Jain Dharm Prakash 1920 Pustak 036 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

સૂક્તમુક્તાવળો.
૩ ત્રીજી સરાર ભાવના.
(શાર્દૂલ વિક્રીડિત.)
તિર્યંચાદિ નિાદ નારકીતણી જે નીચી ચેાનિ રહ્યાં, જીવે દુ:ખ અનેક દુર્ગતિતણાં, કમ પ્રભાવે લહ્યાં; આ સંચાંગ વિયોગ રોગ મહુધા આ જન્મ જન્મ દુઃખી, તે સંસાર અસાર જાણી,ઇહુવા જે એ તજે તે સુખી.
(ઇંદ્રજા.)
જે હીન તે ઉત્તમ જાતિ જાયે, જે ઉચ્ચ તે મધ્યમ જાતિ થાયે; ન્યુ મેાક્ષ મેતા મુનીંદ્ર જાયે, ત્યું મ’શુસૂરિ પુરયક્ષ થાયે.
૨૪૩
૧૪
૧૫
૩ વશ જીવ તિર્યંચાદિ નીચી ગતિનાં તેમજ નરક અને નિગેાદ સ’બધી કમકમાટી ઉપજાવે એવાં અઘાર દુ:ખ વારવાર સહન કરતા સંસારની ચારે ગતિ સ'ળ'ધી ૮૪ લક્ષ જીવાયેાનિમાં વારવાર ભમતા ( પરિભ્રમણ કરતા ) રહે છે. એટલે તેમાં વખત વખત સયાગ, વિયેગ, આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ તથા જન્મ, જરા અને મરણ સંબંધી અનત દુ:ખદાવાનળમાં તે ખાપા જીવ સદાય પંચાયા કરે છે. એવા દુ:ખદાયી સંસારની અસારતા કેાઈક વિરલ જીવાનેજ ભાગ્યયેાગે તથા પ્રકારના જ્ઞાનીગુરૂની કૃપાથી સમજાય છે; અને જેમને સસાર–મેહ આછે થયેા હાય તે મહાનુભાવાજ વૈરાગ્યથી તેના ત્યાગ કરે છે—કરી શકે છે. બાકીના અજ્ઞાન અને વઘુ પડેલા જીવા તે બાપડા ચારે ગતિમાં અરાં પરાં અથડાયાંજ કરે છે, તેમના કેમે પાર આવી શકતા નથી. જીવ જેવી સારી કે નબળી કરણી કરે છે તેવી તે ઉત્તમ, મધ્યમ કે અધમ ગતિમાં જન્મ લેતા ક્રે છે. સત્ત વીતરાગનાં વચનાનુસારે ઉત્તમ પ્રકારની ક્ષમા-સમતાનું જ્યારે સેવન કરવામાં આવે છે ત્યારે હીન જાતિમાં જન્મેલ જીવ પણ મૈતા અને રિકેશી મુનિની પેરે પરમ પદને પામી શકે છે; પરંતુ ઉંચી ગતિમાં (દેવ માનવ ભવમાં) જન્મ્યા છતાં જે વિષયાદિકમાં લુબ્ધ બની, ક્રોધાદિક કષાયને વશ થઇ, મન વચન કાયાને મેાકળી મૂકી દઈ, વછંદી બની જઇ, માહાંધપડ્યે હિંસાદિક પાપનુ સેવન કરતા રહે છે તે મંગુઆચાર્યંની પેર દુનિમાં ઉપજે છે, જો કે પાછળથી તે પોતાની જૂલ સમજાતાં પસ્તાય છે ખરો, પરંતુ મૂર્ખ પણે કરેલી ભૂલની શિક્ષા બેગળ્યા વગર તેના છુટકા થતા નથી..