Jain Dharm Prakash 1917 Pustak 033 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

ફરત થઇ જવું - ઓ ના જ અડાંતિક વિયાગ કે જે ફરીને બંધાયજ
તેનું નામ. રવી કર્મવિહુ દયા દશમાં શુદ્ધ, નિર્મળ થયેલ આત્મા લકા જઇને રહે છે. પ્રાપાત મોક્ષ (સિદ્ધિ ) સ્થાનનું વર્ણન મેક્ષદ્વાર કરવામાં આવે છે, તેમજ સિદ્ધના ભેદ તેમજ તેની સંતપદાદિ નવ દ્વારવડે પ્રરૂપણ કરવામાં આવે છે તે નવાવ પ્રકરણાદિકથી જાણી લેવી. બાકી મેક્ષ તત્વને અર્થ તો ટુંકમાં ઉપર જણાવ્યું છે તે સમજવો. આ પ્રમાણે કર્તા કહે છે કે-સંક્ષેપથી નવ પદાથી કહ્યા. ૨૨૧
ઇતિ નવતત્વ સ્વરૂપમ. હવે સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રાદિનું સ્વરૂપ કહેવાના પ્રારંભમાં પ્રથમ સમ્યગદર્શનનું સ્વરૂપ કહે છે.
एतेप्वश्यवसायो यो ऽर्थेषु विनिधन तत्वमिति । વનમત સામાન્ના / રરર | શિક્ષાપત્રવાધિકા !
Twાર્થઃ રિનાનો મત નિવ સ્વભાવ ૨૨ . જાવાર્થ-આ નવપદાને વિષે વિશેષ કરીને નિશ્ચયપૂર્વક “આ જ તત્વ એ જ અધ્યવસાય તે સમ્યગ્દન, અને એ સમ્યગ્દર્શન સ્વભાવથી અથવા ગુરૂપદેશથી થઈ શકે છે. શિક્ષા, આગમોપદેશ અને શાસ્ત્રશ્રવણ એ ગુરૂઉપ દેશના એક વાચક છે, તેમજ પરિણામે, નિસર્ગ અને સ્વભાવ એ પણ એકાઈ વાચક છે. ર૦-૨૨૩.
વિવેચન—ઉપર કહી ગયેલા છવાદિ નવ પદાર્થોને વિષે જે નિશ્ચય-અર્થાત તે યથાર્થ તથ્ય છે- સત્ય છે એવા નિર્ણવાળો અધ્યવસાય તે સમ્ય દર્શન કહેવાય છે. તેમાં પારકી દાક્ષિણયતા કે અનુવૃત્તિ ન હોવી જોઇએ-આત્મા નાજ ગુઢ અધ્યવસાય એવા હોવા જોઈએ. તે સમ્યગદર્શન બે પ્રકારે પ્રાપ્ત થાય છે. નિસથી ને અધિગમથી. નિસર્ગથી એટલે સ્વભાવથી તે સંસારમાં પરિ બ્રણ કરતા જીવને અનાભાગે કમનો ક્ષય થવાથી અર્થાત્ કર્મ ઓછા થવાથી યથાપ્રવૃત્તિ કરવડે કમેની સ્થિતિ ઘટવાથી ગ્રંથી દેશને પામીને અપૂર્વ કરણના લાવડે તે ગ્રંથીને લેર કરીને અર્થાત્ અતિ નિવિડ એવી જે રાગદ્વેષની પરિણતિ તેને નિવારીને અનિવૃત્તિ કરણ પામવાથી એટલે શુભ પરિણામની અનિવૃત્તિ-સ્થિત રતા થવાથી પ્રાણી સવભાવે જ સમકિત પામે છે તેને નિસર્ગ સમકિત કહે છે, તેનું લક્ષણ-ચિન્હ તાશ્રદ્ધાન છે. જે ભગવંતની પ્રતિમાના દેખવાથી અથવા