Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

રડુસ્યા એ છે કે કેટલાક ભાઇ મહેતા ઉજ્વલ પંચમીને ય કરતા હાય છે, તેમ છતાં અત્યારે સવત્સરી પર્વ પરંપરાગત આચરણોથી ભાદરવા દ ચતુર્થીના દિવસે થતુ આવતુ જાણી તે વાર્ષિક પર્વના ઉપવાસ કરી આગળ પાંચમીને પણ તપ કરવાની શક્તિ છતાં આપતિથી અથવા ગતાનુઽતિકતાથી તેની કેવળ ઉપેક્ષા કરે છે, એટલુ જ નહિ પણ તેને તિથિ તરીકે પણ કશા હિંસાખમાં ગણતા નથી, અને તે દિવસે મુત્ફળપણે ( મેકલારાથી ) યથેચ્છ ખાનપાન કરે છે તેમણે આ ઉપર જણાવેલે પ્રશ્નાત્તર સારી રીતે વાંચી-વિચારી શ્રીમાન હીરસૂરીશ્વરના અમૂલ્ય-ઉપકારક વચનને પૂરતે આદર કરવો જોઇએ.
મતલબ કે જે ભાઈ હેંના પંચમી તપનું આરાધન કરતાજ હાય અને જેમને છઠ્ઠું કરવાની તાકાત હોય તેમણે ચતુર્થી અને પંચમીના મળીને છડૂ-એ ઉપવાસ કરવા જોઇએ અને અડ્ડમ કરવાની શક્તિ હોય તેમણે પંચમીના તપ સાથે મેળવીને ત્રણ ઉપવાસ કરવા જોઇએ. અર્થાત્ હતી શક્તિએ પ'ચમીને તપ કરનારે તેને અનાદર કરવે જોઇએ નહિ પણ પ્રમાદ તજી સુજ્ઞ જનેએ તેને યથાયોગ્ય આદર કરવા જોઇએ.
પ્રશ્ન
अ - देशविरतिमन्तरेण ये प्रतिक्रान्तिं कुर्वन्ति श्राद्धास्तेषां प्रतिक्रा न्तिः फलवती नवा ? इत्यत्र साफलवतीति विज्ञायते श्राद्धकुलोत्पन्नत्वेनोच्चाराजावेऽपि देशविरतिपरिणाम सद्भावात् सामायिकोच्चारस्य विरतिरूपत्वाद भावविशुध्धेवेति.
અસ્ય ભાવાર્થ:—દેશવિરતિ એટલે શ્રાવક યોગ્ય વ્રત નિયમ અંગીકાર કર્યાં વગર જે શ્રાવકે પ્રતિક્રમણ ( પમિગુ' ) કરે છે તેમને તે સફળ થાય કે નહિ'?
:
ઉત્તર—એ પ્રતિક્રમણ-ક્રિયા સફળ-લેખે થાય છે એમ વિચારતાં જણાય છે. કેમકે એક તે શ્રાવકના કુળમાં ઉત્પન્ન થવાવડે કદાચ વ્રત ઉચ્ચર્યાં ન હેાય તેપણ દેશવિરતિ–શ્રાવકયોગ્ય વ્રત નિયમના ભાવ-પરિણામ હોયજ છે, અને બીજું પ્રતિક્રમણ કરનાર જે પ્રથમ સામાયક ઉચ્ચરે છે તે (સામાયકજ) વિરતિ રૂપ છે અને તેથી ભાવ-પરિણામની વિશુદ્ધિ થાય છે. આ રીતે પ્રતિક્રમણ-ક્રિયાની સફળતા થાય છે, એમ સમજી ભવબી જનેાએ ઉક્ત ક્રિયાને અનાદર નહિં કરતાં તે પ્રત્યે ઉચિત આદર કરવા અને સાથે સાથે વ્રત નિયમને પણ ખપ કવે.
પ્રશ્ન --વિંધેલાં તેમજ અણુવિધેલાં મેતી સચિત્ત છે કે અચિત્ત છે ? અને તે કયા કયા સ્થાને ઉત્પન્ન થાય છે?