Atmanand Prakash Pustak 087 Ank 02

Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 15

કૃતકાર્યનું સંવેદન આત્માને થાય છે, તેમ શરીરના માધ્યમથી કરાયેલાં કર્મોને લઈ ને આત્માને ભવા । તરમાં પણ તેનુ વેદન થાય છે અને તે પ્રમાણે જીવ માત્ર કર્માંને ભેગવી રહ્યો છે, જે સૌને પ્રત્યક્ષ છે. ચંદે આત્મા અને કાય ( શરીર ) ને સથા ભિન્ન માનવામાં આવે તા કરાયેલાં કર્મોના નાશ નહી કરાયેલા કર્માંના ભેગવટા આ એ દોષ લગુ પડે છે, કેમકે, કૃત્યકર્મો અવશ્યમેવ ભાકતવ્ય જ હેાય છે તથા અકૃત્ય કર્મોનુ વેન કાઇ કાળે પણ થતુ નથી
કેટલાક આચા ‘કાય’ શબ્દથી કાર્યં ણુ શરીરનું ગ્રહણ કરે છે જેના સધ સંસારી આત્મા સાથે અભિન્ન કહ્યો છે. અને ઔદારિકાસ્ક્રિ શરીરની અપેક્ષાએ આત્મા ભિન્ન છે, તેના સગ્રહ અને નાશ થતાં વાર લાગતી નથી. શરીર રૂપી છે કે અરૂપી ?
જવાબમાં કહેવાયું કે, ‘શરીર રૂપી પણ અને અરૂપી પણ છે.’ પૌદ્ગલિક હોવાથી અને ઔદારિકાદિ શરીરા સ્થૂલ હેાવાથી પણ રૂપી છે. કાણુ શરીરમાં અતિ સૂક્ષ્મતા ઠાવાથી શરીર અરૂપી પણ છે.
શરીરમાં જ્યાં સુધી જીવ છે ત્યાં સુધી તે સચિત્ત છે, અને મૃતાવસ્થામાં અચિત્ત છે,
ઔદારિકાદિ શરીરમાં ઉચ્છ્વાસાદિ ક્રિયા હાવાથી શરીર જીવસ્વરૂપ અને કાણુ શરીરમાં
ડીસેમ્બર-૮૯
તેના અભાવ હાવાથી અજવસ્વરૂપ છે.
જીવામાં કાય (શરીરાકાર) હેાય છે. તેમ અજીવ એવા પુદ્ગલામાં પણ હાથ પગ આદિ હાવાથી
કાય કહેવાય છે
જીવ સંબંધ પહેલાં અને ભવિષ્યમાં પણ જેમાં જીવના સંબંધ થવાના છે તે મરેલાં દેડકાના ચૂ'માં પણ જીવ સબંધ છે.
પુદ્ગલેાનુ ગ્રહણ થવાના સમયે પણ કાયના સદ્ભાવ છે, અને જીવ દ્વારા કાયતા કરણ રૂપ કાયના સમય વ્યતીત થયા પછી પણ મૃત શરીરમાં કાય હાય છે.
કાય રૂપે ગ્રહણ થયા પહેલાં પણ કાયનુ' ભેદન દ્રવ્ય કાયની અપેક્ષાએ થાય છે, કેમકે પુદ્ગલાના ચય અને ઉપચય પ્રતિ સમયે થતા રહે છે અને મુઠ્ઠીમાં ભરેલી રેતીની જેમ ક્ષણે ક્ષણે સરતી જાય છે તેમ શરીર શ્રેણુ કરવાના સમયે શરીરનું સદન થાય છે તથા કાય સમય વ્યતીત થયે કાયના ભેદ થાય છે, પરમાત્માએ શરીર સાત કહ્યાં છે. (૧) ઔદાદરક (૨) ઔદારિક મિશ્ર
(૩) વૈક્રિય
(૫) આહારક (૭) કાણ
(૪) વૈક્રિય મિશ્ર
(૬) આહારિક મિશ્ર
શ્રી નવસ્માદ સ્નાત્ર સન્દેાહનું પ્રકાશન
શ્રી નવસ્મરણાદિ સ્તંત્ર સન્દેહનુ' મુનિશ્રી ચરણવિજયજી મહારાજ સાહેબ દ્વારા સંપાદન કરાવી વ. સ. ૧૯૯૨માં આ સભ તરફથી પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું હતું. સુંદર-સુઘડ સ્પષ્ટ દેવનાગરી લિપિમાં પ્રિન્ટ હેાવાથી સમગ્ર ભારતમાંથી તેની માંગણી આવતા તેનું પુનઃમુદ્રણ કરીને પ્રગટ કરેલ છે. મજબુત પ્લાસ્ટીક કર સહીતની આ સુંદર પુસ્તિકા દરેક જૈનના ઘરમાં વસાવવા જેવી છે, કિંમત રૂા. ૭-૯૦ છે.
(શ્રી ભગવતી સૂત્ર સારસ ગ્રહ ભા. ૩, શતક ૧૩, ઉદ્દેશક ૭ માં)
—: વધુ વિગત માટે લખેા :~
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
[૩૩