________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૂક્તમુક્તાવાળા.
નિત્યમિત્ર સમાન આ દેહની સેવા ચાકરી હમેશાં કંઈક પાપારંભ સાથે કરીએ છીએ તો પણ અંતે તે છેહ દઈ જાય છે તે પછી એથી અળગા રહેનારા પર્વ. મિત્ર સમાન સ્વજન કુટુંબી વિગેરે આપણને અવસાન વખતે કયાંથી સહાય આપી આપણું રક્ષણ કરી શકે? નજ કરી શકે. એ ઉપરથી એ નિશ્ચય કરવાને છે કે આપણુ આત્માથી જૂદા જે કઈ દેડ, લક્ષ્મી, સ્વજન મિત્રાદિકને સંગ વિગ બને તે બધા આત્માથી ન્યારા હોવાથી તે તે પ્રસંગે તે સંબંધી હર્ષ ખેદ કરે ઉચિત નથી. તેમ છતાં બની શકે તે તે તે પ્રસંગમાંથી કંઈ પણ બોધદાયક ગુણ મેળવી, વૈરાગ્ય જગાવી, આપણા આત્માનું અધિક હિત થાય તેમ કરી લેવું તે ઉચિત છે. જેવો સંગ-સંબંધ શરીર અને વસ્ત્રને છે તે જ સાચોગ-સંબંધ આત્મા અને શરીરને જાણ. જેમ વસ્ત્ર જીર્ણ થતાં કે ફાટી જતાં કે તેને નાશ થતાં શરીર જેવું ને તેવું બની રહે છે તેમ શરીર જીર્ણ થતાં, રેગાવિષ્ટ થતાં કે નાશ પામવા છતાં આત્મા તે જે ને તેવો ગમે તેવી ગતિ-રિસ્થતિમાં કાયમ રહે છે. આ રીતે જ્યારે દેહથી આત્મા જાજ સિદ્ધ થાય છે ત્યારે તેને વિગ થતાં ખેદ કે શેક કરે સુજ્ઞજનેને ઉચિત નથી જ. મેહ માયાથી કે મમતાથી તે ખેદ કે શેક કરનાર જીવ ફેગટ ચીકણું કર્મ બાંધી દુઃખી થાય છે. આત્માનું અધિક હિત થાય તેમ કરવા દેહાદિક ક્ષણિક વસ્તુ ઉપરથી મમતા તજી (ઓછી કરી) યથાશક્તિ તપ જપ સંયમનું સેવન કરવું જ ઉચિત છે, એમ સમજી સુશળ મુનિએ શરીરમમતા તજી, વિકરાળ વાઘણને અંતે જાતિસ્મરણ પૂર્વક બંધ થાય તેવું હિત–પ્રવર્તન કર્યું.
૬ છ અશુચિ ભાવના. કાયા મહા એહ અશુચિતાઈ, જિહાં નવ દ્વાર વહે સદાઇ; કસ્તુરી કર સુદ્રવ્ય સેહ, તે કાયયોગ મલીન હે. ૨૦ અશુચિ દેહિ નરનાર કેરી, મ રાચજે એ મળમૂત્ર શેરી;
એ કારમી દેહ અસાર દેખી, ચતુર્થ ચકી પણ તે ઉવેખી. ૨૧ આ કાયા મહા મલીન અશુચિથી ભરેલી જ છે. તેમાં પુરૂષને નવ દ્વારે અને સ્ત્રીને દ્વાદશ દ્વારે સદા અચિ વહેતી રહે છે. કસ્તુરી, કર, ચંદનાદિક સુગંધી વસ્તુઓ પણ એના સંગે દુર્ગધી બની જાય છે. ગમે તેવું સ્વાદિષ્ટ સુંદર ભજન કર્યું હોય પણ તે બધાનું પરિણ મન વિદિકમાં થાય છે. ગમે તેવું સુંદર કિંમતી વાવ પડયો ઓઢયા હોય તે બધાં કાંયાન મંગથી મલીન અને નમૂવા-નમાલાં થઈ જાય છે. મળ મૂત્રાદિક અશુચિથી જ ભરેલી આ સ્ત્ર પુરૂની કાયા અશુગથી જ પેદા થયેલી છે. તેને જળાદિક શાચથી શુદ્ધ કરવા પ્રયાસ કેવળ ભ્રમરૂપ છે. આ
For Private And Personal Use Only
