________________
(૧) એકાંતથી (૨) અંધકારથી (૩) કુશીલસેવાથી. એકાંત અને અંધકારમાં કોઈ જોતું નથી – આ મુદ્દે લજ્જા નાશ પામે છે અને લજ્જાના કારણે કાબુમાં રહેલા દોષો તે જીવ પર આક્રમણ કરે છે. કુશીલ વ્યક્તિનું સાન્નિધ્ય, એનું દર્શન, એના શબ્દોનું શ્રવણ - આ બધું જ દુરાચારનું શિક્ષણ છે. ભોરિંગ નાગનું સાન્નિધ્ય સારું છે, પણ કુશીલનું સાન્નિધ્ય સારું નથી. જેને કુશીલની સોબત ગમે છે, એનું પતન નિશ્ચિત છે. એનું પતન જ એને કુશીલસેવનની દુર્બુદ્ધિ જગાડે છે. બ્રહ્મચારી પુરુષ માટે સ્ત્રીનો સંગ તો ભયાનક છે જ કુશીલ પુરુષનો સંગ પણ ભયાનક છે. ને સ્ત્રી તો સુશીલ હોય કે કુશીલ, એ સુશ્રાવિકા કે સુસાધ્વી પણ કેમ ન હોય ? એનો સંસર્ગ બ્રહ્મચારી માટે મહાભયાનક છે.
मारेइ इक्कसिं चिय तिव्वविसभुयंगवग्घसंसग्गी । इत्थीसंसग्गी पुण अणंतखुत्तो णरं हणेइ ॥ તીવ્ર ઝેરવાળો સાપ કે વાઘ એમનો સંપર્ક તો ફક્ત એક જ વાર મારે છે,
પણ સ્ત્રીનો સંસર્ગ તો પુરુષને અનંત વાર મારે છે. આ છે પાંચ હેતુ - સ્ત્રીવેરાગ્યના. આનાથી ભાવિત થવાય તો સ્ત્રીવૈરાગ્ય સરળ પણ છે અને સહજ પણ. નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચર્યનું મૂળ આ જ વૈરાગ્ય છે. વૈદિક પરંપરામાં બ્રહ્મચર્યના ચાર પ્રકાર બતાવ્યા છે.
Easy
