Atmanand Prakash Pustak 087 Ank 02

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 3

| શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનતંત્રી શ્રી કાન્તિલાલ જે. દેશી એમ. એ. માન સહત ત્રી : કુ. પ્રફુલ્લા રસિકલાલ વોરા એમ.એ., એમ.એડ.
વર્ષ : ૮૭]
વિ. સં. : ૨૦૪૬ઃ માગસર-ડીસેમ્બર-૮૯
[ અંક : ર.
જીવનમાં સમાપનું વાવેતર
–ડો. ચીનુભાઈ નાયક ૨૦૦૦૦ ૨૦૦૦૦ છકકકકકકકકકકકકકકકકકકકકકકક કકકર
આજના આપણા સામાજીક જીવનની મોટી સમસ્યા તે પરસ્પરના આદર અને સદભાવના અભાવની છે. વિજ્ઞાન અને યંત્ર ઉદ્યોગોની પાછળ ઘેલો બનેલો માનવી પિતાનામાં જ રાચતે રહ્યો છે અને સ્વકેન્દ્રી બને છે. તેના વર્તનમાં એક પ્રકારનું તે છડાપણું પ્રવેશેલું જોવા મળે છે. તેની આર્થિક ક્ષમતા અને સમૃદ્ધિમાં વધારો થવાને કારણે તેનો અહમને રણકો વધ્યા છે. તેનામાં રહેલી સુજનતાને લેપ થઈ ગયો છે. એની સ્વાર્થવૃત્તિમાં રોજ વધારો થતો રહે છે. જેના પરિણામે સમાજ અને રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની ભાવનાઓમાં તેનામાં ભારે ઓટ આવેલી જણાય છે. “વર મરો કે કન્યા મરો પણ ગોરનું તરભાણું ભરો' એવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ થયું છે. કમનસીબી એ છે કે આજના માનવી સમાજ અને રાષ્ટ્ર સાથે તે પરાયે બન્યો છે ! તેમાં રહેલો “માણસ” મરી પરવાર્યો છે. આવનારી એકવીસમી સદીમાં જે આપણે માણસની પ્રતિષ્ઠા નહીં વધારીએ તે આપણે સમાજ અને સંસ્કૃતિને વિનાશ હાથે કરીને નિરીશું.
આજે આપણા મનને બે પ્રકારના ભય ડરાવી રહ્યા છે. એક આશ દ્વારા સર્વનાશનો અને બીજે માણસાઈ મરી પરવાર્યાને આ બે પ્રકારના ભય પૈકી પહેલે ભય તે નિવારી શકાય પરંતુ બીજે ભય નિવારવા માટે આપણે ઘણું પરિવર્તન લાવવું પડે. માણસને સારો માણસ બનાવવાની પ્રક્રિયા ઘણી અઘરી છે. આ માટે તન સતત ટોકવો પડે છે. કેઈ બીજી જીવ સૃષ્ટિને કહેવામાં નથી આવ્યું કે તું જે છે તે થા. દાખલા તરીકે હાથીને એમ કહેવામાં નથી આવતું કે તું હાથી થા. અથવા કૂતરાને એમ નથી કહેવામાં આવતું કે તું કૂતરો થા. પરંતુ માણસને સતત ટકવામાં આવે છે કે તું માણસ થા. આનું કારણ એ છે કે માણસમાં રહેલી પશુવત્તિ વખતો વખત વિચાર અને વર્તનમાં બહાર નીકળી આવે છે અને માણસ પોતે માણસ મટી હેવાન બની જાય છે. કયારેક આપણાં વર્તન વિશે સ્વસ્થ ચિરો અને તટસ્થ ભાવે વિચાર કરતાં જણાશે કે આપણે પશુ કરતાં પણ પામર બન્યા છીએ. આપણે આપણી જાતને સભ્ય કે સંસ્કારી કહેવડાવાને લાયક છીએ ખરા?