________________
૮૪૬
ધન્ય ધરા
સંસ્કૃત ભાષામાં લખાયેલા છે. તે જોતાં હજારો વર્ષો પૂર્વે મહાવિદ્યાલયમાં શાસ્ત્રીય સંગીતની તાલીમ સ્વ. પંડિત વાસુદેવ સંસ્કૃતપ્રધાન ભાષા હશે તે જોઈ શકાય છે. બનારસ તો સંસ્કૃતના અન્ગરે તથા સ્વ. પંડિત એકનાથજી પરગાંવકર પાસેથી લીધી. અભ્યાસ કેન્દ્ર માટે જાણીતું છે. આજે ભલે બીજી ભાષાની તોલે
રાજકોટ આકાશવાણીનું કેન્દ્ર ૧૯૫૫માં શરૂ થયું. સંસ્કૃત ભાષા લુપ્ત થતી રહી હોય, પરંતુ આજના કયૂટરમાં
આકાશવાણીમાં કાર્યક્રમઉદ્ઘોષક અને સ્વર-નિયોજક તરીકે યુગમાં પણ કોમ્યુટર જેવા માધ્યમમાં સંસ્કૃત ભાષા તેના સ્ટાફ આર્ટિસ્ટ તરીકે જોડાયા. તે વખતના ખ્યાતનામ કેન્દ્ર સ્વરસંયોજના-વ્યંજન-ઉચ્ચારણની સગવડતા અને સંભાવના
નિયામકશ્રી ગિજુભાઈ વ્યાસ, શ્રી ચંદ્રકાન્તભાઈ ભટ્ટના સહકાર જોતા કોમ્યુટર સંસ્કૃત ભાષા પ્રથમ સ્વીકારે છે. ભારતમાં આવેલું
અને માર્ગદર્શન હેઠળ તેમણે સ્વરનિયોજન, સ્વરની લગાવટ, એક માત્ર ગામ જે કર્ણાટક રાજ્યમાં શિમોગા શહેરથી આશરે દસ ગીતની ભાવસભર રજૂઆત તથા માઇક્રોફોન ટેકિનક સંબંધી કિ.મી. દૂર આવેલા વિજયનગર તાબાનું “કૃષ્ણ રાજપુર’ નામથી
સમજણ અને જ્ઞાન મેળવ્યાં. રાજકોટ કેન્દ્રના સંગીત-વિભાગના જાણીતું ગામ માસુર સંસ્કૃત ગામને લીધે જાણીતું છે.
અધિકારી અને એક પ્રથમ પંક્તિના સ્વરનિયોજક એવા શ્રી આપણા ગુજરાતમાં પણ સંસ્કૃત ભારતી–અમદાવાદ દ્વારા આર. ડી. આંબેગાંવકર પાસેથી વિસ્તૃત જ્ઞાન મેળવ્યું. સંસ્કૃત ભાષાનો પ્રચાર-પ્રસાર તરીકે સઘન પ્રયત્ન થાય છે, જેમનો સુગમ સંગીત ક્ષેત્રે આકાશવાણીની અસંખ્ય સંગીત સમગ્ર વ્યવહાર-વાણી વિનિમયની ભાષા જ સંસ્કૃત છે. એવા સભાઓ તથા સુગમ સંગીત સંમેલનોમાં, સંગીત સભાઓમાં ગુજરાતના એક વ્યક્તિ વિશેષ છે-સતીશ ગુણવંતભાઈ ગજ્જર. ભાગ લઈ ચૂક્યા છે. અમદાવાદ, વડોદરા, રાજકોટ, જામનગર,
જન્મસ્થળ અને વતન સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાનું દસાડા ભાવનગર, જૂનાગઢ, પોરબંદર, અમરેલી, ભૂજ, મુંબઈ, દિલ્હી તાલુકાનું વડોદ ગામ. માત્ર ૧૨ ધોરણનો અભ્યાસ ધરાવતા જેવાં અનેક શહેરોમાં સુગમસંગીતના કાર્યક્રમોમાં અનેક સતીશભાઈ વર્ષ ૨૦૦૧થી “સંસ્કૃત ભારતી’ સંસ્થામાં પૂર્ણકાલિક રચનાઓ પોતાની આગવી સ્વરકલા શૈલીથી રજૂ કરે છે. સેવા આપે છે. વર્ષ ૨૦૦૧માં “સંસ્કૃત ભારતી' દ્વારા પ્રશિક્ષણ ૧૯૬૪થી પ્રતિવર્ષ યોજાતાં સુગમ સંગીત સંમેલનમાં પોતાની મેળવ્યું. સંસ્કૃત વર્ષ દરમ્યાન નવ જિલ્લાઓમાં સંસ્કૃત શિક્ષકોનું રચનાઓ રજૂ કરે છે. આ સંમેલન ભારતીય વિદ્યાભવન મુંબઈ પ્રશિક્ષણ આપ્યું. આજે પણ પ્રશિક્ષક તરીકે સતીશભાઈ કાર્ય કરે પ્રયોજે છે. છે. “સંસ્કૃત ગૌરવ” પરીક્ષા નામની સંસ્કૃત ભારતી દ્વારા ચાલતા એક અનોખા ઝવેરી-સુરેશ સોની પ્રકલ્પમાં “સચિવ' તરીકે તેમની સેવા પણ ઉલ્લેખનીય છે.
રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ એ રાષ્ટ્રીય સંસ્કૃત ભાષાના અધ્યયન ગ્રંથો–લેખન કાર્ય તથા “ધાતુ મંજુષા”
સેવાનું અર્પણ, તર્પણ અને સમર્પણ જેવા અને “સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દકોશ'નું સંપાદન કરેલું છે.
વગડાનાં ફૂલ જેવા કેટલાય સ્વયંસેવકોએ તેમના પરિવારમાં પત્ની ગાયત્રીબહેન વિદ્યાભારતી
પોતાનું યોગદાન આપ્યું છે, એવા લીંબડી કલોલમાં પ્રાચાર્ય તરીકે સેવા બજાવતા. હવે “સંસ્કૃત ભારતી'માં
ગામના અને વરસો સુધી સાયલામાં સંઘના તેઓ પણ પૂર્ણકાલિક છે. તેમનો કોલેજકક્ષાએ વિષય અર્થશાસ્ત્ર
પ્રચારક રહ્યા એવા સરદારસિંહ જેવા બહુ છે. પુત્રી દેવકીની ઉંમર પાંચ વર્ષની છે. તે પણ સંસ્કૃત ભાષામાં જૂના સ્વયંસેવક છે. એવા જ બીજા બાજુના ગામ ચૂડાના વતની વાતચીત કરે છે. આમ દક્ષિણભારતની તોલે ગુજરાતનું આ શ્રી સુરેશભાઈ સોની છે. ગજ્જર કુટુંબ સંપૂર્ણ સંસ્કૃતભાષી છે.
સુરેશભાઈનું જન્મસ્થળ ચૂડા, સોની પરિવારમાં જન્મ. શ્રી વિનુભાઈ વ્યાસ
. રાજનીતિશાસ્ત્ર અને દર્શનશાસ્ત્ર વિષય સાથે અનુસ્નાતક થયેલા શ્રી વિનુભાઈ વ્યાસનું નામ સુગમ
શ્રી સુરેશભાઈ માત્ર ૧૬ વર્ષની (નાચવા-કૂદવા, હરવાસંગીત ક્ષેત્રે જોડાયેલું છે. તા. ૧૫ સપ્ટેમ્બર
ફરવાની ઉંમરે) રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના પરિચયમાં આવ્યા
અને વર્ષ ૧૯૯૬માં મધ્યપ્રદેશ રાજ્યના રાજગઢ નગરના પ્રથમ ૧૯૩૦ના રોજ સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના ચૂડા ગામે જન્મ. માધ્યમિક શાળાનો અભ્યાસ
સ્વયંસેવક બન્યા. ૨૩ વર્ષની અવધિએ તો સુરેશભાઈ સંઘની રાજકોટ રાષ્ટ્રીય શાળામાં ગાંધર્વ સંગીત
વિભાવનાઓને પૂર્ણરૂપે આત્મસાત્ કરીને વર્ષ ૧૯૭૩માં સંઘના પ્રચારક’ બન્યા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
