Hariyali Swarup Ane Vibhavna

Author(s): Kavin Shah
Publisher: Kusum K Shah

Page 255

૨૫૪
બને છે. લોકોનું આવાં કાવ્યો પ્રત્યે આકર્ષણ થાય અને તેમાંથી સારભૂત અધ્યાત્મવાદ યોગ સાધનાનો વિચાર પામે એવા પ્રયોજનથી હરિયાળીઓ રચાઈ છે ત્યારે કવિની કલ્પના શક્તિ વેધક બનીને અલંકારોની નીપજમાં સહયોગ સાધે છે.
અલંકાર વિશેનાં કેટલાંક ઉદાહરણોથી કવિની ચોટદાર અભિવ્યક્તિ અને શૈલીનો પરિચય થાય છે. નમૂનારૂપે કેટલાક અલંકાર નીચે પ્રમાણે દર્શાવવામાં આવ્યા છે.
રૂપક
સાસરિએ અમ જઈએ, ભાઈ, સાસરિયે અમ જઈએ, જિનધર્મ તે સાસરું કહીયે, જિનવર દેવ તે સસરો, જિન આણા સાસુ રહીયાળી, તેના કહ્યામાં વિચરો રે. દુર્મતિ દાદી મત્સર દાદા, તુમ દેખત હી મૂઆ, મંગળ રૂપી વધાઈ વાંચી, એ જ બેટ્ટા હુઆ. જિન શાસન હાટ મનોહરું, સમકિત પેઢી સાર, મિથ્યાત્વ કચરો કાઢીને, શ્રધ્ધા ગાદી ઉદાર. મઠમેં પંચ ભૂતકા વાસા, સાસા ધૂત ખવીસા, છિનછિન તોહિ છકાન કુ ચાહે, સમજે ન બૌરા સીસા. કાયાવાડી કારમીરે સિંચતાં, સૂકે સાડા ત્રણ ક્રોડ, રોમાવળી ફળ ફૂલ ન મૂકે. “આરે કાયા પોપટ પાંજરે જો, કોઈ ઈદ્રિયોના નો પરે તો, મેલી માયા જમના પારધીજો, કર્મ સુતારે ઘડીયું તેહજો” “ચંચળ મન પછી ચુપ રહો.” “ભાવ ભકિતનાં રૂ મંગાવો સૂત પીંજણહાર”