________________
૧૧૮
કુંટુંબ - ધન વગેરે સાથે સુખ-રૂપ - સરોવરમાં જીવનરૂપી હંસ મહાલે છે - લહેર કરે છે. (અથવા “સૂકે સરોવર' એમ પાઠ લઈએ તો ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ મુનિ સંસાર - વિષય રૂપી સુકા સરોવરમાં આનંદ કરે છે. આવા ચારિત્ર રૂપી પર્વત સરખા સંયમથી ભષ્ટ થયેલ મુનિ એકેન્દ્રિય પણે આકાશમાં રખડે છે. - આ ભ્રષ્ટ મુનિ અવધિ જ્ઞાન, મનઃ પર્યવજ્ઞાન, પૂર્વ-ઘર વાઘ જેવા હતા પણ માયારૂપ - છછુંદરીથી ભડક્યા - સંસારમાં પડયા.
આ મુનિ ચારિત્ર-રૂપી-જહાજથી ભવ-સમુદ્ર તરતા હતા. પરંતુ માન-કષાય રૂપ પર્વત આડો આવવાથી ભવસાગર પાર કરતા અટકી પડયા. હવે કોઈ વખતે, સદ્ભાગ્યે, ભારંડ પક્ષી રૂપી કોઈ જ્ઞાની – મહાત્મા મળશે ત્યારે પાછા મુનિ સંસાર-સાગર તરી જશે.
(૮) અર્થઃ સિંહ જેવા આદ્રકુમાર, આષાઢા ભૂતિ મુનિ, અરણિક મુનિવર, વગેરે સ્ત્રી-પુત્ર વગેરેની માયા-મમતા રૂપ તાંતણે બંધાયા અને દીક્ષા છોડી ઘર-વાસ સ્વીકાર્યો. (લોખંડની બેડી તોડવી સહેલી, માયાસુતરનું બંધન તોડવું દોહવું.).
ઉપશમ શ્રેણીએ ચઢતાં સંસાર અલ્પ કર્યો, તો પણ સરાગ સંયમ દેવગતિ પામ્યાઃ મોક્ષ ન થયોઃ આવા તારક મુનિઓ, કર્મની ગતિથી, છીછરા જળમાં ગયા, સંસારમાં લપટાયા.
જે જીવાત્મા પંચેન્દ્રિયના વિષય ભોગવવામાં ઉઘણ થાય, ન ભોગવે, અને નવીન કર્મ-બંધ કરવામાં આળસ કરે - નવો કમ બંધ ન કરે - તેવા ઉંઘણશી – મુનિ અને આળસુ - મુનિ કેવળજ્ઞાન-જ્ઞાન-રૂપધન કમાય, અમૂલ્ય ધન, - તે વખતે ચરમ (છેલ્લા) ગુણ-સ્થાનકે ચઢતાં, ચરમ-શ્રેણીરૂપ કીડીએ સિદ્ધ સ્વરૂપી હાથી જણ્યો, એટલે તે જીવ સિદ્ધબુદ્ધ-મુક્ત થયો અને તેણે સિદ્ધશીલા પર અનંતકાળ માટે વાસ કર્યો.
