________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૮
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ.
પર્વની રચના વિચારતાં સંગત લાગતા નથી. કળાની દૃષ્ટિએ વિવેકવિહીન અનુક રણ મેોટા દ્વેષ ગણાય, કારણકે તે વિવેકની તેમજ આત્મીયતાની ખામી સૂચવે છે. અંગે માતરમ્ ઉપરથી વન્યું વીર્મ્મૂ ઉપજાવનાર પ્રજા ગેાકુળ અષ્ટમીના શ્રીકૃષ્ણુના જન્માત્સવ ઉપરથી પર્યુષણુ પર્વમાં ભગવાન્ મહાવીરના જન્માત્સવનુ ઉલ્લાપન કરવા પ્રવૃત્ત બને એ અસ્વાભાવિક નથી, પણ આવુ અનુકરણ વિવેકવિહીન હાઇને હાસ્યાસ્પદ લાગે છે. પ્રથમ તે ગોકુળઅષ્ટમીના દિવસે શ્રીકૃષ્ણને જન્મ થયે ગાય છે; ભગવાન મહાવીરને જન્મ કાંઇ ભાદરવા સુદ ૧ ના દિવસે થયા નથી કે આપણે તે દિવસે સુપન દર્શન કરાવી પ્રભુને જન્માત્સવ કરી શકીએ? વળી પારણાના ઉત્સવ પણ ખાળકૂષ્ણુને પારણામાં ઝુલાવવાની પ્રવૃત્તિ જોઇને ઉભેા થયા જડ્ડાય છે. પર્યુષણ પર્વ માં મહાવીર જન્મ ઉજવાતાં ભાદરવા શુદ ૧ જ ભગવાન્ મહાવીરની જન્મ તિથિ છે એવી ભ્રમણા ઘણા મધુએમાં રૂઢ થાય છે. હું પણ આ ભ્રમણાથી ઘણા વર્ષો સુધી મસ્ત હતા. આ પ્રવૃત્તિમાં ખીન્ને દ્વેષ એ છે કે જે પ્રકારનાં વડેમાનું ખંડન કરવા જૈન ધર્મના સમયે સમયે પ્રાદુર્ભાવ થયે છે, તેજ વહેમને
આ પ્રવૃત્તિઓ મેટા પાયા ઉપર પાષતી આવી છે અને તેથી આ પ્રવૃત્તિએ જે સ્વરૂપે જોવામાં આવે છે તે સ્વરૂપે જૈન ધર્મના રહસ્યથી વિપરીત લાગે છે. સુપન કઇ કઇ જાતના વહેમેને ઉત્તેજન આપે છે ? લક્ષ્મીનું સુપન સાધારણ રીતે કાણુ લે છે ? જેને દ્રવ્યની અતિશય આકાંક્ષા હેાય અથવા તે જેના ઉપર લક્ષ્મી દેવીની તાજી કૃપા થયેલી હોય તે. વહાણુનુ સુપન કે લે છે ? જેને દરિયા સાથે વ્યાપાર હોય તે. ઘેડિયાપારણામાં સૌથી વધારે ભાગ કાણુ લે છે ? સંતતિ ચિત ગ્રહસ્થા. એ સુવિદિત છે કે પેાતાને સંતતિ થાય એવી આશાથી અથવા તે સંતતિની તીવ્ર આકાંક્ષાવાળી સ્વસ્રીની આગ્રહુમયી પ્રેરણાથી ઘેાડીયા પારણાં ઝુલાવવામાં અને કરે લાવવામાં આપણા સ ંખ્યાબંધ ધનિક ગૃહસ્થા અનગળ દ્રવ્ય ખરચે છે. આવા વહેમ, માન્યતાઓના ઉચ્છેદ અને કાઈપણ પ્રકારના ફળની આશા વિનાની જિનરાજની ભકિત–આ બન્ને આશય પ્રસ્તુત પ્રવૃત્તિઓમાં લુપ્ત થતા દેખાય છે. અલખત્ત, આ પ્રવૃત્તિએ બહુ આન'ના વિષય છે, બાળજીવાને મામાં અતિશય આહ્લાદ આવે છે; સુપન ઉત્તરે, જન્મ વંચાય, નાળીએર ધડાધડ ફુટવા માંડે, અને સાકર પવા સાથે મેળવી તેનુ સ્નેહી સંબંધી સ્વધમી જનેામાં અરપરસ લ્હાણ કરવામાં આવે—આવા આનન્દ્વપૂર્ણ પ્રસ ંગે કેમ ત્યજાય ? વળી ઘેાડીયાપારણાં ઘેર લાવવાનાં, રાત્રિજગા કરવાનાં, ધામધુમવાળા વઘેાડા કાઢવાનાં—આવા આનંદમય પ્રસંગા કાઢી નાખવાનુ કહેતાં-ખાસ કરીને તેવા સરકારમાં ઉછરેલુ' મન સહેજે આંચકા ખાય; પણ વિવેકથી વિચાર કરતાં જે વસ્તુ ત્યાજ્ય લાગે તે ત્યાજય કહે. ની તેા જોઇએજ. વળી ધાર્મિક પ્રવૃત્તિએ કાંઇ બાળ જીવેાની જરૂરિઞતા ઉપર રચી
For Private And Personal Use Only
