________________
જેવો અનંત છે. વાસ્તવમાં અમાપ એવા આત્મત્વને, અચિંત્ય તત્ત્વને સરખાવી શકાય તેવો પદ્ગલિક પદાર્થ હોઈ શકે નહિ.
જે પદ શ્રી સર્વજ્ઞો દીઠું જ્ઞાનમાં, તે પણ કહી શકયા નહીં ભગવન જો, તે સ્વરૂપને અન્યવાણી તે શું કહે ? અનુભવ ગોચર માત્ર રહ્યું તે જ્ઞાન છે.
અપૂર્વઅવસર, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર. સ્થિરાદેષ્ટિવાળાનો ધર્મરાગ ઉત્કૃષ્ટ કોટિનો હોય છે. ચિત્તની વિશુદ્ધિ જ ધર્મ છે, તેવી શરૂઆત આ સ્થિરાદેષ્ટિમાંથી થાય છે. સાચો ક્ષયોપશમભાવ અહીંથી જ હોય છે. જયાં સુધી કર્મમળની યોગ્યતા ઘટતી નથી ત્યાં સુધી યોગમાર્ગ પામી શકતો નથી. તે અવસ્થામાં ધર્મરૂપ ક્રિયા હોય તો તે ભ્રામક હોય છે. તત્ત્વરૂપ ધર્મમાર્ગના પ્રવેશદ્વાર બે છે. એક કર્મલઘુતા, બીજો કર્મવિવર.
કર્મલઘુતા ? નદી ઘોલ પાષાણ જાય. નદી પરનો પત્થર અથડાઈ કૂટાઈ ગોળ બને તેમ જીવ આ સંસારવનમાં રખડ્યા કરે છે. થોડુ પુણ્ય થઈ જાય તો પણ તે કર્મલઘુતા વિકાસ કરાવનાર નથી. જીવનું પરિભ્રમણ ચાલુ રહે છે. છતાં અંશે ધર્મનો યોગ થાય છે.
કર્મવિવર : (બીજો દ્વારપાળ) ક્ષયોપશમથી થયેલ કર્મલઘુતા છે. તત્ત્વમાર્ગમાં પ્રવેશ કરાવે. જૈનશાસનમાં પ્રવેશ કરાવે. દેવગુરુનો યોગ કરાવે. ગુણસ્થાનકના ક્રમમાં જોડે અને અનુક્રમે મોક્ષ પ્રાપ્ત કરાવે. મૂળમાં પોતાના ક્ષયોપશમ ભાવથી શુદ્ધિ છે.
શીતલ ચંદનથી પણ ઉપન્યો અનિદહે વનને રે ધર્મજનિત પણ ભોગ ઈહાં તેમ, લાગે અભિષ્ટ તે મનનેરે. અંશે હોય ઈહાં અવિનાશી, પુદ્ગલ જાલ તમારી રે ચિદાનંદધન સુયશવિલાસી, કિમ હોય જગનો આસીરે.
-આ. દ. સજઝાય, ઉ. શ્રી યશોવિજયજી, આ યોગદૃષ્ટિમાં જીવની આંતરિક દશા ઉચ્ચ પ્રકારની છે. એ સર્વ પ્રભુત્વ નિશ્ચયનય આશ્રી સમ્યકત્વના શુદ્ધ પરિણમનનું, શુદ્ધ ધર્મનું છે.
આધ્યાત્મિક જીવનનો વિકાસ અનુપમ છે. આત્મા મૂળ સ્વભાવને પ્રગટ કરે છે. યોગદષ્ટિનો હેતુ જ આત્માના ઉત્થાનનો છે. તે સમત્વથી પ્રારંભ થઈ નિર્વાણ સુધી પહોંચાડે છે. આત્માની સ્વયં પવિત્રતા, શુદ્ધતા યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય
સ્થિરાદેષ્ટિ
૨૬૩ For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
