Jain Dharm Prakash 1912 Pustak 028 Ank 02

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

જૈનધર્મ પ્રકાશ.
થમાં અશ્રદ્ધાન લાગુ મિથ્યાત્ત્વ, અને કર્મ-આશ્રવાથકી અનિવૃત્તિ તે અવિરતિ, વિકથાદિક પાંચ પ્રકારના પ્રમાદસહિત અને મન, વચન તથા કાયયોગયુકત એ રાગદ્વેષાદિકવડે આત્મા સ્વપ્રદેશમાં કર્મને સંચય કરે છે; તેથી ઘટીય ન્યાયે કરી રાગાદ્રિક કર્મબંધના હેતુ થાય છે અને કર્મનો પણ રાગાદિક પરિણામ થાય છે. નારકીપણું, તિર્યંચપણું, મનુષ્યપણુ' અને દેવપણુ' એ કવિકાર છે. એ નારકાદિકરૂપ સ’સારચકી શરીર અને મન સબધી દુઃખ પેદા થાય છે. તે સ`સાર વગર તથાપ્રકારનાં દુ:ખ અનુભવવાં પડતાંજ નથી; તેથી રાગદ્વેષાદિક પાંચ કર્મબંધના હેતુએ છે, એટલે તે નારકાદિક ભવપર`પરાનાં બીજરૂપ છે.
‘ ત્યારે આ રાગદ્વેષાદિક જનિત સ‘સારચક્રને ભેદવાના શે! ઉપાય છે? તે ખતાથતા સત્તા શાસ્ત્રકાર કહે છે, '
રાગદ્વેષાદિક દોષ તથા ત~નિત કના મહા સંચય તેરૂપ ગહન ાળને કષાય, નિદ્રાદિક પ્રમાદ રહિત અને કેવળ શાંત વૈરાગ્ય રસમાં નિમગ્ન થયેલ મહા પુરૂષજ મૂળથી ઉચ્છંદી શકે છે. ૫૩--૫૮.
હવે પાંચ કારિકાવડે કુલક કહે છે’-~
अस्य तु मूलनिवन्धं ज्ञात्वा तच्छेदनोद्यमपरस्य । दर्शनचारित्रतपः स्वाध्यायध्यानयुक्तस्य ॥ ५७ ॥ प्राणवधानृतनाषणपरधनमैथुनममत्व विरतस्य । नवकोट शुरुमशुद्धञ्च्छमात्र यात्राधिकारस्य ॥ ६० ॥ जिनना पितार्थसद्भावनाविनो विदितलोकतत्वस्य । अष्टादशशीलसहस्त्रधारणकृतमतिशस्य || ६१ परिणाममपूर्वमुपागतस्य शुभावनाव्यवसितस्य । अन्योन्यमुत्तरोत्तर विशेषमनिपश्यतः समये ॥ ६२ ॥ मार्गसंस्थितस्य संसारवासच कितस्य । स्वहितार्थाजिरतमतेः शुभेयमुत्पद्यते चिन्ता ।। ६३ ।
ભાવાર્થ-મનુ` મૂળ કારણ જાણીને તેને ઉચ્છેદ કરવાને ઉદ્યમવત દર્શન, ચારિત્ર, તપ, સ્વાધ્યાય અને ધ્યાનયુક્ત, હિંસા, અસત્ય, અદત્ત, અશ્રદ્ઘ અને મમત્વરહિત, નવ કોટી શુદ્ધ નિર્દોષ આહારમાત્રથી સયમ પાળનાર, જિન સર્વજ્ઞ ભા પિત સિદ્ધાન્તને ભાવનાર, લેક્તત્ત્વના ઋણુ, અઢારહુન્નર શીલાંગના ધારી, અપૂર્વ પરિણામને પ્રાપ્ત થયેલ, શુભભાવના-અધ્યવસાય યુક્ત, આગમમાં અન્યોન્ય એક