Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

સર્વજ્ઞ ભાષિત વસ્તુ તવને યથાર્થ અવબોધ થાય તે સમ્યમ્ જ્ઞાન, અથવા તત્ત્વજ્ઞાન અથવા સ્વરૂપ જ્ઞાન કહેવાય છે. અને સારી રીતે જાણેલ અને પ્રતીત કરેલ વસ્તુતત્વની વહેંચણ કરી એકાન્ત હિતકર શુભ-શુભતર, શુદ્ધશુદ્ધતર તત્વને આદર કરી લે અને અશુભ-અશુદ્ધ તત્વને ત્યાગ કરી દેવે તે સમ્યક ચારિત્ર કહેવાય છે. વળી આત્મશ્રદ્ધાન, આત્મજ્ઞાન અને આત્મરમણ એ પણ એનાજ નિશ્ચિત પય સમજવા ગ્ય છે. ઉકત શાશ્વત સુખ પામવાને જે ઉપાય વેદાની વિગેરે પણ કહે છે તે અન્ન પ્રસંગે બહુધા ઉપયેગી હોવાથી જિજ્ઞાસુ ના હિત માટે સંક્ષેપથી કહેવામાં આવે છે.
શાશ્વત સુખને ઉપાય પરમાત્મ સ્વરૂપને યથાર્થ અવધ થે એજ છે. મને લય કરે એ પરમાત્મ સ્વરૂપનું યથાર્થ જ્ઞાન થવાને ઉપાય છે. શુદ્ધ નિષ્કામ કર્મ-ઉપાસના (ધર્મ-કરણી) કરવી એ મનના લયને ઉપાય છે. આ સર્વ જાત વિનાશી છે એમ વિચારપૂર્વક જાણવું અને અનુભવવું-એ નિશ્ચય કર એ નિષ્કામ થવાને ઉપાય છે. ” આ રીતે જૈનદષ્ટિથી તેમજ જૈનેતર દ્રષ્ટિથી પણ શાશ્વત સુખ પામવાને જે ઉપાય અત્ર સંક્ષેપથી બતાવવામાં આવ્યું છે તેમાંથી હંસની પરે સાર ગ્રહી સ્વહિત સાધન ભણી ભવ્ય જનનું યથાર્થ લક્ષ સંધાય એમ ઇચ્છી-અભિલાષીને અત્ર વિરમાય છે.
ઇતિશમ.
प्रासंगिक उक्ति. શ્રી હીરવિજયસૂરિ પ્રસાદીકૃત કેટલાક પ્રશ્નોત્તર પ્રશ્ન –quoiાવા: પન્નાબળે નવૃત ન વા?–પર્યુષણ (ભાદરવા સુદ ચતુથી ) નો ઉપવાસ પંચમી મધ્યે ગણાય કે નહિં? મતલબ કે એથના દિવસે ઉપવાસ કરવાથી જે ઉજવળ પંચમીનું આરાધન કરતા હોય તેને પંચમીને ઉપવાસ ન કરે તે ચાલે કે કેમ?
त:--पर्युषणोपवासः पष्टकरणसामाभाव पञ्चमीमध्य गण्यते नान्य– જો છ કરવાની એટલે કે ચતુથી સાથે પંચમીને ઉપવાસ કરવાની શક્તિ ન હોય તે સંવત્સરીને ઉપવાસ પંચમી મધ્યે ગણાય. પણ જેને છ કરવાની શક્તિ હોય તે ચતુર્થી ઉપરાંત પંચમીને પણ ઉપવાસ સાથેજ કરે એજ ઉચિત તેમજ હિતકર છે.