________________
હિતશિક્ષાના રાસનું રહેરય.
છે. ભણાવનારના પુણ્યની ગણત્રી નથી અર્થાત્ તે અત્યંત પુન્યબંધ કરે છે. ચાવતુ તીર્થંકર નામક પણ એનું ( જ્ઞાનનું) પઠન પાઠનાદિવડે આરાધન કરવાથી માંધી શકે છે-માંધે છે.
માતાની બુદ્ધિ કદી અલ્પ હોય તે પણ ભણવાના ઉદ્યમ ઘડવા નહીં, જુઓ ! માષતુષાદિકે તેમ કરવાથી અપૂર્વ લાભ મેળવ્યેા હતેા. તેનુ દૃષ્ટાંત આ પ્રમાણે
પૂર્વ ભવમાં એ બાંધવ હતા. તેમણે સાથે ચારિત્ર લીધું હતુ. માષતુષ મુનિ થયા તે નાના ભાઈ હતા, તેમણે જ્ઞાન ઘણું મેળવ્યું હતું અને આચાય થયા હતા. પછી તેમને સપૂર્ણ જ્ઞાતા જાણી અનેક મનુષ્યા જુદી જુદી માઅંતમાં પૂછવા આવતા હતા, એટલે તેમને ખીલકુલ અવકાશ મળતા નહેાતે, તેથી દુર્ભાગ્ય ચેાગે એવા માઠો વિચાર આવ્યા કે—આ બધા ઘણુ ભણ્યાને ને આચાય પદવી મેળવ્યાના સંતાપ છે. મારા માટા ભાઇ મૂખ છે તે તેને કાંઈ ઉપાધિ છે ? નિરાંતે ખાય છે ને ઉંઘે છે. હું પડિત થયા તેનું આ મધુ દુઃખ છે માટે મૂખ રહેવુ જ સારૂ લાગે છે.” આ પ્રમાણેના અશુભ વિચારની શ્રેણિ ચાલતી હતી તેવામાં આયુષ્ય પૂર્ણ થવાથી કાળ કર્યાં ને મરણ પામીને મનુષ્ય થયા. તે ભવમાં પણ દીક્ષા લીધી, પરંતુ પૂર્વના અશુભ કર્મને લીધે ભૂખ થયા. તેપણુ ભણવાના ઉદ્યમ છેડ્યો નહીં. ગુરૂએ માસ ને મા તુસ એ એ પદજ ગોખવાના કહ્યા કે જેમાં મહા અથ ભરેલા હતા. તે પદ તે મુનિએ બાર વર્ષ સુધી ગેાખ્યા. ગેાખતાં ગેાખતાં પણ અને પદમાંથી એકેક અક્ષર ભૂલી ગયા અને માસ તુસ, માસ તુસ’ એમ ગોખવા લાગ્યા; પરંતુ પોતાના જ્ઞાનાવરણીય કર્મ માટે અત્યંત પશ્ચાત્તાપ કરવાથી તે ક્રમ સથા ખપાવીને કેવળજ્ઞાન પામ્યા. લાકોએ તે તે મુનિનું માસતુસ નામજ પાડી દીધું હતું તે કાયમ રહ્યું. આ કથા ઉપરથી બુદ્ધિમંત હાય તાપણ ભણવાને અભ્યાસ છે.વે! નહીં. ભણતાં ભણતાં બુદ્ધિની મંદતા નાશ પામે છે ને તીવ્રતા પ્રાપ્ત થાય છે.
સુશ્રાવક મેઢેથી સર્વથા સાચુજ માલે અને ન્યાયથી દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરે. એમ કરાથી વ્યવહાર શુદ્ધિ થાય અને તેવા શુદ્ઘ દ્રવ્યથી મેળવેલ લેજન કરવાથી આહાર શુદ્ધિ ચાય, એટલે મન પણ ચેાપુ' થાય, વાણીમાં મધુરતા આવે, મધુર વાણી એલવાથી લેાકમાં વãભ થાય, લાકપ્રિયતાને લઇને સમકિત બીજ પણ વૃદ્ધિ પામે, સમકિતને નિમ`ળ રાખે-દોષ ન લગાડે અને દેવ, ગુરૂ, ધર્મ-એ ત્રણ તત્ત્વની સારી રીતે આરાધના કરે, જેથી અનુક્રમે આઠે કમના મળને નાશ કરે. અરિહંતને દેવ માની ઋષભાદિક પ્રભુને ન
