમાં તો હમેશાં લખાણું હોય તેજ વંચાયા છે. આપણે ખુશ થઈશું કે દીલગીર, આપણે ધનાકય છીએ કે નહિ, આપણે સત્તાધીશ છીએ કે સત્તાવિહીન, આપણે મેટા
For Private And Personal Use Only
