________________
પછ– અલંકાર ૫૧ - —- છંદ ૫ - (૩) ચાટુપમા - જેમાં ઉપમાનની (અહીં કમળ)
બરાબરી બતાવીને ય ઉપમેયને જ ચઢિયાતું બતાવાય. ભુજંગપ્રયાત છંદ - (ય, ય, ય, ય)
દ્વાદશાક્ષરીય ડિડાડડાડડાડડ (१) युवा सूर्य 'आस्यं त्वदीयं' विरोधि (૨) વઢનાન્વિતો નો નિવૃશિસમસ્તે | (૩) સુન્શી પુરો ! વં સુન્શીદ પsi
तथापीह साम्यं तवैतन्न याति ।।
યુવાન (મધ્યાહ્નો) સૂર્ય અને આપનું મુખ એ બન્ને વિરોધિ છે અને કલંકવાળો ચન્દ્ર તો. બરાબરીમાં આવી શકે એમ જ નથી.
ગુરુદેવ ! આપ પણ સુગન્ધી છો અને કમળ પણ સુગંધી છે, પણ તો'ય તે આપની તુલ્ય થઈ શકતું નથી.
– અલંકાર પ૨,૫૩— —- છંદ ૨૬ - (૧) તત્ત્વાખ્યાનોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં
ગૌતમસ્વામિ, સ્થૂલભદ્ર) નો નિષેધ કર, તે
ઉપમેય જ છે, તેમ કહેવાય. (૨) અસાધારણોપમા - જેમાં ઉપમાન (અહીં ચન્દ્ર,
કૈરવ)થી ઉપમેયને ચઢીયાતું બતાવીને પોતાની સાથે જ સરખાવાય. હૂતવિલમ્બિત છંદ (ન, ભ, ભ, ર)
દ્વાદશાક્ષરીય lllllllડાડ 9. ગુરુરાં ગૌતમ પુણ ન,
गुरुरयं शकटालसुतो न हि। २. गुरुयशोऽतिविधु ह्यतिकैरवं,
स्वसम एव परो न समोऽस्य हि ।। (૧) શું આ ગૌતમસ્વામી છે ? ના, તો શું આ
સ્થૂલભદ્રસ્વામી છે ? ના ભાઈ ના, આ તો સૂરિ પ્રેમ છે.
મામ્ અલંકાર ૫૪,૫૫ – છંદ ૨૦ -0. (૨) સૂરિપ્રેમનો યશ નિશાકર અને કૈરવને પણ
ઓળંગી જાય છે. એવો તે યશ પોતાના સમાન જ છે, બીજો કોઈ તેની સમાન નથી. (તેના જેવી સદ્ બીજી વસ્તુ નથી.)
૫– અલંકાર પ૬,૫૦— —— છંદ ૨૮ - (૧) ઓ ગુરુદેવ ! એ સ્પષ્ટ જ છે કે, સ્ફટિકોએ
પોતાના શરીરથી આપનું મન બનાવ્યું છે. (૨) પાપથી સુખ અને ધર્મથી દુઃખ જેમ અસંભવિત
છે તેમ આપનાથી અકલ્યાણની પ્રાપ્તિ પણ અસંભવિત જ છે (અર્થાત આપનાથી જીવોનું કલ્યાણ જ થાય.)
(૧) અભૂતોપમા - જેમાં હકીકતમાં ન હોય તેવી
કલ્પના વડે ઉપમાન-ઉપમેયનું એત્વ બતાવાય. (૨) અસંભવિતોપમા - જેમાં અસંભવિત વસ્તુઓની
ઉપમાથી પ્રસ્તુતમાં અસંભવિતતા બતાવાય. મૌક્તિકદામ છંદ (જ, જ, જ, જ)
દ્વાદશાક્ષરીય ડીડી/ડાડા (૧) મન: ટિ: રતનર્નિરમય,
त्वदीयमिति स्फुटमेव गुरो ! ऽस्ति । (૨) યેન સુવું સુલ્તન ૨ :વું,
यथा न तथा भवताऽभविकाप्तिः ।। १. द्वौ नौ प्रकृतमवधारयतः - भविकाप्तिरेव ।
૧. વિક્રિયોપમા - જેમાં ઉપમાનમાં (અહીં
મહાવિદેહના સાધુ) વિક્રિયા (change) બતાવી તેને ઉપમેય સાથે સરખાવાય. પ્રતિવસ્તુપમા - જ્યાં કોઈ વસ્તુને સ્થાપિત કરીને એની સમાન કોઈ બીજી વસ્તુ રાખવાથી સાદેશ્યની પ્રતીતિ થાય. સવૂિણી છંદ (૨, ૨, ૨, ૨) દ્વાદશાક્ષરીય ડાંડગાંડગાંડગાંડ
