Chhandolankaranirupanam

Author(s): Kalyanbodhivijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

Page 12

અલંકાર ૪૬ - - છંદ ૨૩ - કિરણ) પામીને ભવ્ય જીવ કુમુદની જેમ આનંદ પામે છે.
અલંકાર ૪૫ – –– છંદ ૨૨ -૨ ing) વિશેષણોથી ઉપમાન (અહીં વિષ્ણુ) સાથે
ઉપમેયનું સામ્ય બતાવાય. (૨) સત્તાનોપમા – જ્યાં સમાન શબ્દથી ઉપમાન
ઉપમેય બન્ને કહેવાય. ઈન્દ્રવંશા છંદ (ત, ત, જ, ર) (યતિ પ-૭)
દ્વાદશાક્ષરીય ડડાડડાડાડાડ (૧) નિખો ! પુરો ! વં નરાન્તવારદ !
વિUગુમાશો મુવને પ્રવાસી (२) जैवातृकस्येव करं समाप्य ते
भव्यः कुवेलं त्विव मोदते सदा ।। (૧) જિષ્ણુ (જયનશીલ) (વિષ્ણુના પક્ષે જિષ્ણુ
એટલે તેનું સમાનાર્થી નામ) નરકાન્તકારક (વિષ્ણુપક્ષે નરક નામના રાક્ષસને હણનાર)
આપ વિષ્ણુ ની સમાન ભુવનમાં પ્રકાશો છો. (૨) ચન્દ્ર સમાન આપના કર (ચન્દ્રના પક્ષે
(૧) નિન્દોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં સમુદ્ર,
સરોવર)ની નિન્દા દ્વારા ઉપમેયને તેનાથી ચઢિયાતું કે સમાન બતાવાય. તોટક છંદ (સ, સ, સ, સ) GIERIGRY ils Ils lls Ils लवणो जलधिश्च सरोऽतिलघु,
ભવાયદો ! યે તુ તઃ | सदृशं ह्यथवाऽप्यभिरामतरं,
“ગુરુ” નામ તુ સાર્થ વ પુરો !! દરિયો તો ખારો છે અને સરોવર તો ખૂબ નાનું છે, માટે આપનું હદય તો તે બેથી (આંશિક)
મામ્ અલંકાર ૪૭,૪૮– –– છંદ ૨૪ -0. સદશ કે વધારે સુંદર છે. ખરેખર ગુરુદેવ ! આપનું ગુરુ (મહાન) એવું નામ સાર્થક જ છે...
– અલંકાર ૪૯,૫૦ —- છંદ ૨૪ -0. (૨) નિનવ યુ' - ર્વિતિષતિ મન,
वितथेतरौ ननु विवेचयतु ।। પૃથ્વી ખૂબ સહનશીલ છે અને ચંદ્ર સુધાને ઉત્પન્ન કરે છે માટે તેઓ બન્ને સારી રીતે આપની બરાબરીને પામ્યા છે...
ગુરુ ભગવાન જેવા છે' એમ કહેવાની મારી ઈચ્છા છે સત્યાસત્યનો વિવેક (સબુદ્ધિવાળી વ્યક્તિ ) કરી લે...
(૧) પ્રશંસોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં પૃથ્વી,
ચન્દ્ર)ની પ્રશંસા દ્વારા તેને ઉપમેયની સરખામણીમાં લવાય. આચિખ્યાસોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં જિન) અને ઉપમેયને સરખા કહેવાની ઈચ્છા પ્રદર્શિત કરાય. અમિતાક્ષરા છંદ (સ, જ, સ, સ) દ્વાદશાક્ષરીય... liડાડાliડાડ
(૧) વિરોધોપમા – જેમાં ઉપમાન (અહીં યુવા સૂર્ય)
અને ઉપમેયનો વિરોધ બતાવાય. (૨) પ્રતિષધોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં ચન્દ્ર)ને
ઉતારી પાડી તેની સાથે ઉપમેયના સાદેશ્યનો
નિષેધ કરાય. १. उपनिबन्धनमस्या विवदिषाया – 'तित्थयरसमो सूरि' इत्यार्षम्
प्रेमसूरेरप्रतिमगुणाश्च । २. सुधीरिति शेषः
(૧) મુસદા સદાજ્યમૃતસૂક્ષ્ય તથા,
तव तुल्यतां च समिती नन् तौ।