Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

જેમ કિ પાકના ફળ જોતાં રમણિક અને ખાતાં મધુરાં લાગે છે, પણ પરિણામે પિતાના પ્રિય પ્રાણુનાજ વિનાશ કરે છે તેમ વિષયાદિક સુખ પણ શરૂઆતમાં સુંદર જણાય છે. પરંતુ પરિણામે તે મહા અનર્થ ઉપજાવે છે, ૮૪ લાખ ગહન જવાનિમાં ભ્રમણ કરાવે છે અને અનંત જન્મ મરણ સંબંધી દુઃખ દાવાનળમાં પચાવે છે. આપમતિથી ક્ષણિક-કરિપત સુખને માટે અનંત દુઃખ-વિટ. બના પામતા પામર પ્રાણીઓનાં હિતની ખાતર જ્ઞાની પુરૂ કહે છે કે
“સંઘ નતાવિરા, વૌવન ત્રિનુરાશિ વિનાને शारदाभ्रमित्र चंचलमायुः, कि धनैः कुरुत धर्ममनिन्धम. " ।
“હે ભવ્યજનો ! આ દ્રશ્ય સંપદા ( લક્ષ્મી પ્રમુખ) જલતરંગવત ચપળ છે, યાવન બહુજ અપ વખત રહી ચાલ્યું જનારું છે, અને આયુષ્ય પણ શ રૂતુના વાદળા જેવું ક્ષણભંગુર છે, તે પછી ક્ષણ વિનાશી ઘન એક કરવા શા માટે અન્યાય આચરગ કરો છો ? શામાટે ધમપછાડા કરો છે ? શા માટે હિંસા, અસત્ય, ચોરી, જારી પ્રમુખ પાપસ્થાનકે સેવ છો? અને એ રીતે શા માટે મહેણાં પુન્યને પામેલા આ અમૂલ્ય માનવ ભવ એળે. ગુમાવે છે ? ફરી ફરી આર્ય દેશ, ઉત્તમ કુળ, ઉત્તમ જાતિ, નિરોગી કાયા, અને ઇન્દ્રિય પટુતાયુકત આવે મનુષ્યજન્મ મળવો મુશ્કેલ છે. તે દુર્લભ માનવ ભવ પામીને તમે એના ધર્મને આશ્રય કરે કે જેથી તમે દગંતિ (નરક તિર્યંચાદિક નીચી ગતિ) માં પટકાતા અટકે અને ઉત્તમ દેવ મનુયાદિક ગતિને પ્રાપ્ત કરી અને અક્ષય-અનાબાધ-શાશ્વત સુખને વરી શકે.”
આમ છતાં પ્રાપ્ત સામગ્રીને ધર્મ સાધન વડે સફળ કરી લેવાને વાયદા ઉપર વાયદા કરનાર આળસુ-પ્રમાદી અને શાસ્ત્રકાર કહે છે કે “હે ભવ્ય જન ! જ્યાં સુધીમાં જરા અવસ્થાએ તમારી કાયાને જર્જરી કરી નાંખી નથી, જ્યાં સુધી અનેક પ્રકારના વ્યાધિઓ વૃદ્ધિબત થયા નથી, અને જ્યાં સુધી ઇન્દ્રિયે પણ કમજોર થઇ ગઇ નથી, ત્યાં સુધીમાં તમારા આત્માને ઉદ્ધાર કરી શકે-દુર્ગતિથી તમારા બચાવ કરી તમને સદ્ગતિમાં જોડી શકે, યાવત્ તમારાં દુઃખમાત્રને અંત કરી તમને શોધતુ સુખ મેળવી આપે એવા ઉત્તમોત્તમ સર્વજ્ઞ ભાષિત પવિત્ર ધર્મને આધ્ય કરે ! ” “ધર્મના પ્રભાવથી સકળ સંપદા પામ્યા છતાં એજ ઉપકારી ધર્મની જે મૂઠ આત્મા અવગણના ( અનાદર ) કરે છે, તે પોતાના સ્વામી–ધર્મના દ્રોહ કરનાર હેવાથી તેનું શ્રેય શી રીતે થઈ શકે ? અથાત્ એવા ૨૫ મટે હી હીરાભાવી જીવનું ભલું થવું અસંભવિત છે.”
નિશ્ચયધર્મ અને વ્યવહારધર્મ અથવા ધુધર્મ અને ધર્મ એ રીતે ધર્મ