Jain Dharm Prakash 1912 Pustak 028 Ank 02

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

૩૭
પ્રશમરતિ પ્રકરણમ. બીજાથી અધીક રહસ્યને જેનાર, વૈરાગ્ય માર્ગમાં લીન, સંસારવાસથી ઉભગેલ અને આત્મહિતને માટે ઉજમાળ થયેલ (ભાગ્યવંત) ને આવી શુભ ચિન્તા ઉત્પન્ન થાય છે. ૫૯-૬૩.
વિવેચન–આ મહાદેષ સંચયરૂપ જાળનું મૂળ કારણ જાણીને, મારે આ મહાજાળને છેદી નાંખવી એવા નિશ્ચયપૂર્વક તેને છેદ કરવાને જે ઉત્સાહવંત છે તેમજ તત્ત્વાર્થ શ્રદ્ધાનરૂપ દર્શન, સામાયિકાદિક ચારિત્ર, અનશનાદિક દ્વાદશ પ્રકાર તપ, વાચન પૃચ્છનાદિક પંચવિધ સ્વાધ્યાય અને એકાગ્ર ચિત્ત નિરોધ લક્ષણ ધર્મ-શુકલધ્યાન, ઉકત સમ્યમ્ દર્શનાદિક પરિણામેથી જે યુકત છે વળી પ્રમત્ત એગથકી પ્રાણ વિનાશરૂપ પ્રાણવધ; “આત્મા નથી એવી રીતે સદ્દભૂત વસ્તુને અપલાપ કરે, આત્મા સર્વગત ( સર્વવ્યાપી) છે એવી રીતે અસદ્દભૂત વાત કહેવી, વિપરીત અને કટુક સાવદ્યાદિવચન જપવારૂપ અસત્ય ભાષણ, કુબુદ્ધિથી પરાઈ વસ્તુ પિતાની કરી લેવારૂપ પરધન હરણ, સ્ત્રી પુરૂષ કે નપુંસક વેદના ઉદયથી પુરૂષ, સ્ત્રી કે તદુભયનું સેવન કરવારૂપ મૈથુન, અને મમત્ત્વલક્ષણ પરિગ્રહ, “આ ધન મારૂં છે, હું એને સ્વામી છું.” એવી રીતની મૂછ, તેમજ રાત્રી જનએ સર્વ થકી જે નિવત્ય છે એવી રીતે મૂળ ગુણ કહી હવે ઉત્તર ગુણ કહેવા ઈચ્છતા જણાવે છે તે પ્રાણું વર્ગને હણે નહિ, બીજા પાસે હણવે નહિ, અને હણનારને સારે જાણે નહિ, એ ત્રણ કટિ, તથા પિતે રઈ કરે નહિ, બીજા પાસે કરાવે નહિ અને કરનારને સારે જાણે નહિ, એ બીજી ત્રણ કટિ, તેમજ પિતે ખરીદ કરે નહિ, બીજા પાસે કરાવે નહિ અને કરનારને સારે જાણે નહિ એ ત્રીજી ત્રણ કેટિ. એ સર્વ એકઠી કરતાં નવ કેટિ થાય. તે નવ કોટિવડે તેમજ અન્વેષાદિવડે શુદ્ધ-નિર્દોષ ભિક્ષાગે સંયમયાત્રાને જે નિર્વાહ કરે છે એટલે શુદ્ધતમ આહાર, ઉપાધિ અને પાત્ર ગ્રહણ કરવા જે તત્પર છે, સર્વજ્ઞ ભાષિત જીવાદિક પદાર્થ સંબંધી પરમાર્થ સ્વરૂપ ભાવવામાં જે કુશળ છે. જીવાજીવને આધારભૂત સંપૂર્ણ લેકનું સ્વરૂપ જેણે સારી રીતે જાણ્યું છે; અને જેનું સ્વરૂપ આગળ કહેવામાં આવશે એવા અઢાર હજાર શીલાંગ તેને ધારણ કરવા જેણે પ્રતિજ્ઞા કરેલી છે. સંયમ માર્ગમાં શુદ્ધ પ્રકર્ષગે અપૂર્વ પરિણામને જે પ્રાપ્ત થયેલ છે. પાંચ મહાવ્રત સંબંધી ૨૫ ભાવનાઓ અથવા આગળ કહેવાશે તે અનિત્યસ્વાદિક દ્વાદશ શુભ ભાવનવડે જે ભાવિત છે; તેમજ ભાવનામય જ્ઞાનવડે સમય-સિદ્ધાંતમાં કહેલા ભાવ અભિપ્રાયના તાર તને (આ બેમાં આ પ્રધાન છે તેથી વળી આ વધારે પ્રધાન છે એવી રીતે) જે જાણી-જોઈ શકે છે. સમ્યગ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર૩પ વૈરાગ્યમાર્ગમાં જે સારી રીતે સ્થિત થયેલ છે, સંસારવાસથી જેને ઘાસ