________________
ધાર્મિક શિક્ષણની ખામી.
છે. તેના સપૂર્ણ ઉપયાગમાં આત્માનું સ્વરાજ્ય રહેલું છે. જ્યારે ગાંધીજીનુ સ્વરાજ્ય એ તે તેની ઝાંખીરૂપ છે, પરીક્ષા આપવા ઇચ્છનારે પ્રીન્નીમીરીમાં બેસતાં ગભરાવાનું નથી. ખાદીના વસ્ત્રો ધારી લાખા જીવાનુ રક્ષણ કરી શરીરને કષ્ટ સહેતુ બનાવવુ, જીવા પ્રત્યે દયા દાખવવી, સત્યના આગ્રહ રાખતાં શિખવુ, આત્મબળને શ્વેતાં અને અનુભવતાં શિખવુ, વ્યક્તિ પ્રત્યે નહીં - પણ તેમાં રહેલા કષાયેા યા દુર્ગુણાની સામે થવુ અને તેને દૂર કરવા માટે જાતેજ સહન કરી આત્માને સર્વ સાથે મૈત્રીભાવથી જોડવા અને નિળ બનાવવેા એ પ્રભુ વીરના વચનેામાંના કેટલાક અંશેા સિવાય ખીજું શું છે ?
ધાર્મિક શિક્ષણની ખામી,
૮૫
સ્થળે સ્થળે “ જૈનશાળા” ની જરૂર
( લેખક-ગુલાખચંદ મૂળચંદ ખાવીશી, હેડમાસ્તર.—દારેસલામ-ગ્રીકા ) કોઈ પણ કામની સ ંસ્કૃતિ, એ કોમની ધાર્મિકતા નિહાળવાથીજ જાણી શકાય છે. કામની ઉન્નતિ પણ ધાર્મિકતાનેજ આભારી છે.’ એટલે “ધર્મ” એ સ`સ્વ છે. જ્યારે ધર્મ” એ સર્વીસ્વ છે, ત્યારે આપણે તેની કેટલી અવગણુના કરી બેઠેલા છીએ ? આપણે તેનાથી કેટલા પરાર્મુખ છીએ એ વિચારવાનું રહે છે. આપણે એકજ મહાવીરના પુત્ર હોવા છતાં, અન્દરઅન્દર કુસ પની પેઢીએ જમાવી બેઠા છીએ તે તેા જુદીજ, પરન્તુ આપણામાનાં કેટલાએ આ સમાજીસ્ટ–થીઓસોફીસ્ટ-સનાતનીસ્ટ-વૈષ્ણવમાગી-ક્રીમેશનવાળા વિગેરે વિગેરે થઇ બેઠેલા છે. આ શુ જૈનપુત્રને છાજતી ખામત છે ? ચુસ્ત મુસલમીન ઇતર મતને માન્ય રાખતા બતાવશે। ? ચુસ્ત ખ્રીસ્તી તેવેા મતાવી શકશે? હરગીઝ નહિ. ત્યારે શુ ચુસ્ત જૈન, ઇતર પથના મન્ત્રબ્યાના સ્વીકાર કરે ખરે? નિજ કરે. હાલ શી સ્થિતિ છે ? આપણા જૈન ભાઈએ જૈનશાળાના અભાવે તેમાં મળવા તેઈતા ચેાગ્ય શિક્ષણને અભાવે, તેમજ ઇંગ્રેજી કેળવણીના પ્રતાપે -જૈનધર્મનું રહસ્ય જાણવા પામતા નથી, તેથી માત્ર જૈન કુળમાં-ગેત્રમાં જન્મ થયા, એટલે જૈન છીએ, એવુ સૂચક ચિન્હ છે; સિવાય ખરા હાવા જોઇએ એવા જૈન બહુજ જીજ છે. એટલે આપણે નામધારી જૈન છીએ, પરન્તુ ધર્માંધારી ચુસ્ત જૈન આપણામાંના ઘણા નથી. આ શું એછી સેાસની બીના છે ? ત્યારે હવે ઉપાય શે છે ? મને તે, શહેરે શહેર જૈનશાળાની સ્થાપનાએ
