________________
એક ૭ ]
જેનદશનમાં માંસાહારની ભ્રમણ
[૪ર૧ ]
રીતે બેલવું તને ઉચિત નથી.” બસ, આ સાંભળતાં જ અગ્નિમાં ઘી હોમાયું. એટલે કે ગોશાલકે તેલેસ્યા મૂકી, ક્રમશઃ તે બંનેને બાળી નાંખ્યા. ત્યારબાદ ફેર પ્રભુ મહાવિરે ગોશાલકને સમજાવ્યો, છતાં પણ નહિ સમજતાં ભગવાન મહાવીરના પર જ તેજેલેસ્યા મૂકી. આ તેજપુંજ પ્રભુ મહાવીરને પ્રદક્ષિણ દઈ પાછો ફરી ગોશાલકના જ શરીરને તપાવતો તેમાં પેસી ગયે. ત્યારબાદ ગોશાલકે પ્રભુ મહાવીરને કહ્યું કે હે કાશ્યપ ! તમે હવે છ માસમાં પિત્તવરથી પીડાઈને મરશે. ત્યારે પ્રભુ મહાવીરે જણાવ્યું કે, “હે ગોશાલક! છ માસમાં મરવાને બદલે હું તો બીજા ૧૬ વર્ષ જીવવાને છું પણ તું પોતે તારી જ તેજોલેસ્યાથી સાત દિવસમાં પિત્તવરથી પીડાઈ, અજિન ભાવમાં જ મરણને શરણ થવાને છે.”
- ત્યારબાદ પ્રભુ મહાવીરે મુનિઓને બોલાવીને કહ્યું કે, “હે આર્યો, જેમ વણરાશિ બળી ગયા બાદ નિસ્તેજ ને હતતેજ બની જાય તેમ, ગોશાલક પિતાની જ તેજસ્યાથી નિસ્તેજ ને હતશક્તિક થયેલ છે. હવે તમે તેની પાસે જઈ તર્ક-દલીલ અને પ્રમાણુ પૂર્વક ધર્મચર્ચા કરી તેને નિરૂત્તર કરે.” આ સાંભળી મુનિવરો ગોશાલક પાસે ગયા અને ચર્ચા કરી. ગોશાલક જવાબ આપવા યા કંઈ પણ પ્રતિકૂલ કરવા સમર્થ થઈ શો નહીં, યાવત્ નિરૂત્તર બની ગયો. આ સ્થિતિ જોઈ કેટલાએ આજીવિક સાધુઓ ગોશાલકને છોડી પ્રભુ મહાવીર પાસે જઇ શિષ્ય બન્યા, અને કેટલાએક ગોશાલક સાથે જ રહ્યા. ગોશાલક જે કામ સાધવા આવ્યો હતો તે નહીં સધાવાથી તે લાંબી દષ્ટિ ફેકે છે, ઊંડા દીર્ધ શ્વાસ લે છે, દાઢીના વાળ તોડે છે, કુલા કુટે છે, હાથ ધ્રુજાવે છે અને જમીન પર પગ પછાડે છે, યાવતું અરેરે હું હત થઈ ગયો, એમ જલ્પન કરતો કોષ્ટક ઉદ્યાનમાંથી નીકળી હાલાહાલા ભારણને ત્યાં આવ્યો છે.
હાલાહાલા કુંભારણના મુકામ પર આવ્યા બાદ ગશાલક દાહ શમાવવા માટે આંબાની ગોટલી ચૂસે છે, મદ્યપાન કરી પુનઃ પુનઃ નાચે છે, ગાન કરે છે અને હાલાહાલા કુંભારણને નમસ્કાર કરે છે, અને માટીવાળા પાણીથી પિતાના શરીરને સીંચી રહ્યા છે. છેવટે સાતમી રાત્રિએ તેનાં કર્મદળો ઢીલાં થયાં, સમ્યગ્દર્શને તેના હૃદયમાં નિવાસ કર્યો. અને પોતાની ભૂલનો ખ્યાલ આવતાં નીચે પ્રમાણે વિચાર કરવા લાગ્યો
“જિન નથી. હું તે જ મંખલિપુત્ર ગોશાલક છું. મેં શ્રવણહત્યા કરી, ધર્માચાર્યની ઘેર આશાતના કરી, હું અજિન ભાવમાં જ મરણને શરણ થવાને છું. પરમાત્મા મહાવીર જિન છે, સર્વજ્ઞ છે યાવત કેવલી છે.” આ વિચાર આવ્યા બાદ આજીવિક સાધુઓને બેલાવી ઉપરના વિચારે તેમને જણાવ્યા અને કહ્યું કે મારા મરણ બાદ મારા શબને ડાબા પગે દોરડું બાંધી ત્રણ વાર મેંઢા પર ઘૂંકી, શ્રાવસ્તી નગરીના ચૌટામાં આમતેમ ઘસડ અને જાહેર ઉષણ કરજે કે આ મંલિપુત્ર ગોશાલક જ હતો. આ જિન હતા જ નહિ. આ શ્રમણઘાતી છે અને અજિન ભાવમાં જ મરણને શરણ થયેલ છે. તથા ભગવાન મહાવીર સાચા જિન છે. આ અન્તિમના વિચારો કહી ગોશાલકને જીવ તે કલેવર છોડી પરલોકની મુસાફરીએ ચાલ્યો ગયો.
હવે પિતાના વડીલની આજ્ઞાને લેપ ન થાય, અને આજીવિક સમ્પ્રદાયની લઘુતા પણ ન થાય, એ ઈરાદાથી આજીવિક સાધુઓએ મુકામનાં દ્વાર બંધ કરી, તેમાં
